عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

ABD'deki çocukları, İsrail gözaltısında ölen 78 yaşındaki Ömer Esad'ı anlattı

Geçmişte kalp rahatsızlığı yaşayan Esad'ın cenaze töreni 13 Ocak'ta Batı Şeria'da düzenlenirken en çok üzülenlerden biri 50 yıldan fazla süre boyunca eşi olan Nazima'ydı (AA)
Geçmişte kalp rahatsızlığı yaşayan Esad'ın cenaze töreni 13 Ocak'ta Batı Şeria'da düzenlenirken en çok üzülenlerden biri 50 yıldan fazla süre boyunca eşi olan Nazima'ydı (AA)
    İstanbul/Şarkul Avsat
TT
TT

ABD'deki çocukları, İsrail gözaltısında ölen 78 yaşındaki Ömer Esad'ı anlattı

Geçmişte kalp rahatsızlığı yaşayan Esad'ın cenaze töreni 13 Ocak'ta Batı Şeria'da düzenlenirken en çok üzülenlerden biri 50 yıldan fazla süre boyunca eşi olan Nazima'ydı (AA)
Geçmişte kalp rahatsızlığı yaşayan Esad'ın cenaze töreni 13 Ocak'ta Batı Şeria'da düzenlenirken en çok üzülenlerden biri 50 yıldan fazla süre boyunca eşi olan Nazima'ydı (AA)

Aynı zamanda ABD vatandaşı olan Filistinli Ömer Esad'ın işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde ölümü, Amerikan basınında konuşulmaya devam ediyor.
Esad'ın ABD'de yetiştirdiği 7 çocuğundan beşi pazar günü Wisconsin eyaletindeki Milwaukee'de, en küçük kızı Noha Saleh'in evinde babalarını anmak için bir araya geldi.
Ülkenin önde gelen gazetelerinden Washington Post, çarşamba günü 78 yaşında hayatını kaybeden Esad'ın ABD'deki ailesini dinledi.

Batı Şeria'dan gelen haberler ölen adamın 80 yaşında olduğunu bildiriyordu ama kızları, babalarının aslında iki yaş daha genç olduğunu söyledi (Reuters)
Döndüğü memleketinde öldü
Çocukları, Esad'ın Batı Şeria'dan ABD'ye, oradan da tekrar köyüne uzanan hayatını anlattı. Şu anda eşinin yasını tutan Nazima Abdullah'la birlikte 1967'de ABD'ye göç eden Esad, Wisconsin ve Illinois eyaletlerinde pek çok dükkan alıp satmış ve 7 çocuk yetiştirmiş. 
Çocukları, babalarının iş konusundaki içgüdülerinin o kadar da iyi olmadığını, sattıkları dükkanların bir anda çok iş yapmaya başladığını belirterek espri yaptı. 45 yaşındaki kızı Haya Esad, babasının veresiye verdiği zaman ihtiyaç sahiplerini hiç zorlamadığını söylemeyi de ihmal etmedi. 

İşgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinin kuzeyindeki Celceliye köyünde yaklaşık bin Filistinli ikamet ederken yaklaşık 3 bin kadar Celceliyeli de ABD'de yaşıyor (Reuters)
Son telefon görüşmesi
Uzun yıllar süren market işinden sonra 2010'da eşiyle birlikte memleketine dönen Esad, son yıllarda pandemi yüzünden ABD'ye gidemese de neredeyse her gün çocukları ya da 17 torunuyla saatlerce görüşüyormuş.
Son telefon görüşmesini aktaran Noha Saleh, babasının gönderdiği zeytinler ve zeytin yağı hakkında yorum istediğini bildirdi. "En iyilerini sizin için seçtim. Daha istiyor musunuz? Daha fazlasını gönderirim. Neye ihtiyacınız varsa yollarım" dediğini aktardı. 
36 yaşındaki  Saleh, ertesi akşam Arkansas'taki kardeşiyle yaptığı telefon görüşmesindeyse babasının ölüm haberini almış. 

Sosyal medyada birçok kişi, plastik kelepçelerin yanında yaşlı adamın yerde yattığı görüntüleri paylaştı (AA)
"Amerikan Rüyası'na inanırdı"
Saleh, babasını inançlı, sosyal ve Amerikan Rüyası'na inanan biri olarak tanımladı.  
Oğlu Hadi Esad, ebeveynlerinin yaşadığı köyde ABD ve Brezilya'da emekli olup dönen çok sayıda kişinin yaşadığını belirtti. "Bizim köyümüzde durdurulma ihtimaliniz, piyangonun vurma ihtimalinden daha düşük. Milyon yıl düşünsek orada böyle bir şeyin olabileceği aklımıza gelmezdi" dedi.

Uluslararası soruşturma çağrısı
48 yaşındaki kızı Hala Hamad ise Filistin hükümetinin çağrısını yineleyerek şu ifadeleri kullandı:
"Toplum, ailemiz, herkes cömert ve sevgi dolu bir aile adamını kaybetti."
Adalet istiyoruz. ABD hükümeti ve BM'nin detaylı bir soruşturma yürütmesini istiyoruz çünkü İsrail kendi suçlarını soruşturamaz.

ABD izahat istedi
İsrail güçlerinin Ramallah'a bağlı Celceliye köyüne düzenlediği baskında gözaltına aldığı Esad'ın öldürmesine ilişkin soruya yanıt veren ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, İsrail hükümetinden izahat istediklerini geçen hafta açıkladı. 
Price, "Bu olaya açıklık getirmek için İsrail hükümetiyle de temas halindeyiz ve görmüş olabileceğiniz gibi İsrail Savunma Kuvvetleri konuyla ilgili devam eden bir soruşturma olduğunu belirtti ve bu olayın koşullarıyla ilgili kapsamlı bir soruşturmayı destekliyoruz" ifadelerini kullandı.
İsrail'deki ABD Büyükelçiliği, pazartesi günü detaylı soruşturma çağrısını tekrarladı.
İsrail ordusuna yakın bir kaynaksa güvenlik kontrolüne direndiği için gözaltına alınan Filistinlinin serbest bırakıldığı sırada "hayatta olduğunu" olayın hemen ardından yapılan bir açıklamayla savundu.

Görgü tanıkları şiddeti anlattı
Filistinli görgü tanıklarının anlatımına göreyse İsrail askerleri, gece 3 sularında arabasından güç kullanarak indirdikleri Esad'ı dipçiklerle darp etti. Ellerini bağladıkları yaşlı adamı metrelerce sürükleyerek inşaat halindeki bir binanın altına götürdüler ve yerde uzunca bir süre tuttular.
Görgü tanıkları, Esad'ın gözü bağlı bir şekilde karnının üstünde bırakıldığını ve askerler gittiğinde tepki göstermediğini bildirdi. 
Kalp ve şeker hastalığından mustarip olan Esad, durumunun ağırlaştığının anlaşılmasının ardından sağlık ekiplerine teslim edilmesine rağmen, hayatını kaybetti.
Filistinli yetkililer, birkaç gün içinde otopsi sonuçlarının açıklanacağını dün belirtti. 
Independent Türkçe, Washington Post, AA

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Ortadoğu'nun umudu Yeni Araplar

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
TT
TT

Ortadoğu'nun umudu Yeni Araplar

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)

Velid Fares

 

Francis Fukuyama'nın 1991'de yazdığı gibi, Soğuk Savaş sonrası “tarihin sonu” vaatlerine rağmen Ortadoğu'da savaşlar ve çatışmalar genişliyor. Bu arada Batı'da gözler, birbirini takip eden aşamaların özelliklerini keşfetmek için ve reform yapabilecek, barışa doğru ilerleyebilecek sakin, yenilenmiş bir güç bulma umuduyla, onlarca yıldır dünyanın en fazla patlamalar yaşayan bölgesine çevriliyor. Bölgedeki savaş ve çatışmaların çoğuna yol açan hareketlerin birçoğunun arkasında Arap dünyasındaki radikal güçler vardı. Halklarına sosyal, ekonomik ve kalkınma alanında bir ilerleme sunamayan da bunlardı. Dünyanın diğer bölgelerinde de çok sayıda çekişme ve şiddetli çatışmanın yaşandığı açık ve bunların sonuncusu hâlâ bitmeyen Ukrayna savaşıdır. Ancak büyük ve küçük, eski ve yeni, karmaşık ve basit, çözülebilir ve çözülemez çatışmaların en çok yaşandığı bölge, Arap dünyası ve “Büyük Ortadoğu” olarak adlandırılan bölge olmaya devam ediyor.

Bu jeopolitik alan, dünyanın diğer bölgelerine kıyasla sayısız krizle öne çıkıyor. Bu krizlerin başında da kontrol ettikleri ülkelerin sınırlarını genişleterek, bölgesel ve bazıları kıtalararası imparatorluklar kurmayı hedefleyen ideolojik akımlarda vücut bulan yarı-sömürgeci yayılmacı projeler geliyor. Bunların en önemlileriyse Humeynici ve İslamcı projeler (Batı'da cihatçılık olarak adlandırılır), Baasçılık, Arap milliyetçiliği ve diğerleridir. Bunlar hilafet, saltanat gibi kadim imparatorluklar veya Baasçı ulus-devlet, komünizm ve benzeri devletlerin kurulmasına ya da yeniden canlandırılmasına odaklandılar. Ülke sınırları dışında yürüttükleri savaşları, darbeleri ve seferleri, önce kendi ülkesini sonra başka ülkeleri yıkmaya çalışan totaliter tipler gibi, tavizsiz inançlarına bağlılıklarıyla meşrulaştırdılar. Totaliter projeler, rejimi genellikle katı olan kapsamlı bir bölgesel devlet kurmayı amaçlar ve diğer bölgesel ve küresel güçlerle çatışmalara girerler.

Soğuk Savaş döneminde ve sonrasında buna tanık olduk. Batı'da sorgulanan ise bölgenin geleceği ve Batı toplumuyla ilişkileridir. Aynı soru diğer bölgeler için de geçerli. Batılı çevreler, Arap toplumlarının siyasi kültürlerinde yeni eğilimler üretmelerine nasıl yardımcı olabilecekleri konusuna odaklandılar. Kalkınma ve düşünce kuruluşları, Batı Avrupa'da iki dünya savaşından sonra, Doğu Avrupa'da ise Soğuk Savaş'tan sonra olduğu gibi, programlarının yeni bir Arap coğrafyası kuracağına inanarak, çatışma ülkelerinde “yeni bir kültür” yaymak için hızla harekete geçtiler. Ancak radikallerin Batı kurumlarına sızması ve Arap toplumlarını yönlendirmekten sorumlu kurumlara ulaşması nedeniyle bu yaklaşım başarısız oldu. Böylece Ortadoğu'da radikaller artık gençlerin yetiştirilmesini kontrol eder hale geldiler ve onları açık ve özgürleşmiş “yeni Araplar” olarak tasvir ettiler. Ancak sözde Arap Baharı, bu kusuru ortaya çıkardı. Zira İhvan (Müslüman Kardeşler) ve Humeyni tarafından “yeni Arapları” temsil etmek üzere yönlendirilenler ve devrimci olarak adlandırılanlar, eski radikal madalyonun yeni bir kisve altında ortaya çıkan yüzüydü ve bu durum Mısır, Libya, Tunus, Ürdün, Yemen, Suriye ve diğer yerlerde hızla gün yüzüne çıktı. Bu ülkelerin çoğunda iç savaşlar çıktı ve hâlâ sürüyor. Batı da bölgede yeni bir olgu üretmekte başarısız oldu ta ki bölge kendi kalkınma projelerini üretmeye ve terörle mücadele etmeye başlayana kadar.

Gerçek “Yeni Araplar” yeni kılıklı radikallerden farklı kriterlerle ayrılırlar. Birincisi, onlar gerçek köklerine ve gerçek tarihlerine bağlıdırlar; tekfircilerin, mollaların ve aşırı milliyetçilerin bu tarihe dair yorumlarına değil. Daha da önemlisi, Yeni Araplar toplumlarının tarihini geliştirici bir biçimde okurlar, yani geçmişin değerlerini ödünç alırlar ve zaman içinde farklı halkların deneyimlerinden yararlanırlar. Fanatikler yeniden şekillendirdikleri bir geçmişe takılıp kalmışken, yenilikçiler geleceğe bakarak bugünü şekillendirirler.  Söylemleri belirleyen ve kararları alanlar onlardır, tutsak bir ideoloji ile kendisinin ve kitlelerin umutlarıyla uyum olmayan bir şimdiki zaman arasında sıkışıp kalanlar değil.

İkincisi, Yeni Araplar, yani ılımlı Araplar, ulus-ötesi doktrinleri benimsemezler. Yani kendi ülkelerinden daha geniş bir “ulus” hayalini gerçekleştirmek için rejimleri devirmeye çalışmazlar. Bu Araplar, halklarının ne istediğini ve gençlerinin neyi hayal ettiğini biliyorlar ve gerçekleştirmek için çabalıyorlar. Arzulanan beklentiler, artık egemenlik, ulusal güvenlik ve istikrardır, radikallerin elinde olan geçmişin kabusları değil. Yeni Araplar öncelikle kendi vatanlarına, ardından kendi bölgelerine ve dünyaya aittirler.

Üçüncüsü, Yeni Araplar, adaletsiz, hüzünlü ve baskıcı bir rejim kurarak kendilerini, dünyayı ve istikrarı tehdit edenlere değil, kendi halklarının çıkarlarına ve mutluluğuna hizmet ediyorlar. Yeniler toplumlarını kuşatmak yerine açıyorlar, radikaller ise insanları korkutuyor ve gericiliğin derinliklerinde yalnızlığa sürüklüyorlar.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Yeni Araplar terörizm ile mücadele konusunda kararlılar ve terörü yaymıyorlar, radikaller ise radikalizmi yayıyorlar, takiyye yapıyorlar ve aldatmada ustalar.

Avrupa, tek bir yüzyıl içinde milliyetçi imparatorluklardan ve Bolşevik saltanatından kurtuldu. Peki Yeni Araplar aynı sıçramayı gerçekleştirebilecekler mi?

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın sözlerine kulak verirsek, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa'nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor. BAE Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayed Al-Nahyan da bir gün daha büyük bir terörizmin Ortadoğu'dan değil Avrupa'dan geleceği uyarısında bulundu.

Batı'ya ve uluslararası topluma daha iyi bir gelecek için eşlik edebilecek Yeni Arapların kimliğini tanımlamak istersek, onlar halklarının ve gelecek nesillerin çıkarlarını güvence altına almak için çalışan Araplardır. Onlar savaşları sona erdirdiler, terörizm ile mücadele ettiler, kurumlarını geliştirdiler, eğitimi yeniden düzenlediler, çabalarını birleştirdiler ve bölgenin geleceği için ılımlı ve ümit verici bir söylem ortaya koydular. Riyad, Kahire, Abu Dabi, Manama, Ürdün ve Rabat'ta karar alma merkezlerinde, Bingazi, Aden ve diğer yerlerdeyse geçici olarak bulunuyorlar. Yeni Araplar, Arap dünyasında ve yeni Ortadoğu'da barışın, güvenliğin ve geleceğinin anahtarıdır.