Tokayev, Kazakistan'daki olayları 'darbe girişimi' olarak nitelendirdi

Çimkent kentindeki bir askerin Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafı (EPA)
Çimkent kentindeki bir askerin Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafı (EPA)
TT

Tokayev, Kazakistan'daki olayları 'darbe girişimi' olarak nitelendirdi

Çimkent kentindeki bir askerin Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafı (EPA)
Çimkent kentindeki bir askerin Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir fotoğrafı (EPA)

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kazakistan'a karşı saldırganlıkta, yabancı militanlar dahil teröristlerin yer aldığından emin olduğunu belirterek, "Kazakistan'a yönelik silahlı eylemleri sert şekilde engelleyeceğiz." dedi.
Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) üye ülkeleri, Kazakistan'daki olaylarla ilgili olağanüstü toplantı düzenlendi.
Çevrim içi düzenlenen toplantıya, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yanı sıra Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Kırgızistan Bakanlar Kurulu Başkanı ve Cumhurbaşkanı İdare Başkanı Akılbek Caparov ve KGAÖ Genel Sekreteri Stanislav Zas katıldı.
Tokayev, burada yaptığı konuşmada, Kazakistan'ın "geniş çaplı kriz" yaşadığını ve bunun Kazakistan'ın 30 yıllık bağımsızlık tarihindeki "en zor kriz" olduğunu belirtti.
Ülkedeki olayların uzun süre hazırlandığını vurgulayan Tokayev, "Yıkıcı güçler, ülkede istikrarı baltalama ve düzensizlik yaratma yönünde defalarca girişimlerde bulundu." dedi.
Tokayev, teröristlerin, devlet yapılarına saldırı düzenlediğini belirterek, "Kazakistan'a karşı saldırganlıkta, yabancı militanlar dahil teröristlerin yer aldığından eminim." diye konuştu.
Olaylarda güvenlik güçlerinden 16 personelin hayatını kaybettiğini ve 1300'den fazla personelin yaralandığını aktaran Tokayev, "Maalesef, sivillerden ölenler var. Bunların sayısı belirleniyor. Ülke genelinde 1270 işletme zarar gördü. 100'den fazla alışveriş merkezi ve banka soyguna uğradı. Yaklaşık 500 polis aracı hasar gördü ve yakıldı. Büyük çapta maddi hasar görüldü. Özel hükümet komisyonu, bunun boyutunu değerlendiriyor." ifadelerini kullandı.

"Bu, kaos bölgesi yaratılmasıyla iktidarın ele geçirilmesi planıdır"
Tokayev, Kazakistan'daki olayları "darbe girişimi" olarak nitelendirerek, "Bu, bölgemizde kaos yaratılmasıyla iktidarın ele geçirilmesi planıdır. Kazakistan Güvenlik Konseyinin kolluk kuvvetleri ile özel servisleri, durumu terör tehlikesi ve saldırganlık eylemi olarak değerlendirdi." dedi.
Ülkede anayasal düzenin sağlandığını belirten Tokayev, ülkenin güvenliğine yönelik tehlikenin önlendiğini ve yaklaşık 8 bin kişinin gözaltına alındığını söyledi.
Tokayev, Kazak vatandaşların yönetimle barışçıl diyalog kurma yönündeki haklarını koruyacaklarını vurgulayarak, "Bununla birlikte, şiddet içeren aşırılık biçimlerini ve Kazakistan'a yönelik silahlı eylemleri sert şekilde engelleyeceğiz. Egemenliğimize ve toprak bütünlüğümüze yönelik teşebbüslere izin vermeyeceğiz. Kazakistan, uluslararası yükümlüklerini kesinlikle yerine getirecek." şeklinde konuştu.
En kısa zamanda soruşturmanın tamamlanmasını umduklarını belirten Tokayev, soruşturma tamamlandıktan sonra terör saldırısına ilişkin kanıtları dünya kamuoyuna sunacaklarını kaydetti.
Tokayev, ülkedeki durum nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünden askeri yardım talebinde bulunduklarını, KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyinin kararıyla 2 bin 300 asker ve 250 teçhizatın konuşlandırıldığı bilgisini paylaştı.
Tokayev, hükümetin, protesto gösterileri nedeniyle istifa ettiğini anımsatarak, yarın parlamentoya, yeni hükümet üye adaylarıyla ilgili listeyi sunacağını dile getirdi.



Trump, Gazze’ye havadan yardım operasyonu başlatacak mı?

İsrail'in kısıtlamaları nedeniyle Gazze'ye sadece havadan yardım yapılabiliyor (Reuters)
İsrail'in kısıtlamaları nedeniyle Gazze'ye sadece havadan yardım yapılabiliyor (Reuters)
TT

Trump, Gazze’ye havadan yardım operasyonu başlatacak mı?

İsrail'in kısıtlamaları nedeniyle Gazze'ye sadece havadan yardım yapılabiliyor (Reuters)
İsrail'in kısıtlamaları nedeniyle Gazze'ye sadece havadan yardım yapılabiliyor (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze'ye havadan yardım seçeneğine sıcak bakmıyor. 

Trump'ın selefi Joe Biden döneminde ABD, Gazze'ye toplamda yaklaşık 1,2 tonluk havadan yardım yapmıştı. Ancak Reuters'ın aktardığına göre Trump yönetimi bu seçeneği kullanmayı düşünmüyor. 

Adının paylaşılmaması şartıyla konuşan yetkililer, havadan yardımla Gazze'deki yaklaşık 2 milyon Filistinlinin ihtiyaçlarının karşılanmasının gerçekçi olmadığını savunuyor. Ayrıca uçaklardan bırakılan paraşütlü ağır kolilerin can kaybına yol açabileceği de belirtiliyor.

Kaynaklardan biri, "Trump yönetimi bu seçeneği ciddi bir alternatif olarak görüp değerlendirmeye almadı" diyor. 

Ayrıca havadan yardımla ilgili bazı simülasyonların yapıldığı fakat bunun ihtiyaçları karşılayabilmesinin "gerçekçi olmadığının" tespit edildiği aktarılıyor. 

Aylardır Gazze'ye karadan yardım akışını kesen İsrail yönetimi, temmuzda havadan yardım faaliyetlerine izin vermişti. 

Bunun ardından ABD'nin müttefikleri Birleşik Krallık, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ürdün, Gazze'ye askeri uçaklarla havadan yardım göndermişti. 

Diğer yandan ABD, Gazze'de yardım dağıtan Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın (GHF) çalışmalarına destek veriyor. Ancak ABD-İsrail ortaklığında faaliyet gösteren GHF'nin erzak dağıtım sistemi Gazze'deki kaosu artırıyor. 

Filistinli yetkililer, Netzarim ve Refah bölgelerindeki GHF'ye ait erzak dağıtım noktalarının "insani yardım" kisvesi altındaki ölüm tuzaklarına dönüştüğünü ve İsrail'in sivilleri kasıtlı olarak hedef aldığını savunuyor. İsrail ordusuysa iddiaları reddederek kurallara uymayan kişilere "uyarı ateşi" açıldığını öne sürüyor. GHF'nin faaliyete geçtiği mayıstan bu yana en az 1300 Filistinli erzak almaya çalışırken öldürüldü. 

Tel Aviv yönetimi Gazze'de kıtlık olmadığını öne sürerken, Trump'ın "Gazze'de gerçek bir açlık var" demesi de gündem olmuştu. 

İsrail'in saldırıları ve ablukası nedeniyle kıtlık yaşanan Gazze Şeridi'nde son 24 saatte ikisi çocuk 5 Filistinli daha yaşamını yitirdi. Böylelikle açlıktan hayatını kaybedenlerin sayısı 103'ü çocuk 227'ye çıktı. 

Independent Türkçe, Reuters, Times of Israel