عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Tokayev, Kazakistan'daki olayları 'darbe girişimi' olarak nitelendirdi

Çimkent kentindeki bir askerin Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafı (EPA)
Çimkent kentindeki bir askerin Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafı (EPA)
    Moskova/AA
TT
TT

Tokayev, Kazakistan'daki olayları 'darbe girişimi' olarak nitelendirdi

Çimkent kentindeki bir askerin Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafı (EPA)
Çimkent kentindeki bir askerin Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafı (EPA)

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kazakistan'a karşı saldırganlıkta, yabancı militanlar dahil teröristlerin yer aldığından emin olduğunu belirterek, "Kazakistan'a yönelik silahlı eylemleri sert şekilde engelleyeceğiz." dedi.
Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) üye ülkeleri, Kazakistan'daki olaylarla ilgili olağanüstü toplantı düzenlendi.
Çevrim içi düzenlenen toplantıya, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yanı sıra Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Kırgızistan Bakanlar Kurulu Başkanı ve Cumhurbaşkanı İdare Başkanı Akılbek Caparov ve KGAÖ Genel Sekreteri Stanislav Zas katıldı.
Tokayev, burada yaptığı konuşmada, Kazakistan'ın "geniş çaplı kriz" yaşadığını ve bunun Kazakistan'ın 30 yıllık bağımsızlık tarihindeki "en zor kriz" olduğunu belirtti.
Ülkedeki olayların uzun süre hazırlandığını vurgulayan Tokayev, "Yıkıcı güçler, ülkede istikrarı baltalama ve düzensizlik yaratma yönünde defalarca girişimlerde bulundu." dedi.
Tokayev, teröristlerin, devlet yapılarına saldırı düzenlediğini belirterek, "Kazakistan'a karşı saldırganlıkta, yabancı militanlar dahil teröristlerin yer aldığından eminim." diye konuştu.
Olaylarda güvenlik güçlerinden 16 personelin hayatını kaybettiğini ve 1300'den fazla personelin yaralandığını aktaran Tokayev, "Maalesef, sivillerden ölenler var. Bunların sayısı belirleniyor. Ülke genelinde 1270 işletme zarar gördü. 100'den fazla alışveriş merkezi ve banka soyguna uğradı. Yaklaşık 500 polis aracı hasar gördü ve yakıldı. Büyük çapta maddi hasar görüldü. Özel hükümet komisyonu, bunun boyutunu değerlendiriyor." ifadelerini kullandı.

"Bu, kaos bölgesi yaratılmasıyla iktidarın ele geçirilmesi planıdır"
Tokayev, Kazakistan'daki olayları "darbe girişimi" olarak nitelendirerek, "Bu, bölgemizde kaos yaratılmasıyla iktidarın ele geçirilmesi planıdır. Kazakistan Güvenlik Konseyinin kolluk kuvvetleri ile özel servisleri, durumu terör tehlikesi ve saldırganlık eylemi olarak değerlendirdi." dedi.
Ülkede anayasal düzenin sağlandığını belirten Tokayev, ülkenin güvenliğine yönelik tehlikenin önlendiğini ve yaklaşık 8 bin kişinin gözaltına alındığını söyledi.
Tokayev, Kazak vatandaşların yönetimle barışçıl diyalog kurma yönündeki haklarını koruyacaklarını vurgulayarak, "Bununla birlikte, şiddet içeren aşırılık biçimlerini ve Kazakistan'a yönelik silahlı eylemleri sert şekilde engelleyeceğiz. Egemenliğimize ve toprak bütünlüğümüze yönelik teşebbüslere izin vermeyeceğiz. Kazakistan, uluslararası yükümlüklerini kesinlikle yerine getirecek." şeklinde konuştu.
En kısa zamanda soruşturmanın tamamlanmasını umduklarını belirten Tokayev, soruşturma tamamlandıktan sonra terör saldırısına ilişkin kanıtları dünya kamuoyuna sunacaklarını kaydetti.
Tokayev, ülkedeki durum nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünden askeri yardım talebinde bulunduklarını, KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyinin kararıyla 2 bin 300 asker ve 250 teçhizatın konuşlandırıldığı bilgisini paylaştı.
Tokayev, hükümetin, protesto gösterileri nedeniyle istifa ettiğini anımsatarak, yarın parlamentoya, yeni hükümet üye adaylarıyla ilgili listeyi sunacağını dile getirdi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Amerikan bakım evlerinde bin 500 çocuk cinsel suçların kurbanı oldu

New Hampshire'da cinsel istismardan dava edilen bir gençlik tesisi (AP)
New Hampshire'da cinsel istismardan dava edilen bir gençlik tesisi (AP)
TT
TT

Amerikan bakım evlerinde bin 500 çocuk cinsel suçların kurbanı oldu

New Hampshire'da cinsel istismardan dava edilen bir gençlik tesisi (AP)
New Hampshire'da cinsel istismardan dava edilen bir gençlik tesisi (AP)

New York Times gazetesi, ABD'nin New Hampshire eyaletindeki çocuk bakım evlerinde cinsel istismara uğrayan yaklaşık 1500 kurbanın, onlarca yıl süren ihlallerden dolayı maddi tazminat almakta zorluk yaşadığını ortaya çıkardı. Bunu, davaların açılmasını önlemek için uzun süren müzakereler izledi ve eyalet, her kurbana 540 bin dolar tazminat ödenmesi için milyonlarca dolarlık bir uzlaşma bedeli ödemeyi taahhüt etti.

Ancak mali zorluklarla karşı karşıya olan eyalet milletvekilleri, haziran ayında fonun bağımsızlığını kısıtlamak ve eyalete tazminatları reddetme yetkisi vermek amacıyla fon kanunlarında değişiklikler kabul etti. Bu değişiklikler, eyalet bütçesinde uzlaşma fonuna herhangi bir ödenek ayrılmaması ile es anlı olarak geldi. Mağdurlar bu önlemlere toplu dava açarak yanıt verdi ve 20 Ağustos'ta duruşma yapılması planlanıyor.

Cinsel suçlar ve tecrit

Toplu davaya katılan kurbanlardan biri olan Corinne Moon, yıllarca devlet memurları tarafından cinsel istismara uğradı ve eyaletin tazminat ödemekten vazgeçmesinden duyduğu öfkeyi şöyle dile getirdi: "Bu durum, suçlunun sanık sandalyesinde oturup ‘Bu hoşuma gitmedi, değiştirelim’ demek gibi bir şey. Bu nasıl adalet olabilir? Neden devletin bize yeniden zarar vermesine izin veriliyor?"

Bakım evine yerleştirildiğinde 14 yaşında olan Moon, hükümet görevlileri tarafından defalarca tecavüze uğradığını ve gece yarısı adamların odasına girip kendisine saldırmasından korktuğunu söyledi. Erken bir aşamada dava açtığını ve yetkilileri değişime zorlamak için kamuoyuna açıklama yaptığını, ancak artık bu sayfayı kapatmak istediğini belirten Moon, davasını hızlı bir şekilde çözmek için uzlaşma fonuna katılmayı seçti.

New Hampshire'daki üç çocuk gözaltı merkezinde mağdurlara uygulanan ihlaller arasında ağır dayak, boğma, cinsel suçlar, çıplak arama ve haftalarca süren hücre hapsi yer alıyor. Kurbanların çoğu yoksul ailelerden geliyordu ve çoğu zaman ya babaları yoktu ya da kötü davranıyordu. Kurbanların suçları, uyuşturucu kullanmak, okulu asmak ve hırsızlık gibi çocukluk suçlarıydı. Raporda, en yaşlı kurbanın 78 yaşında olduğu ve 1968'de maruz kaldıklarını anlattığı belirtildi. En genç kurban ise 19 yaşındaydı.

Bu tesislerdeki yetersiz eğitimi ortaya koyan 1978 tarihli bir hükümet raporuna ve Başsavcının 1980 yılında davalara yol açabilecek sorunlar konusunda yaptığı uyarıya rağmen, mağdurların öne çıkıp dava açmaya başlamasının ardından devlet 2020 yılına kadar tam bir soruşturma başlatmadı.

Yasal değişiklikler

Gazete, Kaliforniya ve Maryland gibi diğer eyaletlerin de aynı krizle karşı karşıya olduğunu ve cinsel saldırı davalarının çözüm maliyetlerinin milyarlarca dolara ulaştığı belirtiliyor. Mali zorlukların ortasında, yasa koyucular mağdurlara yönelik yükümlülükleri, vatandaşlar için temel hizmetler ve vergi indirimleri gibi kamu harcama öncelikleriyle dengelemeye çalışıyor.

Maryland eyaletinde, yeni bir yasa tazminat tavanını yarıdan fazla düşürdü, ancak eyalet, olaylarla ilgili binlerce talepten kaynaklanan 3 milyar doları aşan potansiyel yükümlülüklerle karşı karşıya.

Washington eyaletinde ise mahkemelerin sorumluluk alanını genişletmesi ve bazı davaların zamanaşımı süresini uzatmasıyla maliyetler arttı. 2022 yılından bu yana Çocuk, Gençlik ve Aile İdaresi'ne karşı açılan davalarla ilgili yıllık ödemeler iki katına çıktı ve milletvekilleri bu yıl bu amaçla ayrılan bütçeyi harcamaları karşılamak için tüketti.

Kaliforniya'da, 2019 yılında çocuk istismarı davalarında kurumlara karşı dava açmayı kolaylaştıran bir yasa çıkarıldıktan sonra, belediyelere ve eğitim idarelerine karşı talepler iki katına çıktı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre geçtiğimiz nisan ayında Los Angeles, 1950'lerin sonlarına ait 6 bin 800'den fazla davayı çözmek için 4 milyar dolar ödemeyi kabul etti. Ödemeler 2051 yılına kadar yıllık taksitler halinde yapılacak. Yerel yetkililer, bu mali yükün bütçeleri kısmaya ve personel çıkarmaya zorlayabileceği konusunda uyarıda bulunarak, gelecekteki tazminatları sınırlamak için yasal çözümler önerdi.

Bu bağlamda, 2019 yasasının hazırlanmasına katılan eski Milletvekili Lorena González, yasanın yetkilileri istismar şikayetlerini daha ciddiye almaya teşvik edeceğini umduğunu, bunun da gerçekleştiğini, ancak “büyük finansal kaynaklara sahip uzman avukatların şehirlerin kasalarını boşaltmak ve milyarlarca dolarlık kamu kaynaklarını elde etmek için harekete geçeceğini” beklemediğini söyledi. González, şu andaki zorluğun dengeyi sağlamak olduğunu belirterek, “Tazminatlar o kadar yüksek olursa, örneğin çocuk koruma hizmetlerinden ve sosyal hizmet uzmanlarından vazgeçmek zorunda kalırsak, bugünün çocuklarına haksızlık etmiş oluruz” ifadelerini kullandı.