عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Yemen Başbakanı Abdulmelik: İran Yemen’i kullanıyor

Abdulmelik: Husiler, Yemen’i komşu ülkeleri hedef almak ve bölgenin güvenliğini sarsmak üzere bir İran basamak haline getirdi

(SabaNet)
(SabaNet)
    Riyad / Abdülhadi Habtur
TT
TT

Yemen Başbakanı Abdulmelik: İran Yemen’i kullanıyor

(SabaNet)
(SabaNet)

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, İran destekli Husi milislerinin tüm barış çağrılarını reddettiğini ve reddetmeye de devam ettiğini belirtti. Abdulmelik, Tahran’ın Yemen’i, komşu ülkeleri hedef almak, bölgenin güvenliğini ve istikrarını bozmak için araçsallaştırdığını ifade etti.
Başbakan ayrıca İran’ın uluslararası ticaret yollarının güvenliğini sarsmak için Yemeni bir basamak olarak kullandığını söyledi.
Başbakan Abdulmelik, Birleşik Krallık’ın Yemen Büyükelçisi Richard Oppenheim ile geçici başkent Aden’de dün (Salı) yaptığı görüşmede uluslararası toplumun, çatışmaları körükleyen ve Yemenlilerin acılarını artıran Husi terör faalliyetlerine karşı kararlı adımlar atmasının zamanının geldiğini söyledi.
Görüşmede, ortak çıkarlarla ilgili çeşitli konulardaki koordinasyon ve bakış açıları, İngiltere’nin devleti kurtarma ve Husi darbesini sona erdirmedeki rolü, İran’ın Yemen’deki kolu olan Husilerin, komşu ülkelere ve uluslararası güvenlik tehditlerine son vermedeki durumu, milislerin barış çağrıları ile ilgilenmemesi ve Birleşmiş Milletler ve uluslararası toplumun bu konuda neker yapabileceği ele alındı.
Yemen resmi haber ajansı SABA’ya göre, Muin Abdulmelik Birleşik Krallık Büyükelçisi ile Riyad Anlaşması’nın tüm yönlerinin uygulamaya konulmasının tamamlamanın yanı sıra, hükümetin ekonomik istikrarı sağlama ve Yemen halkının acılarını hafifletmeye yönelik çabalarını, uyguladığı mali ve idari reformları ve bu çalışmaları desteklemek için gerekli olan uluslararası desteği de görüştü.
Yemen Başbakanı, İngiltere’nin meşru hükümeti ve Yemen halkını desteklemedeki rolünü, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde ikili olarak veya uluslararası düzeyde, Yemen hükümetini desteklemeye yönelik etkili ve hayati adımlarını, üzerinde anlaşmaya varılan üç referansa dayalı olarak barışın sağlamaya yönelik desteğine övgüde bulunurken, bu olağanüstü aşamadaki ziyaretin Yemen hükümeti ve halkı için önemli bir destek mesajı olduğunu vurguladı.
Abdulmelik şu ifadeleri sözlerine ekledi:
“İran destekli Husi milisleri tüm barış çağrılarını reddettiler, reddetmeye de devam ediyorlar. Milisler çatışmaları alevlendirme ve Yemenlilerin acılarını derinleştirmenin yanı sıra Tahran’ın Yemen’i komşu ülkeleri hedef almak, bölgenin ve uluslararası ticaret güzergahlarının güvenlik ve istikrarını sarsmak üzere bir platform olarak kullanmasını sağlamak için çalışıyorlar. Uluslararası toplumun Husilerin terör uygulamalarına karşı ciddi adımlar atmasının zamanı geldi.”
Başbakan Yemen hükümetin zorluklara karşı mücadele ve genel reformlara yönelik çalışmaları ile ilgili olarak, para birimindeki kötüye gidişatın durdurulması, mal ve hizmetlerin istikrarının yeniden sağlanması ve ile sonuçlanan çabaların yanı sıra vatandaşların hayatına yansıyan ve acılarını hafifleten çalışmaları sürdürmek için hazırlanan planlara dikkat çekti. Abdulmelik, hükümetin reformlara devam etme, yolsuzlukla mücadele etme ve devlet kurumlarının verimliliğini artırma konusundaki kararlılığını vurguladı.
Başbakan Abdulmelik ayrıca, hükümet işlerinde istikrarın sağlanmasının, Riyad Anlaşmasının uygulamaya konulmasının tamamlanmasının ve uluslararası toplumun, hükümetin çalışmalarına destek vererek acil ekonomik destek sağlanmasının öneminin yanı sıra İngiltere’nin rolünden bahsetti.
Birleşik Krallık’ın Yemen Büyükelçisi Richard Oppenheim ise, Başbakan ve hükümetinin ekonomik istikrarı sağlama, Yemen halkının ihtiyaçlarını karşılama ve Riyad Anlaşması’nın uygulamaya konulmasını tamamlama çalışmalarına yönelik desteğini belirtirken, İngiltere ile Yemen arasındaki ilişkilerin önemini ve bu ilişkilerin çeşitli alanlarda güçlendirilmesine yönelik kararlılığını vurguladı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye'nin umudu pamuk ipliğine bağlı

TT
TT

Suriye'nin umudu pamuk ipliğine bağlı

Suriye'nin umudu pamuk ipliğine bağlı

Avrupalılar özel toplantı ve görüşmelerinde, Suriye'de geçen yılın sonlarında yaşanan ve Beşşar Esed rejiminin Rus müttefikinin gözü önünde devrilmesine yol açan gelişmelerin istihbarat servisleri için büyük bir sürpriz olduğunu kabul ediyor. Ancak bugün, umudun ‘pamuk ipliğine bağlı’ olduğunu gördükleri bu ülkedeki geçiş sürecinin akıbetiyle meşguller.

Rusya'daki çoğu stratejik analist, Suriye'de yaşananların, Donald Trump'ın Kasım 2024 başlarında ABD başkanlık seçimlerini kazandığının açıklanmasından kısa bir süre sonra detayları görüşülmeye başlanan geniş bir anlaşmanın parçası olarak Moskova ile yeni ABD yönetimi arasındaki bir mutabakatın meyvesi olduğu teorisini benimsiyor. Söz konusu anlaşmanın ana başlığı Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek ve uluslararası jeostratejik manzaranın yeni hatlarını tanımlamaya zaman ayırmaktı.

ı89o
Ceramana'daki Onur Meydanı'nda yürüyen Suriyeli bir adam (Reuters)

Buna ek olarak, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'ndaki üst düzey yetkililer, Suriye'de yaşananların, eski rejimin rekor bir hızla devrilmesinin ve önemli askeri çatışmalar yaşanmadan iktidarın yeni hükümete devredilmesinin, Suriye krizini bu ülkenin birliğini tehdit eden kalıcı durgunluktan çıkarmak için çok değerli bir fırsat teşkil ettiğine inanıyor. Bu durum, ülkeyi kırılgan devletlere bölmek ve nüfuz alanları üzerinde bölgesel bir mücadelenin aracı haline getirmek için rekabete kapıları açıyor.

Avrupalılar, Suriye'deki gelişmelerin, Avrupa'nın mali, sosyal ve siyasi yansımaları ağır olan yerinden edilme ve göç krizini ele almak için bir kapı ve İran'ın bölgedeki projesi için büyük bir gerileme olmasından duydukları memnuniyeti gizlemiyorlar.

Doğu'nun yumuşak karnı

Suriye'deki durum, Avrupa projesi için tarihi bir stratejik güvenlik derinliği olan bu bölgenin istikrarı açısından çok önemli bir role sahip olmakla birlikte, on yıllardır bu projenin yumuşak karnı ve tekrarlanan krizlerin yansımaları nedeniyle sürekli bir güvenlik endişesi kaynağı olmuştur.

Avrupa'nın Suriye'deki duruma olan ilgisi, AB'nin Suriyeli mültecilere ve yerlerinden edilmiş kişilere yardım etmek ve ulusal uzlaşmanın önünü açmak amacıyla dokuz yıldır ‘Başarılı Bir Geçiş için İhtiyaçların Karşılanması’ teması altında mali yardım seferber etmek için düzenlediği destek konferansıyla kanıtlanmaktadır. Bu slogan, Avrupa'nın eski rejimin devrilmesini ve iktidarın yeni hükümete devredilmesini ne ölçüde memnuniyetle karşıladığını ve özellikle Avrupa'nın siyasi ve maddi enerjisini tüketen karmaşık bir uluslararası jeostratejik durumda geçiş sürecini engellememeye ne kadar istekli olduğunu yansıtmaktadır.

Avrupalı dışişleri bakanlarının Suriyeli mevkidaşları Esad Hasan eş-Şeybani'yi Mart 2025'te, birçoğu Ahmed eş-Şera'nın iktidarı devralmasının ilk günlerinde Şam'a akın ettikten sonra, kabul ettikleri sıcaklık aşırıydı. Destek konferansında AB, Suriye içinde yerinden edilmiş insanların temel ihtiyaçlarının karşılanması ve Almanya'daki bazı mültecilerin geri dönüşünün kolaylaştırılması için 300 milyon euro taahhüt eden Almanya'nın başını çektiği üye devletler tarafından açıklanan bireysel yardımlara ek olarak mali taahhüdünü önümüzdeki yılın sonuna kadar 2,5 milyar euroya yükseltti.

Esed döneminin sonu

Eş-Şeybani Brüksel'de, Avrupa'nın Esed döneminin sona ermesinden duyduğu memnuniyet, geçiş hükümetine istikrarlı temeller üzerinde yeni bir rejim kurma çabalarında eşlik etme isteği, bu hükümeti desteklemeye hazır olma ve eski rejime uygulanan yaptırım ve kısıtlamaların iptal edilmesine ilişkin pek çok şey duydu. Ancak aynı zamanda, AB’nin en üst düzey yetkililerinden, tüm azınlıkların haklarına saygı gösteren ve onları koruyan, insan haklarını ve temel özgürlükleri kucaklayan ve Suriye kıyısındaki son ihlallerin faillerini ortaya çıkarma ve adalete teslim etme sözünde sözlerini eylemle destekleyen kapsamlı bir sistem kurulması yönündeki bu desteğe ilişkin açık ve kesin bir koşul da duydu.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB ve üye devletlerin son sekiz yılda 37 milyar euro yardımda bulunduğunu hatırlatarak, Suriyelilerin her vatandaşın fikrini özgürce ifade edebildiği ve ırk, din ya da siyasi inanç ayrımı gözetmeksizin herkesin eşit haklara sahip olduğu bir ülke hayalini gerçekleştirmek için AB'nin elinden gelen her şeyi yapacağını vurguladı.

defrgtyu
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve eşi Latife ed-Durubi, Şam'daki Halk Sarayı'nda Suriyeli çocukları kabul etti. (AFP)

Yeni hükümetin Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile imzaladığı anlaşmayı “doğru yönde atılmış tarihi bir adım” olarak nitelendiren Von der Leyen, “Doğru yönde attığınız her adım, size yardımcı olacak bir adımla karşılık bulacaktır” dedi.

Özellikle eski rejimin hapishanelerinde bulunan 150 binden fazla kayıp kişinin akıbetinin ortaya çıkarılması için iş birliği çağrısında bulunan Von der Leyen, AB’nin bu konudaki uluslararası çabaları desteklemeye hazır olduğunu ifade etti. Ayrıca Suriye'deki tüm kimyasal silahların Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde imha edilmesinin önemini vurguladı.

Suriye ‘çoğunluğun tiranlığına’ doğru mu ilerliyor?

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, bu aşamada Suriyelileri destekleme çabalarının iki katına çıkarılmasının önemini vurgularken, mart ayı başında Suriye kıyılarında yaşanan şiddet olaylarının AB üyesi devletler arasında endişelere yol açtığı ve hükümetin ‘temel özgürlükler ve insan haklarına saygı pahasına azınlığın tiranlığından çoğunluğun tiranlığına’ doğru ilerlediğine dair korkuların arttığı uyarısında bulundu.

Kallas, “Suriye'de umut pamuk ipliğine bağlı, bu da Suriye'nin doğru yönde ilerlediğinden emin olmak için daha fazlasını yapmamız gerektiğini gösteriyor” dedi.

Suriye'deki geçiş sürecinin başarısızlığa uğramasının ya da kapsayıcı demokratik bir devlet inşa etme yolundan sapmasının Suriye halkına daha fazla acı getireceği ve bölgede yeni çatışmalara zemin hazırlayacağı uyarısında bulunan Kallas şu ifadeleri kullandı: “Suriye'ye destek konulu 9. Brüksel Konferansı, Suriyelilerin kendi öncülüğünde barışçıl ve kapsayıcı bir geçiş sürecine Avrupa'nın verdiği desteğin bir mesajıdır. Uluslararası toplumun, on yıllardır süren terör ve acıların ardından yeniden yapılanmanın önkoşulları olan adalet, uzlaşma ve azınlıklara saygı temelinde bir geleceğe doğru tüm Suriyelilere güvenli geçiş sağlama kararlılığının bir kanıtıdır.”

Eş-Şeybani’nin Brüksel'de duydukları

Ülkesi bir milyondan fazla Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Suriye halkına özgürlük ve barış yolunda mümkün olan her türlü desteğin sağlanması konusunda AB üyesi ülkeler arasında görüş birliği olduğunu ve geçiş hükümetinin doğru yönde atacağı pratik adımlarla birlikte AB'nin ekonomik ve mali yaptırımları kaldırma politikasını sürdüreceğini söyledi.

Ancak eş-Şeybani'nin Avrupalı mevkidaşları ve yetkililerden duyduğu destekleyici sözlerin yanı sıra, uyarılar, ikazlar ve AB dışişleri bakanlarının Suriyeli bakanı kabul etmeden önce gerçekleştirdikleri kapalı kapılar ardındaki toplantıda dile getirdikleri başka sözler de vardı. Geçici hükümetin niyetlerini, azınlıklara ve kamu özgürlüklerine yönelik aşırılık yanlısı unsurları kontrol altına alma becerisini ve kurumlarında etnik ve dini toplulukları içeren ve koruyan gerçek anlamda çoğulcu bir sistem inşa etme isteğini sorguladılar.

sdfrgty
Antakya ve Tüm Doğu Süryani Ortodoks Patriği Mar Ignatios II. Afram, Şam'daki Paskalya kutlamalarına katıldı. (EPA)

Üye devletler arasında yeni rejimin mercek altında tutulması ve attığı adımların izlenmesi, yardım ve yaptırımların kaldırılmasının rejimin alacağı pratik tedbirlerle ilişkilendirilmesi gerektiği konusunda açık bir görüş birliği vardı.

Suriye'nin Avrupa sağı ile ilişkisi ne?

Avrupalı bakanlar, özellikle temel özgürlüklere saygı gösterilmesi ve azınlıkların korunması açısından net kontroller ve koşullar olmaksızın yeni Suriye rejimini desteklemek için acele etmenin, bazıları bazı üye ülkelerde iktidara gelmenin eşiğinde olan aşırı sağcı güçlere ve partilere yakıt sağlayacağı konusunda uyarıda bulundu.

Kallas bakanlara verdiği brifingde, özellikle Suriye'ye destek konulu 9. Brüksel Konferansı’na sadece üçüncü sınıf bir temsilci gönderen ve herhangi bir mali taahhütte bulunmayan ABD'nin geri durmasının ardından, başta Suudi Arabistan ve körfez ülkeleri olmak üzere bölgenin ağır toplarıyla istişare ve koordinasyonun önemini vurguladı.

Esed'in devrilmesinden önce Şam ile diplomatik ilişkilerin yeniden başlamasının önünü açan ilk ülke olan İtalya’nın Dışişleri Bakanı Antonio Tajani kapalı oturumda yaptığı konuşmada Avrupa'nın Suriye'deki geçiş sürecine ilişkin mevcut tutumunu şu sözlerle özetledi: “AB bugün Suriye'deki yeni rejimin başarısızlığını önlemek için mümkün olan her şeyi yapmaktan kaçınma, hatta bu konuda tereddüt etme ya da yavaşlama lüksüne sahip değildir.”