Güney Sudan’daki etnik saldırılar onlarca can kaybına neden oldu

Güney Sudan’da Silahlı saldırılar, Güney Sudan'ın bağımsızlığından bu yana yüz binlerce can kaybına yol açtı (Arşiv- Reuters)
Güney Sudan’da Silahlı saldırılar, Güney Sudan'ın bağımsızlığından bu yana yüz binlerce can kaybına yol açtı (Arşiv- Reuters)
TT

Güney Sudan’daki etnik saldırılar onlarca can kaybına neden oldu

Güney Sudan’da Silahlı saldırılar, Güney Sudan'ın bağımsızlığından bu yana yüz binlerce can kaybına yol açtı (Arşiv- Reuters)
Güney Sudan’da Silahlı saldırılar, Güney Sudan'ın bağımsızlığından bu yana yüz binlerce can kaybına yol açtı (Arşiv- Reuters)

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından bugün yayınlanan bir rapora göre, geçtiğimiz Pazar günü Güney Sudan'da etnik gruplar arası şiddete maruz kalan bir bölgede düzenlenen silahlı saldırılarda aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 32 kişi hayatını kaybetti.
Saldırılar Güney Sudan'ın Jonglei eyaletinin doğusundaki Baidit bölgesinde silahlı etnik rakip gruplar tarafından gerçekleşti. İki köyün hedef alındığı saldırılarda evler kurşunlanıp yakılırken, bölge sakinleri olay yerinden kaçtı. Birleşmiş Milletler Güney Sudan Misyonu’na (UNMISS) göre, kurbanlar arasında kaçmaya çalışırken nehirde boğulan üç çocuk da var.
Saldırılar sırasında aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu en az 26 kişi yaralanırken,  birçoğu ise hala kayıp. UNMISS tarafından yapılan açıklamada, misyonun sivillere yönelik saldırıları şiddetle kınadığı belirtilerek, taraflar savunmasız insanları riske atan gerilimi önlemek için derhal harekete geçmeye çağırdı. Açıklamada, yetkililerin derhal soruşturma başlatması ve sorumluların hesap vermesi çağrısında bulunuldu.
UNMISS, Güney Sudan bağımsızlığını kazandığı 2011 yılında bir yıllık bir süre için barışı koruma misyonu olarak ülkeye konuşlandı. Ardından ülkenin kanlı bir iç savaş ve etnik şiddete sürüklenmesiyle misyonun görev süresi uzatıldı. Ocak-Ağustos 2020 arasında etnik milisler tarafından gerçekleştirilen silahlı saldırılar sebebiyle Jonglei’de 700’den fazla kişi hayatını kaybederken, bazıları tecavüze uğradı, bazıları ise kaçırıldı.
Bir BM soruşturması, siyasi ve askeri liderlerin, milisler tarafından pala, makineli tüfek ve bazen roketatarlarla koordineli saldırılarda köylerin tahrip edilmesini içeren şiddette rol oynadığını ortaya koydu. BM Güney Sudan Özel Temsilcisi Nicholas Haysom, geçtiğimiz Aralık ayında düzenlenen BM Güvenlik Konseyi sırasında, 2021 yılında yerel düzeyde şiddete maruz kalan sivillerin sayısının bir önceki yıla göre yaklaşık yarı yarıya düştüğünü söyledi.
Ancak ülkede büyük bir istikrarsızlık hakim. İç savaştan sonra kurulan birlik hükümeti, iktidara geldikten yaklaşık iki yıl sonra silahlı şiddeti durdurmayı ve sorumluları cezalandırmayı başaramadı.
Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ve rakibi Riek Machar, 400 bin kişinin ölümüne sebep olan savaşın ardından Şubat 2020’de koalisyon hükümeti kurdu.
2018’de imzalanan barış anlaşmasının maddelerinin birçoğu uygulanmazken, BM bu durumun anlaşmanın çöküşünü zemin hazırlayabileceği konusunda uyarıda bulundu.



Microsoft karbon ayak izi sorununu insan dışkısıyla çözecek

Vaulted Deep'in ortak kurucusu Omar, Hutchinson sahasının açılış töreni sırasında ekip liderlerini yönlendiriyor (Vaulted Deep)
Vaulted Deep'in ortak kurucusu Omar, Hutchinson sahasının açılış töreni sırasında ekip liderlerini yönlendiriyor (Vaulted Deep)
TT

Microsoft karbon ayak izi sorununu insan dışkısıyla çözecek

Vaulted Deep'in ortak kurucusu Omar, Hutchinson sahasının açılış töreni sırasında ekip liderlerini yönlendiriyor (Vaulted Deep)
Vaulted Deep'in ortak kurucusu Omar, Hutchinson sahasının açılış töreni sırasında ekip liderlerini yönlendiriyor (Vaulted Deep)

Microsoft, insan atıklarını yeryüzünün yaklaşık 1500 metre altına pompalayarak muazzam seviyedeki karbon ayak izini azaltmaya çalışıyor.

Teknoloji devi yapay zeka alanındaki girişimleriyle daha da artan devasa karbon ayak izini, alışılmadık bir sera gazı giderme stratejisi kullanarak dengelemeyi umuyor.

Microsoft perşembe günü Vaulted Deep'ten 4,9 milyon metrik tonluk dayanıklı karbondioksit giderme kredisi satın almak üzere bir anlaşma yaptığını duyurdu. Şirket, insan ve çiftlik atıklarının karışımından oluşan "biyolojik gübre kompostu"nu, karbon kredileri karşılığında yeraltının derinliklerine enjekte ediyor.

Microsoft'un aldığı karbon kredisi gelecek yıldan başlayarak 12 seneye yayılacak. Yeraltının derinliklerine gönderdikleri her 1 ton karbon için bir karbon giderme kredisi alacaklar.

Vaulted Deep'in kurucu ortağı ve CEO'su Julia Reichelstein, Wall Street Journal'a yaptığı açıklamada "Farklı türlerde organik atıklar alıyoruz" diyor.

Reichelstein "Bugün yeryüzünde sorunlara yol açan, çamurumsu ve genellikle kirli organik atıkları alıp kalıcı karbon giderimi için yerin çok derinlerine gönderiyoruz" diye ekliyor.

Vaulted Deep'in kullandığı atık genellikle bulamaç oluyor; tam olarak katı, sıvı veya gaz değil. Geleneksel olarak işlenmesi zor olan bu tür atıklar, sıklıkla arazilerde bırakılarak besin kirliliğine ve PFAS diye bilinen "sonsuz kimyasalların" su sistemlerine yayılmasına yol açıyor.

Ancak Vaulted Deep, bulamacı alıp doğal kaya oluşumlarının derinliklerine aktarıyor. Şirket daha sonra toprağın altında depoladığı karbon miktarına göre karbon kredisi satıyor. Habere göre bu kredilerin bir metrik tonu halihazırda yaklaşık 350 dolardan satılıyor.

2020'den 2024'e kadar 75,5 milyon ton CO2 salan Microsoft gibi şirketler, organik atıkları yerin binlerce metre altında depolamanın emisyon hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlamasını umuyor.

Microsoft'un 2030'a gelindiğinde karbon negatif olma hedefi var ve kuruluşundan bu yana yaydığından daha fazla sera gazını 2050'ye kadar ortadan kaldırmayı umuyor.

Microsoft bugüne kadar çok sayıda karbon giderme kredisi satın aldı. Habere göre Vaulted Deep'le anlaşmasının dışında, bu yıl şimdiye kadar 59 milyon tonu satın alınmış olmak üzere 83 milyon tondan fazla karbon giderme kredisi edindi.

Teknoloji devinin enerji ve karbon gideriminden sorumlu kıdemli direktörü Brian Marrs, Vaulted Deep'e yapılan yatırımın her iki taraf için de faydalı olduğunu dile getiriyor.

Marrs "Esasen biyokatıları alıyorlar ve bugün bunların çoğu arazilere yayılıyor" diyor. 

Su havzalarında besin [kirliliğine] ve diğer kirleticilerin yayılmasına neden olabilir ve bu biyokatıları çevreye rahatsızlık veremeyeceği, karbonu atmosfere geri göndermeyeceği bir yerde izole etme yaklaşımı, bu ortak fayda yaklaşımı bizim için çok ama çok ilgi çekici.

Independent Türkçe