İsrail polisi, Pegasus ile belediye başkanlarını dinlemiş

İsrail polisi, belediye başkanlarının telefonlarını dinlemek için casus yazılım programı Pegasus'u kullandı

Eski İsrail Başbakanı Netanyahu'nun yolsuzluk davalarına karşı olan göstericilerin bazılarının telefonları polis tarafından hacklendi (EPA)
Eski İsrail Başbakanı Netanyahu'nun yolsuzluk davalarına karşı olan göstericilerin bazılarının telefonları polis tarafından hacklendi (EPA)
TT

İsrail polisi, Pegasus ile belediye başkanlarını dinlemiş

Eski İsrail Başbakanı Netanyahu'nun yolsuzluk davalarına karşı olan göstericilerin bazılarının telefonları polis tarafından hacklendi (EPA)
Eski İsrail Başbakanı Netanyahu'nun yolsuzluk davalarına karşı olan göstericilerin bazılarının telefonları polis tarafından hacklendi (EPA)

İsrailli kaynakların aktardığına göre İsrail polisi, İsrail siber saldırı şirketi NSO Group'un şüpheli telefonların izlenmesini sağlayan casus yazılım programı Pegasus'u aralarında devlet görevlileri, iş insanları, muhalif protesto gruplarını dinlemek için mahkeme izni olmaksızın kullandı.
Polis kaynakları, çok sayıda belediye başkanı ve yerel meclisin yanı sıra birçok üst düzey yetkili ve onlara yakın kişilerin takip edildiğini ortaya çıkardı. Kaynaklar, polisin bu dinlemeleri belediye başkanlarına karşı dahi hiçbir gerekçe göstermeden, suç şüphesi olmadan veya haklarında yolsuzluk dosyası açmadan yaptığını söyledi.
Her ikisi de Yediot Ahronot gazetesine bağlı olan Ynet internet sitesi ve ekonomi gazetesi Catalist, İsrail polisinin gizli siber biriminin üyelerinin ülkedeki 3 belediye başkanının telefonuna Pegasus casus programını yerleştirdiğini bildirdi.  Bu, bir mahkeme emri olmadan ve suç işleme olasılığına dair belgelenmiş kanıtlar veya yolsuzluk dosyaları olmadan yapıldı.
Web sitesi, başkanların telefonlarının izlenmesinin ardından birim üyelerinin herhangi bir suç şüphesine rastlamadıklarını söyledi. Ardından üç belediye başkanına yakın kişilerin telefonları dinlendi.
Polis rüşvet aldığına dair kanıt bulmak amacıyla bir belediye başkanının telefonunu hacklemek için casus yazılım programı Pegasus'u kullandı. Delil bulunduktan sonra kamu soruşturması açıldı ve telefonda bulunan veri belediye başkanı aleyhine delil olarak kullanıldı.
Polis, yasada izin verildiği iddia edilen bir boşlukla bunu yaptığını ileri sürdü.
Başka bir olayda, başka bir belediye başkanının telefonunu hacklemek için yine Pegasus kullanıldı. Dinleme sonucunda belediye başkanının bir müteahhitten rüşvet aldığından şüphelenildi. Ancak soruşturma sonucunda iddianame hazırlamak için yeterli delil toplanamadı.
İsrail polisinin, devlet görevlilerini mahkeme izni olmaksızın dinlemek için casus yazılım programı Pegasus’u kullanmaları dün (Pazar) İsrail'de büyük ses getirdi. İsrail İçişleri Bakanı Ayelet Shaked, bunu "demokrasinin temellerini istikrarsızlaştıran tehlikeli bir eylem" olarak değerlendirdi.
Shaked, “Bu araçlar, haklarında ciddi bir suç işlediklerine dair gerçek bir kanıt bulunmayan kişilere karşı kullanılmamalı. Kamu Başdenetçisi (Ombudsman) polisin casus yazılım programını kullanması ile ilgili mümkün olan en kısa sürede bir rapor yayınlamalı” diye konuştu.
İsrail Emniyet Genel Müdürü Kobi Shabtai, kampanyaya, polisinin yalnızca yasalara göre hareket ettiğini ve telefon dinleme bağlamındaki tüm çalışmalarının yalnızca yasal bir otoritenin emriyle yapıldığını söyleyerek yanıt verdi. Polisin yolsuzluk soruşturmalarını kısıtlamak için siyasi baskılara boyun eğmeyeceğini ve bu soruşturmalarda yasal araçlarına bağlı kalacağını açıkladı.
Görev süresi sırasında bu casusluk operasyonunu başlatan eski Polis Başmüfettişi Ronnie Elsheikh, “Belediye başkanlarının birçoğu kasıtsız ihlal yaptılar, yolsuzluk niyetiyle değil” dedi.
Şarku’l Avsat’ın Calcalist gazetesinden aktardığı habere göre “geçtiğimiz hafta başlatılan soruşturmada İsrail polisinin Pegasus programını ilk kez Aralık 2013'te Yohanan Danino'nun polis genel müfettişi olduğu dönemde ele geçirdiği ortaya çıktı.”
Pegasus'u satın almanın ve bakımını yapmanın maliyeti on milyonlarca dolara ulaştı. Program 2015 yılında Polis Başmüfettişi Ronnie Elsheikh döneminde aktif hale getirildi. Bu program kapsamında birçok seçilmiş kişi ve siyasi aktivist, telefonlarında aşırı takip ve casusluğa maruz kaldı.
Olay bir protesto dalgasına yol açtığı ölçüde, İsrail'de polisi savunmak için bir karşı kampanya da düzenleniyor.



Amerikan bankalarından Arjantin'e soğuk duş

Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
TT

Amerikan bankalarından Arjantin'e soğuk duş

Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)

Wall Street Journal'ın (WSJ) özel haberine göre JPMorgan Chase, Bank of America ve Citigroup, Arjantin'e 20 milyar dolarlık kredi vermekten vazgeçti.

Amerikan gazetesinin kaynakları, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'yi desteklemek isteyen Donald Trump yönetiminin çağrısıyla harekete geçen bankaların bunun yerine daha küçük bir paket hazırladıklarını söyledi. 

WSJ, geçen ay ad ve görevlerini açıklamadığı kaynaklara dayandırdığı haberde bankaların kendilerini riske atmadan kredi vermeye çalıştığını bildirmişti. 

Normalde bu tarz işlemleri kendileri yürüten bankaların ABD Hazine Bakanlığı'na Buenos Aires yönetiminin kendilerine nasıl bir teminat verebileceğini sorduğu ve yeterli güvenceyi alamazlarsa ekonomik istikrarsızlığın sürdüğü Arjantin'e kredinin çıkmayabileceği aktarılmıştı. 

WSJ'nin yeni haberinde 20 milyar dolarlık krediden vazgeçen üç bankanın yaklaşık 5 milyar dolarlık bir repo anlaşması hazırladığı ve bu parayı birkaç ay içinde geri almayı planladığı belirtildi. 

Ancak müzakerelerin daha başlangıç aşamasında olduğu ve koşulların değişebileceği ya da anlaşmanın hiç yapılmayabileceği de vurgulandı. 

Buenos Aires yönetiminin ocakta ödemesi gereken 4 milyar dolarlık borcunu bu anlaşmayla kapaması bekleniyor. 

Arjantin, ABD Hazine Bakanlığı'yla yaptığı döviz takası anlaşmasıyla 20 milyar dolara erişmişti. Bu miktarın ne kadarının kullanıldığı net değil. 

ABD Hazine Bakanlığı'ndan WSJ'ye yapılan açıklamada "Birleşik Devletler, Başkan Milei ve Bakan Caputo'nun Arjantin'i Yeniden Harika Yapma konusundaki temel prensiplere bağlılığına güvenmeyi sürdürüyor" dendi. 

Diğer yandan Hazine Bakanlığı'nın bazı eski yetkilileri, ABD'nin Arjantin'e maddi desteğinin boyutlarının net bir şekilde kamuoyuna açıklanmadığını söylüyor. 

Barack Obama dönemi yetkililerinden Brad Setser da bunlardan biri:

Esasen bu paranın nasıl kullanıldığına dair hiçbir bilgi yok. Vergi mükelleflerinden alınan paranın verildiği düşünüldüğünde, bu sıradışı bir durum.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Çin'in Japonya'ya öfkelenmesinin asıl sebebi ne?

Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
TT

Çin'in Japonya'ya öfkelenmesinin asıl sebebi ne?

Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)

Çin'le Japonya arasında Tayvan meselesi nedeniyle çıkan gerginlik sürüyor. 

Pekin ve Tokyo'yu karşı karşıya getiren gerginlik, Japonya Başbakanı Sanae Takaiçi'nin Parlamento'da 7 Kasım'da düzenlenen oturumda yaptığı açıklamayla patlak vermişti. 

Takaiçi, Tayvan Boğazı'na yönelik muhtemel müdahaleyi "ülkesini tehdit eden bir hareket" olarak göreceğini, böyle bir durumda askeri güç kullanılabileceğini belirtmişti. Böylelikle ilk kez bir Japon başbakanı, Tayvan'ın işgali halinde ülkenin askeri müdahalede bulunacağını açıkça söylemişti. 

Pekin yönetimiyse Takaiçi'den sözlerini geri almasını istemiş, başbakan bunu reddedince Japonya'nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi çağırarak Tokyo'ya protesto notası vermişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle Japonya'ya seyahat uyarısı da yayımlamıştı. Çin Eğitim Bakanlığı da öğrencilere, güvenlik riskleri nedeniyle Japonya'da "eğitim koşullarının uygun olmadığı" uyarısında bulunmuştu.

Pekin'in Osaka Başkonsolosu Şüe Cien'in "kendilerine saldıran kirli bir boynu tereddüt etmeden kesmeleri gerekeceğini" yazdığı sosyal medya gönderisi de krizi körüklemişti. Japonya, diplomatın "gönüllü olarak ülkesine dönmesini" talep etmişti. 

Ancak CNN'in analizinde, Pekin'in asıl "Asya'daki askeri dengelerin değişme olasılığından endişelendiği" yorumu yapılıyor. 

Tokyo yönetimi, II. Dünya Savaşı'nda 1937-1945'te Çin'i işgal etmişti. İmparatorluk Ordusu, 1895-1945'te de Tayvan'ı da kolonileştirmişti. 

Geçen ay göreve gelen Takaiçi, Japonya'nın savunma harcamalarını marta kadar Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) yüzde 2'sine çıkaracaklarını duyurmuştu. Merkez sağ Liberal Demokrat Parti (LDP) lideri, Parlamento'da yaptığı ilk konuşmada Asya-Pasifik bölgesinde Çin, Kuzey Kore ve Rusya'yla artan gerilimlere dikkati çekmişti. 

Analizde, Pekin yönetiminin "Japonya'nın Çin'in yükselişini tehdit edebilecek askeri emelleri olduğunu" düşündüğüne dikkat çekiliyor. 

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) resmi gazetesi Halkın Günlüğü'nde 17 Kasım'da yayımlanan bir köşe yazısında şu ifadeler kullanılmıştı: 

İlk kez bir Japon lider Tayvan'a silahlı müdahale niyetini dile getirdi ve Çin'e karşı askeri tehditte bulundu. Bunun arkasında, Japonya'nın sağcı güçlerinin pasifist Anayasa'nın kısıtlamalarından kurtulup ‘askeri güç' statüsü elde etme yönündeki tehlikeli girişimi yatıyor.

CNN'in analizinde, Takaiçi'nin savunma bütçesini artırdığı gibi ABD Başkanı Donald Trump'la daha yakın ilişkiler kurmayı hedeflediğine de dikkat çekiliyor. 

Singapur Ulusal Üniversitesi'nden Chong Ja Ian, Çin'in "ilk baştan Takaiçi'yi köşeye sıkıştırmayı" hedeflediğini ve Japonya'ya savunma harcamalarını artırmaması için gözdağı vermeyi istediğini söylüyor. 

Independent Türkçe, CNN, Reuters


ABD’nin Ukrayna barış planında “tam af” detayı

Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
TT

ABD’nin Ukrayna barış planında “tam af” detayı

Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)

ABD'nin Rusya-Ukrayna savaşını sonlandırmak için hazırladığı 28 maddelik plan, Kiev yönetiminin birçok taviz vermesini öngörüyor. 

Wall Street Journal'ın (WSJ) incelediği taslak metne göre Ukrayna'dan işgal altındaki Donbas bölgesini Rusya'ya vermesi isteniyor. Ayrıca Ukrayna ordusunun 600 bin personelle sınırlandırılması ve ülkenin NATO'ya katılımının rafa kaldırılması talep ediliyor. 

Planın kabul edilmesi halinde Rusya'nın birçok talebi de gerçekleştirilmiş olacak. 

Bu hafta ABD heyetiyle toplantı yapan Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, adil bir barış talep ettiklerini belirterek, "Bağımsızlığımıza, egemenliğimize ve Ukrayna halkının onuruna saygılı koşullar sağlayan değerli bir barış istiyoruz" demişti.

Ukrayna lideri 18 Kasım'da Ankara'yı da ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmüştü. Zelenski "Acil bir barış ve bunun için güvenlik garantisi sağlanmasını istiyoruz" demiş, Erdoğan da "Adil ve kalıcı barışın önünü açacak önerileri Rusya'yla da ele almakta kararlıyız" ifadelerini kullanmıştı.

Diğer yandan WSJ'nin aktardığına göre anlaşmada son dönemde Ukrayna'yı çalkalayan yolsuzluk soruşturmasıyla ilgili bir maddede yer alıyor. Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla gazeteye konuşan üst düzey bir ABD'li yetkili, basına sızan taslak metinde Kiev yönetiminin sonradan önemli bir değişikliğe gittiğini belirtiyor. 

Buna göre taslakta yolsuzluk iddialarının detaylandırılması amacıyla, "Ukrayna, aldığı tüm yardımları kapsamlı denetime tabi tutacak ve hataları düzeltmek ya da savaştan yasadışı kazanç sağlayanları cezalandırmak için yasal bir mekanizma oluşturacak" maddesi yer alıyordu. 

Kiev'in bu maddenin "savaştaki tüm taraflar savaş sırasındaki eylemleri için tam af alacak ve gelecekte herhangi bir talepte veya bulunmayacaklarını kabul edecekler" şeklinde değiştirilmesini istediği aktarılıyor. 

Ayrıca Rusya'nın büyük kısmı Avrupa bankalarında yer alan 300 milyar dolarlık dondurulmuş varlıklarının akıbetinin de anlaşma çerçevesinde belirlenmesi bekleniyor. 

ABD'nin öncülüğünde hazırlanan plana Avrupa'dan tepkiler de geldi. Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot dünkü açıklamasında "Barış, teslimiyet anlamına gelemez. Ukrayna'nın teslimiyetini istemiyoruz" dedi. 

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski de Ukrayna ordusuna sınırlandırma getirilmemesi gerektiğini belirterek, bunun yerine Rusya'nın "saldırgan potansiyelinin" törpülenmesi çağrısında bulundu. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, New York Post, Washington Post