NASA'nın uzaya gönderdiği Webb teleskobu son durağına ulaştı

NASA tarafından fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu (AP)
NASA tarafından fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu (AP)
TT

NASA'nın uzaya gönderdiği Webb teleskobu son durağına ulaştı

NASA tarafından fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu (AP)
NASA tarafından fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu (AP)

ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) 25 Aralık 2021'de fırlattığı James Webb Uzay Teleskobu'nun yörüngesine yerleştiği bildirildi.
Dünyanın en büyük ve gelişmiş uzay teleskobu Webb, evrenin başlangıcıyla ilgili bilgilere ulaşmak için gönderildiği uzayda, yaklaşık 1 milyon 600 bin kilometre mesafedeki hedefine ulaştı.
Yeryüzüne aydan 4 kat daha uzaklıkta olan 7 tonluk uzay teleskobunun, belirlenen noktaya vararak güneşin etrafında yörüngeye girmek için roket iticilerini yaklaşık 5 dakika ateşlediği ve planlandığı gibi son durağına ulaştığı belirtildi.
Haziranda bilimsel gözlemlerin başlayabilmesi için 10 milyar dolarlık gözlemevindeki aynaların hala titizlikle hizalanması ve kızılötesi dedektörlerin yeterince soğutulması gerektiği ifade edildi.

Evrenin tarihinin tüm aşamalarını incelemesi amaçlanıyor
NASA Yöneticisi Bill Nelson, yaptığı açıklamada, "Evrenin gizemlerini ortaya çıkarmaya bir adım daha yaklaştık. Ve Webb'in bu yaz evrene dair ilk yeni görüşlerini görmek için sabırsızlanıyorum" dedi.
James Webb Uzay Teleskobu’nun 13,5 milyar yıl önceki Büyük Patlama'dan sonra ilk oluşan yıldızların ışığını yakalayarak evrenin tarihinin tüm aşamalarını incelemesi amaçlanıyor.
NASA'nın Avrupa ve Kanada uzay ajanslarıyla ortak çalışmasının ürünü olan Webb, bugüne kadar yapılmış en büyük ve güçlü ancak 31 yaşındaki çalışma ömrünün sonuna yaklaşan Hubble Uzay Teleskobu'nun halefi olarak görülüyor.



Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
TT

Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)

Rebecca Whittaker 

Britanyalı bilim insanları, hükümetin 50 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,5 milyar TL) bir fonla desteklediği program kapsamında küresel ısınmayla mücadelede güneş ışığını engelleme tekniklerini deneyebilir.

Birkaç hafta içinde onaylanacak jeomühendislik projesinde bilim insanları, ışığı yansıtan parçacık bulutlarını atmosfere fırlatmak veya deniz suyu spreyleri kullanarak bulutları daha parlak hale getirmek gibi teknikleri inceleyebilir.

Başka bir yöntemse, ısıyı hapseden bir battaniye görevi gören doğal sirüs bulutlarını inceltmeyi içeriyor.

Projenin başarılı olması halinde Dünya yüzeyine daha az güneş ışığı ulaşacak ve böylece yeryüzü geçici olarak soğuyacak.

Bu, gezegeni soğutmanın nispeten ucuz bir yolu olarak düşünülse de yöntemi eleştirenler, hava örüntülerinde felaketlere yol açabileceği ve hatta yağmurları, gıda üretiminde hayati önem taşıyan bölgelerden başka yerlere kaydırabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğer bilim insanlarıysa jeomühendisliğin, iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıtların kullanımını durdurma çabalarını azaltabileceğini söylüyor.

Proje, ARIA diye bilinen İleri Araştırma ve Buluş Ajansı tarafından finanse ediliyor.

Birleşik Krallık hükümeti tartışmalı deneye 50 milyon sterlin ayırdı ancak gelecek 4 yıl boyunca kullanmak üzere, vergi mükelleflerinin parasından verilen toplam miktar 800 milyon sterlin (yaklaşık 41 milyar TL).

Jeomühendislik projesini yöneten ARIA Program Direktörü Profesör Mark Symes "Karbonsuzlaşma hayati önem taşıyor ancak mevcut gidişatımız, sıcaklık kaynaklı çok sayıda iklim devrilme noktasını tetikleme riski taşıyor" diyor.

Bu program, iklim felaketini önlemek için gereken zaman diliminde Dünya'yı güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl soğutabileceğimiz (veya soğutup soğutmamamız gerektiği) konusunda kritik ve cevapsız soruları araştıracak.

ARIA'nın geçen yıl yayımladığı bir belgede Symes bu tür devrilme noktalarına örnek vermişti. Bunlar arasında Arktik kış deniz buzlarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının yok olması ve bunun sonucunda ekosistem kaybı, karadaki büyük buz örtülerinin çökmesi ve bunun küresel deniz seviyesinin kayda değer derecede yükselmesine yol açması yer alıyordu.

Symes, çözümün fosil yakıtların yakılmasının durdurulması ve sera gazlarındaki fazlalıkların ortadan kaldırılması olduğunu ancak bunun, devrilme noktalarının başlangıcını önleyecek kadar hızlı gerçekleşmeyebileceğini söylüyor.

Bunun yerine bu projenin "karbonsuzlaşma için zaman kazanmamıza" katkı sağlayacağını umuyor.

Profesör Symes, projede zehirli maddeler kullanılmayacağını, açık hava deneyleri öncesinde çevresel etki değerlendirmesi yayımlanacağını ve bölgedeki topluluklara danışılacağını ifade ediyor.

Projelerin detaylarının gelecek haftalarda yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news