Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 5 Orta Asya ülkesinin liderleri ile düzenlenen çevrim içi zirveye ev sahipliği yaptı.
Çin ile Orta Asya ülkeleri arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 30. yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen zirveye Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov katıldı.
Şi, Çin ve Orta Asya ülkelerinin son 30 yılda uluslararası ilişkilerde örnek teşkil edecek iyi ilişkiler geliştirdiğini belirterek bu başarının sırrının karşılıklı saygı, iyi komşuluk, zor zamanlarda dayanışma ve karşılıklı faydaya dayandığını ifade etti.
Çin'in bölgenin istikrarını ve kalkınmasını desteklediğini vurgulayan Şi, "Uluslararası koşullar ne şekilde evrilirse evrilsin veya Çin ne kadar büyürse büyüsün, daima Orta Asya ülkelerinin güvenebileceği iyi bir komşu, ortak ve kardeş bir ülke olmayı sürdüreceğiz." dedi.
Çin'in Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerini daha fazla geliştirmeyi ve birlikte ortak bir gelecek inşa etmeyi arzuladığını vurgulayan Şi, Kovid-19 aşı, ilaç ve salgın korunma malzemelerinin tedariki konusunda bölge ülkelerine destek sözü verdi.
Bu yıl Orta Asya ülkelerine 50 milyon doz aşı yardımı yapacaklarının altını çizen Şi, ayrıca bu alanda bölge ülkelerine teknoloji ve bilgi transferi yapmayı hedeflediklerini aktardı.
Ticaret 30 yılda 100 kat arttı
Şi, Çin ile Orta Asya ülkeleri arasındaki ticaretin, ülkelerin bağımsızlığını kazanmasının ardından geçen 30 yılda 100 kat arttığı, Pekin'in bölge ülkelerindeki doğrudan yatırımlarının ise 14 milyar dolara ulaştığı bilgisini paylaştı.
Çin'in 2013'te Kazakistan'da düzenlenen bir toplantıda ilk kez ortaya attığı Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki projelerin Çin ve Orta Asya ülkeleri arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişmesi için anahtar nitelikte olduğu vurgulayan Şi, Çin'in geniş pazarını Orta Asya ürünlerine açmaya hazır olduğunu, karşılıklı ticaretin 2030'a kadar 70 milyar dolara çıkarılmasını hedeflediklerini kaydetti.
"Renkli devrimlere karşı çıkıyoruz"
Bölge dışı ülkelerin Orta Asya'ya müdahalesine ve insan hakları bahanesiyle ülkelerin iç işlerine karışmasına karşı olduklarını vurgulayan Şi, "Dış güçlerin Orta Asya'da renkli devrimleri kışkırtmasına karşı çıkıyoruz." ifadesini kullandı.
Kısa süre önce Kazakistan'da can kayıpları ve hasara yol açan gelişmeler karşısında iyi bir komşu olarak bu ülkenin yanında durduklarını hatırlatan Şi, "Çin Kazakistan'ın istikrarı sağlama ve şiddeti durdurma çabalarını destekliyor ve desteklemeye de devam edecek. Cesur, çalışkan ve iyiliksever Kazak halkının Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in güçlü liderliğinde ulusal kalkınmayla daha iyi bir geleceğe ilerleyeceğine inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Toplantının sonunda kabul edilen bildiride taraflar, Orta Asya devletleri ile Çin arasındaki ilişkilerde yeni bir döneminin başladığını ilan etti.
Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray yakınlarında gerçekleşen saldırıda hayatını kaybeden Ulusal Muhafız askeri Sarah Beckstrom'un anısına düzenlenen törenden, (AFP)
