Çin Devlet Başkanı Şi: Renkli devrimlere karşı çıkıyoruz

(The Independent)
(The Independent)
TT

Çin Devlet Başkanı Şi: Renkli devrimlere karşı çıkıyoruz

(The Independent)
(The Independent)

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 5 Orta Asya ülkesinin liderleri ile düzenlenen çevrim içi zirveye ev sahipliği yaptı.
Çin ile Orta Asya ülkeleri arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 30. yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen zirveye Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov katıldı.
Şi, Çin ve Orta Asya ülkelerinin son 30 yılda uluslararası ilişkilerde örnek teşkil edecek iyi ilişkiler geliştirdiğini belirterek bu başarının sırrının karşılıklı saygı, iyi komşuluk, zor zamanlarda dayanışma ve karşılıklı faydaya dayandığını ifade etti.
Çin'in bölgenin istikrarını ve kalkınmasını desteklediğini vurgulayan Şi, "Uluslararası koşullar ne şekilde evrilirse evrilsin veya Çin ne kadar büyürse büyüsün, daima Orta Asya ülkelerinin güvenebileceği iyi bir komşu, ortak ve kardeş bir ülke olmayı sürdüreceğiz." dedi.
Çin'in Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerini daha fazla geliştirmeyi ve birlikte ortak bir gelecek inşa etmeyi arzuladığını vurgulayan Şi, Kovid-19 aşı, ilaç ve salgın korunma malzemelerinin tedariki konusunda bölge ülkelerine destek sözü verdi.
Bu yıl Orta Asya ülkelerine 50 milyon doz aşı yardımı yapacaklarının altını çizen Şi, ayrıca bu alanda bölge ülkelerine teknoloji ve bilgi transferi yapmayı hedeflediklerini aktardı.

Ticaret 30 yılda 100 kat arttı
Şi, Çin ile Orta Asya ülkeleri arasındaki ticaretin, ülkelerin bağımsızlığını kazanmasının ardından geçen 30 yılda 100 kat arttığı, Pekin'in bölge ülkelerindeki doğrudan yatırımlarının ise 14 milyar dolara ulaştığı bilgisini paylaştı.
Çin'in 2013'te Kazakistan'da düzenlenen bir toplantıda ilk kez ortaya attığı Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki projelerin Çin ve Orta Asya ülkeleri arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişmesi için anahtar nitelikte olduğu vurgulayan Şi, Çin'in geniş pazarını Orta Asya ürünlerine açmaya hazır olduğunu, karşılıklı ticaretin 2030'a kadar 70 milyar dolara çıkarılmasını hedeflediklerini kaydetti.

"Renkli devrimlere karşı çıkıyoruz"
Bölge dışı ülkelerin Orta Asya'ya müdahalesine ve insan hakları bahanesiyle ülkelerin iç işlerine karışmasına karşı olduklarını vurgulayan Şi, "Dış güçlerin Orta Asya'da renkli devrimleri kışkırtmasına karşı çıkıyoruz." ifadesini kullandı.
Kısa süre önce Kazakistan'da can kayıpları ve hasara yol açan gelişmeler karşısında iyi bir komşu olarak bu ülkenin yanında durduklarını hatırlatan Şi, "Çin Kazakistan'ın istikrarı sağlama ve şiddeti durdurma çabalarını destekliyor ve desteklemeye de devam edecek. Cesur, çalışkan ve iyiliksever Kazak halkının Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in güçlü liderliğinde ulusal kalkınmayla daha iyi bir geleceğe ilerleyeceğine inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Toplantının sonunda kabul edilen bildiride taraflar, Orta Asya devletleri ile Çin arasındaki ilişkilerde yeni bir döneminin başladığını ilan etti.



Dalay Lama: 130 yaşımı görmek istiyorum

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
TT

Dalay Lama: 130 yaşımı görmek istiyorum

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)

Tibet Budizmi'nin ruhani lideri 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso cumartesi günü sürgündeki binlerce Tibetli'yle buluştu. 

Dünyanın dört bir köşesinden gelen takipçileri, 14. Dalay Lama'nın onlarca senedir yaşadığı Dharamshala yakınlarındaki büyük tapınakta bir tören düzenledi.  

6 Temmuz'da 90 yaşına girecek 14. Dalay Lama'nın çok uzun bir yaşam sürmesi için duacı oldular. 

Tenzin Gyatso törende yaptığı ve eş zamanlı olarak farklı dillere çevrilen konuşmasında Budistlerin ruhani koruyucularından birine işaret ederek şu ifadeleri kullandı:

Şu ana kadar elimden gelenin en iyisini yaptım. Avalokiteśvara'nın da desteğiyle 30-40 yıl daha yaşayıp duyarlı varlıklara ve Budizm öğretilerine hizmetimi sürdürmeyi umut ediyorum.

14. Dalay Lama, aralıkta Reuters'a yaptığı açıklamada 110 yaşına kadar yaşayacağını öngörmüştü. 

Tenzin Gyatso, ölümünden sonra Tibet'teki Budizm geleneğinin süreceğini belirterek, bu unvanı taşıyan son kişi olmayacağını önceki günlerde söylemişti.

Ruhani lider, 1587'de oluşturulan Dalay Lama unvanının yeni bir reenkarnasyonla süreceğini ifade etmişti.

Halefinin belirlenmesinde tek yetkinin kendi kurduğu Gaden Phodrang Vakfı'na ait olacağını söyleyen Tenzin Gyatso, 15. Dalay Lama'nın Çin sınırları dışında "özgür dünyada" doğacağını da yinelemişti. 

Gyatso'nun "Çin dahil herhangi bir ülke tarafından siyasi amaçlarla seçilen bir adayın tanınmaması gerektiğini" vurgulamasına Pekin'den tepki gelmişti. 

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, yeni Dalay Lama'nın Pekin yönetimi tarafından onaylanması gerekeceğini savunmuştu.

Tibet Budizmi'ne göre Dalay Lama, reenkarne olacağı bedeni kendisi seçebiliyor. 

Tenzin Gyatso, 1940'ta Dalay Lama’nın 14. reenkarnasyonu olarak Tibet Budizmi'nin ruhani liderliğini yapmaya başlamıştı.

Gyatso, Çin birliklerinin Tibet'in başkenti Lhasa'da 1959'da patlak veren bağımsızlık yanlısı ayaklanmayı bastırmasının ardından bölgeyi terk etmiş ve Hindistan'ın kuzeyindeki Dharamshala kentine yerleşmişti. Burada sürgündeki Tibet meclisi ve hükümetini kurmuştu.

Himalaya Dağları'nın kuzeyinde yer alan 2,5 milyon kilometre genişliğindeki Tibet Platosu, deniz seviyesinden ortalama 4 bin 380 metre yüksekliğiyle "dünyanın çatısı" diye biliniyor.

Tarih boyunca yarı göçebe Tibet halkının yurdu olan bölge, 1951'de imzalanan 17 Nokta Anlaşması'yla Çin'in egemenliğine girmişti. Pekin yönetimi, bunu "Tibet'in barışçıl özgürleşmesi" diye adlandırmıştı.

Independent Türkçe, AFP, Reuters