İran Devrim Muhafızları: Katı yakıtlı uzay roketi test ettik

Geçtiğimiz ay Tahran'ın doğusundaki Semnan'daki bir istasyondan uzaya fırlatılmadan önce sıvı yakıtlı bir Simurg roketi (AFP)
Geçtiğimiz ay Tahran'ın doğusundaki Semnan'daki bir istasyondan uzaya fırlatılmadan önce sıvı yakıtlı bir Simurg roketi (AFP)
TT

İran Devrim Muhafızları: Katı yakıtlı uzay roketi test ettik

Geçtiğimiz ay Tahran'ın doğusundaki Semnan'daki bir istasyondan uzaya fırlatılmadan önce sıvı yakıtlı bir Simurg roketi (AFP)
Geçtiğimiz ay Tahran'ın doğusundaki Semnan'daki bir istasyondan uzaya fırlatılmadan önce sıvı yakıtlı bir Simurg roketi (AFP)

İran Devrim Muhafızları Havacılık ve Uzay Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade komutasındaki kuvvetlerin, katı yakıtlı uydu taşıyan füzeleri fırlatmak için motor test ettiğini duyurdu.
İran devlet televizyonu, Hacızade’nin, muhafazakarların kalesi olan Kum Molla Okulu Öğretmenleri Cemiyeti'nin bir konferansı sırasında, geçtiğimiz hafta İran’da ilk kez gerçekleştirilen testin başarılı olduğu sözlerini aktardı.
İran daha önce uzaya roket göndermek için sıvı yakıtlı roketler fırlatmıştı. Yeni füzelerin “metal yerine kompozit malzemelerden yapıldığına ve motorlarının hareketsiz olduğuna” dikkat çekerek, bunun ucuz ve füzenin enerjisini arttırdığını söyledi. Aynı zamanda uydu gibi ağır yükleri taşıyabilir.
Şarku’l Avsat’ın İran resmi haber ajansı IRNA’dan aktardığı habere göre ajans, Hacızade’nin, “Dünyada dört ülken katı yakıtlı motor üretecek teknolojiye sahip. Havacılık ve uzay endüstrisi ile ilgili tüm alanlarda enerji üretmeye devam ediyoruz” açıklamasını aktardı. İran’ın uzay alanında ilerleme kaydettiğini vurgulayan Hacızade, bunların suikast, tehdit ve yaptırımlarla ortadan kaldırılmayacağını bildirdi.
Geçtiğimiz ay İran Savunma Bakanlığı, üç araştırma kargosunun uzaya fırlatıldığını duyurdu. İran Savunma Bakanlığı Uzay Birimi Sözcüsü Ahmed Hüseyni, sıvı yakıtlı Simurg füzesinin gerekli hıza ulaşamadığı için yükünü yörüngeye oturamadığını doğruladı. İranlı yetkililer, fırlatmanın uyduları uzaya yerleştirme girişimlerinden önce bir test olduğunu söyledi.
Fransa iki hafta önce yaptığı açıklamada, uzaya roket fırlatmasını kınadı. Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Fransa, BM Güvenlik Konseyi'nin 2231 sayılı kararına aykırı olan bu roket fırlatmayı kınıyor. Bu faaliyetler Avusturya'nın başkenti Viyana'daki nükleer müzakerelerde ilerleme kaydettiğimiz bir dönemde geldiği için daha da üzücü” ifadelerini kullanıldı. Açıklamada ayrıca, uzay ve balistik füzelerin fırlatılmasında kullanılan teknolojilerin yakınsaması göz önüne alındığında, bu fırlatmanın İran'ın balistik füze programındaki rahatsız edici ilerlemesinin doğrudan bir parçası olduğu kaydedildi.
Tahran ise, bilim ve araştırma alanının yanı sıra özellikle uzayla ilgili ilerlemeyi İran halkının dokunulmaz hakkı olarak değerlendirerek, Fransız tutumunu kınadı.
Geçtiğimiz ay Reuters bir Alman diplomatın, ülkesinin, İran’ın uzaya uydu fırlatma faaliyetlerini durdurmasını istediğini ve bu füzelerin BMGK kararlarını ihlal ettiğini söylediğini bildirdi.
ABD, İran'ın balistik füze programını geliştirdiği gerekçesiyle İran'ın sivil uzay ajansı ve iki araştırma kurumuna 2019 yılında yaptırım uyguladı.
İran haber ajansı, yerdeki bir platforma monte edilmiş füzenin test motorunun görüntülerini yayınladı. Uzaya füzesi testleri, Tahran ve Washington'un, İran'ın dünya güçleriyle vardığı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın 2018'de geri çektiği nükleer anlaşmayı kurtarmak için Viyana'da dolaylı yoldan görüşmelerde bulunduğu bir zamanda gerçekleşti. İran'ın katı yakıtlı füze motorları geliştirmesi, uydu fırlatma kisvesi altında kıtalar arası balistik füzeler geliştirmeye çalıştığına dair endişeleri derinleştirebilir.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.