Birleşmiş Milletler’in (BM) Sudan’daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı ve BM Sudan Temsilcisi Volker Peretz, UNITAMS’ın Sudan’daki krizi çözmek için önceden herhangi bir proje veya taslak ortaya koymadığını açıkladı. Peretz, bu ilk aşamada doğrudan diyalog başlatmak için müzakere masasına oturmadan önce, gündem ve sorunları belirlemek amacıyla tüm Sudanlı taraflarla istişareler yapılacağını söylerken, ordu ve güvenlik teşkilatının da bu girişime herhangi bir itirazı olmadığını vurguladı.
10 Ocak’ta Hartum’daki UNITAMS binasında düzenlediği basın toplantısında, istişarelerin her iki tarafın geçiş aşamasına dair vizyonunu öğrenmek için dolaylı olacağını da belirten Volker Peretz, “Hiçbir tarafı müzakere masasına oturmaya zorlamayacağız. İşler yolunda giderse, (istifa eden Başbakan Abdullah Hamduk’un önermiş olduğu) yuvarlak masa aşamasına geçmek için fikir birliğine ve ortak noktalarına ulaşabiliriz” dedi.
Peretz, UNITAMS’ın siyasi partileri, silahlı hareketleri, sivil toplumu, direniş komitelerini ve kadın gruplarını ilk istişarelere katılmaya davet ettiğini belirtti. Yetkili, aynı zamanda barışçıl göstericilere karşı aşırı güç kullanımının derhal durdurulması ve şiddete neden olanlar hakkında sıkı bir soruşturma yapılması gerektiğini vurguladı. Volker Peretz, sözlerinin devamında ise şöyle konuştu;
“Bu istişarelerin, güven inşa edeceğini ve en azından ordunun uyguladığı şiddeti durdurmaya yardımcı olacağını umuyorum. Bu yolla insanların öldürülmesine son verileceğine söz veremem. Bir an önce istişarelere başlamamız iyi olur. Şiddet, yalnızca istişarelere girersek durabilir.”
“Uzlaşıya dayalı çözümler, kriz halinin tedavisi ve demokratik yola dönüş yoluyla mevcut krizden çıkmaya yönelik hiçbir girişim, ne yazık ki boşlukları kapatmayı başaramadı” diyen Peretz, 25 Ekim’deki askeri darbenin ‘en büyük başarısızlık olduğu, güvensizliğe yol açtığı, siyasi çıkmazı uzattığı ve Sudanlıların hayatlarını, kalkınmayı ve ekonomiyi büyük ölçüde etkilediği’ konusunda tüm Sudanlıların hemfikir olduğuna dikkat çekti. Volker Peretz ayrıca, “Şiddeti sona erdirmenin ve krizi çözmek için geniş bir istişare sürecine girmenin zamanı geldi” dedi.
Peretz, UNITAMS’ın yakın gelecekte bir masaya oturmadan önce ilk aşamada öncelikleri belirlemek üzere tüm Sudanlı aktörlerle bireysel olarak istişare edeceğini belirtti. BM Sudan Temsilcisi ayrıca, Halk Direniş Komiteleri’nin sokaktaki kitlesel harekete önderlik ettiğini söylerken, komitelerin orduyla oturmayı reddettiğini vurguladı. Volker Peretz, komitelerin BM misyonuyla istişarelerde hiçbir sorunları olmadığını dile getirdi.
BM Temsilcisi, Sudanlı taraflarla doğrudan ve dolaylı istişarelerin, herkesin uzlaşı sağladığı konuları müzakere aşamasına götüren ilk aşama olduğunu belirtirken, “Özellikle belgenin bittiğine inananlar olduğu için, anayasal belgenin geçiş döneminin geri kalanını tamamlama olasılığına da göz önünde bulundurarak tüm tarafları dinliyor ve istişare ediyoruz. Bunu, gelecekteki herhangi bir aşamanın temeli olarak gören başkaları da var” dedi.
Komünist Parti ve (dağılmış) Ulusal Kongre’nin ülkedeki krizi çözmek için BM girişimine katılmayı reddettiğini açıklayan Peretz, 2019 anayasal belgenin o dönemin en büyük başarılarından biri olduğunu vurguladı. Volker Peretz, bu girişim çerçevesinde istifa eden Başbakan Abdullah'a Hamduk’a danışacağını da söyledi. Ayrıca “Yuvarlak masaya katılmak isteyen bir isme danışmamak için hiçbir neden göremiyorum” diyen Peretz, “Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) Sudan’daki gelişmeler hakkında bilgi vereceğim. Gelecek hafta Sudan dostları ve bağışçılar, Sudanlı taraflar arasındaki istişarelere siyasi desteği görüşmek üzere bir toplantı yapacak” şeklinde konuştu. Sudan’daki BM misyonu başkanı, 10 Ocak’ta düzenlenen basın toplantısında BM’nin halkın Sudan’da demokratik sivil yönetim özlemlerini destekleme konusundaki açık kararlılığını dile getirdi.
BMGK, Sudan’daki duruma ilişkin son gelişmeleri görüşmek üzere yarın (12 Ocak Çarşamba) özel bir kapalı ve resmi olmayan toplantı yapacak. Diplomatik kaynaklar, konseye üye 15 ülkeden 6’sının bu toplantının yapılmasını talep ettiğini duyurdu. UNITAMS’ın Sudan’daki çabaları, geniş bir bölgesel ve uluslararası memnuniyetle karşılandı. Söz konusu çabalar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır, ABD, İngiltere, Avrupa Birliği (AB), Arap Birliği ve Afrika Birliği (AfB) tarafından da desteklendi. Bu çerçevede bilgi sahibi bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) ittifakı Merkezi Konseyi’nin, durumu değerlendirmek üzere Yürütme Ofisi tarafından kararlaştırılması beklenen istişarelere katılmak için BM’den bir davet aldığını söyledi. BM ise geçen pazartesi günü ülkedeki demokratik geçiş sürecinin geri dönüşüne katkı sağlayacak bir anlaşma yoluyla mevcut siyasi krizden kurtulmak için tüm Sudanlı taraflar arasında resmi bir girişim başlattığını duyurdu.
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, Ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan ile siyasi bir anlaşma imzaladıktan yaklaşık 1 ay sonra, sokakların ve siyasi güçlerin anlaşmayı geniş şekilde reddetmesi nedeniyle görevinden istifa etti.
25 Ekim darbesinden bu yana Sudan’da 2019’da askeri ve sivil güçler arasında kararlaştırılan geçiş dönemi sekteye uğradı. 2019 yılında Devlet Başkanı Ömer el-Beşir, 4 ayrdır süren halk protestoları sonrasında devrilmişti. 25 Ekim darbesinden bu yana on binlerce Sudanlı, ordunun iktidardan uzaklaştırılmasını ve tamamen sivil yönetimi talep ederek defalarca sokaklara döküldü. Bağımsız bir sendika kuruluşu olan Merkezi Doktorlar Komitesi tarafından açıklanan yeni istatistiklere göre güvenlik güçlerinin protesto gösterilerini bastırması sonucu çoğu gerçek mermiyle 63 kişi öldü ve yüzlerce kişi yaralandı. Aynı şekilde bazı eylemciler de göz yaşartıcı gaz bombalarının havaya değil doğrudan vücutlarına ateşlenmesiyle hayatlarını kaybetti.
Sudan’da BM girişimi bireysel istişarelerle başladı
BMGK, koşulları görüşmek üzere yarın özel bir oturum düzenleyecek
Sudan’da BM girişimi bireysel istişarelerle başladı
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة