NASA, Pompeii'yi yok eden 'saatli bombayı' uzaydan görüntüledi

Vezüv Yanardağı, Napoli'yi de yok etme potansiyeline sahip

Vezüv Yanardağı, İtalya'daki "Campanian volkanik yayı" adı verilen bir volkan dizisinin parçası (NASA)
Vezüv Yanardağı, İtalya'daki "Campanian volkanik yayı" adı verilen bir volkan dizisinin parçası (NASA)
TT

NASA, Pompeii'yi yok eden 'saatli bombayı' uzaydan görüntüledi

Vezüv Yanardağı, İtalya'daki "Campanian volkanik yayı" adı verilen bir volkan dizisinin parçası (NASA)
Vezüv Yanardağı, İtalya'daki "Campanian volkanik yayı" adı verilen bir volkan dizisinin parçası (NASA)

Dünyanın en tehlikeli volkanlarından biri olan Vezüv Yanardağı uzaydan görüntülendi.
Landsat-8 uydusunun çektiği fotoğrafta yanardağın gözü, yoğun bulut tabakasındaki bir delikten bakıyormuş gibi görünüyor.
NASA ve ABD Jeolojik Araştırması işbirliğiyle Şubat 2013'te fırlatılan Landsat-8, Dünya'nın yüzey sıcaklıklarını ölçmek ve küresel ısınmayı takip etmekle görevli.
NASA'nın internet arşivi hizmeti Earth Observatory'nin (Dünya Gözlemevi) yayımladığı fotoğrafta yanardağın zirvesindeki kaldera açıkça görülüyor. Volkanik patlama sonucu toprağın çökmesiyle oluşan, çanak benzeri yer şekline kaldera adı veriliyor.
Vezüv Yanardağı, "stratovolkan" sınıfında yer alıyor. Bu tür volkanlar, önceki patlamalardan kalan, sertleşmiş lav, tüf ve kül tabakasından oluşuyor ve gittikçe yükselerek koni biçimini alıyor.
Söz konusu yanardağla ilgili en bilindik olay, MS 79'da meydana gelen patlamayla Antik Roma şehri Pompeii'nin ve komşu kasaba Herculaneum'un yok olmasıydı. Ancak yanardağın 1944'teki son patlamasında da lav akıntıları, San Sebastiano köyünü yok etmişti.
Vezüv Yanardağı
Landsat-8'in görüntüsünün tamamında Vezüv Yanardağı yoğun bulutların altındaki ufak bir nokta gibi görünüyor (NASA)
NASA'ya göre Vezüv Yanardağı'nı çevreleyen lav katmanlarının jeolojik analizi, son 17 bin yılda 8 büyük patlama meydana geldiğini gösteriyor.
Son patlamasından bu yana sakin görünmesine rağmen, Vezüv Yanardağı hala aktif bir yanardağ olarak sınıflandırılıyor ve zaman zaman zirvesinden gaz çıkışı oluyor.
Gezegendeki en tehlikeli volkanlardan biri olarak kabul edilen Vezüv Yanardağı'ndaki olası bir patlama, volkanın kuzeybatısında, 12 kilometre uzaklıktaki Napoli şehrini yok etme potansiyeline sahip. Şehirde 3 milyondan fazla kişi yaşıyor.
Saygın bilimsel dergi Nature'da 2011'de yapılan bir araştırmada yanardağın bu potansiyeline dikkat çekilmişti. Araştırmacılar, Vezüv Yanardağı'nı "Avrupa'nın saatli bombası" diye tanımlamıştı.
 
Independent Türkçe, Livescience, NASA



ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
TT

ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)

Araştırmaya göre, kıdem gerektirmeyen pozisyonlar, yeni mezun rolleri ve çıraklıktan oluşan giriş seviyesi işlerin sayısı ChatGPT'nin gelişinden bu yana neredeyse üçte bir oranında (yüzde 31,9) düştü.

İş arama sitesi Adzuna, yeni mezunların arandığı iş ilanlarının Kovid'den bu yana en düşük seviyeye gerilediğini ve giriş seviyesi işlerin 2022'de yüzde 28,9 iken şimdi toplam pazarın yalnızca dörtte birini oluşturduğunu tespit etti.

Giriş seviyesindeki görevlerin yerini yapay zekanın alması bu durumun sebeplerinden biri. Fakat yükselen Ulusal Sigorta primleri dahil olmak üzere artan işgücü maliyetleri de bir etken. Artan maaşlar da yakın zamana kadar enflasyonu geride bıraktı.

ChatGPT Kasım 2022'de piyasaya sürüldü, o zamandan beri birkaç versiyon çıktı ve yeni bir teknolojik dönüşüm çağını başlattı. ChatGPT'nin sahibi olan şirket 300 milyar dolar değerinde ve bu da onu Londra Menkul Kıymetler Borsası'nda halka açık tüm şirketlerden daha büyük yapıyor.

Bir başka yapay zeka firması olan Anthropic'in CEO'su yakın zamanda yapay zekanın 5 yıl gibi kısa bir süre içinde giriş seviyesindeki işlerin yarısını ortadan kaldırabileceğini söyledi. Dario Amodei, bu süre zarfında Birleşik Krallık'ta işsizliğin yüzde 10 ya da 20'ye çıkabileceğini iddia ederek şunları söyledi:

İnsanların bunu düşündüğünü sanmıyorum.

Adzuna'nın veri bilimi başkanı James Neave ise "Giriş seviyesinde işe alımları azaltabilmek, sadece verimliliği ve maliyet tasarruflarını artırır. Ulusal Sigorta primleri doğrudan mali bir yük" derken, yaklaşan İstihdam Hakları Yasa Tasarısı'nın da caydırıcı bir faktör olabileceğini öne sürdü.

Eğer bir işverenseniz, tüm bunlar insanları işe almamanız için nedenler listesini uzatıyor.

Ülke çapında birkaç büyük firma, maliyet düşürme önlemleri kapsamında personel sayısını önemli ölçüde azaltmayı planladığını ve işin çoğunu yapay zekanın üstleneceğini açıkladı.

BT'nin CEO'su Allison Kirkby, 2030'a kadar 40 bin ila 50 bin çalışanı işten çıkarmaya yönelik ilk planların "yapay zekanın tam potansiyelini yansıtmadığını" söyledi, yani daha da fazla kişi işini kaybedebilir.

Amazon da yapay zekanın daha geniş kapsamlı rollerde kullanılması sonucunda iş kayıplarının olacağını söyledi ancak kişi sayısı veya tarih vermedi.

Independent Türkçe