NASA, Mars'ta mor kayaçlar keşfetti: "Yaşamın doğrudan kanıtları olabilir"

Mor lekeler "Perseverance’ın bilimsel gözleri" diye anılan Mastcam-Z adlı çift kamerayla görüntülendi (NASA)
Mor lekeler "Perseverance’ın bilimsel gözleri" diye anılan Mastcam-Z adlı çift kamerayla görüntülendi (NASA)
TT

NASA, Mars'ta mor kayaçlar keşfetti: "Yaşamın doğrudan kanıtları olabilir"

Mor lekeler "Perseverance’ın bilimsel gözleri" diye anılan Mastcam-Z adlı çift kamerayla görüntülendi (NASA)
Mor lekeler "Perseverance’ın bilimsel gözleri" diye anılan Mastcam-Z adlı çift kamerayla görüntülendi (NASA)

NASA'nın uzay aracı Perseverance'ın Kızıl Gezegen'de çok sayıda "mor kayaç" tespit ettiği bildirildi.
National Geographic'in aktardığına göre, kayaçların üzerindeki mor izler, Perseverance'ın incelediği hemen hemen her yerde göze çarpıyor. 
Renk bazı taşlarda ince, pürüzsüz bir kaplama oluştururken, bazılarında ise boya görünümlü lekeler halinde ortaya çıkıyor.
Bu izler oluşurken, kimyasal ve mineral yapıları içeren çevre koşullarına dair bilgileri kaydetmiş olabilir. Bu da bilim insanlarının Mars'ın geçmişte nasıl bir gezegen olduğuna dair simülasyonlar yapmasına olanak tanıyabilir.
Ayrıca mikroskobik canlıların daha önce Dünya'da kayaçlar üzerinde renkli izler oluşturduğu biliniyor. Bu nedenle mor kayaçların Mars'ta yaşamın daha doğrudan kanıtlarını sunması da mümkün.
Öte yandan bilim insanları, bu tuhaf kayaçların sırrını henüz çözemedi.
Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda görev alan jeokimyager Ann Ollila, konuyla ilgili röportajında, "Size verebileceğim gerçekten iyi bir cevabım yok" dedi. Ollia, araştırma ekibinin elindeki sınırlı verileri geçen ay Amerikan Jeofizik Birliği'nin konferansında sunmuştu.
Bu arada mor kayaçlar karşısında şaşkınlığa uğrayan araştırmacılar daha fazla veri elde etmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda Uzay ve Gezegen Araştırmaları ekip lideri Nina Lanza, "Analizlere devam ederken dört gözle beklediğimiz çok şey var" ifadelerini kullandı.
Bu tür izlerin incelenmesi, diğer gezegenlerdeki çevresel koşulların ve gök cisimlerinin iç yapısının da daha iyi anlaşılmasını sağlayabilir.
Niagara Üniversitesi'nden mikrobiyolog Cassandra Marnocha'ya göre bu izler, "Jeolojik süreçler ne kadar evrensel ve gezegenleri nasıl değiştiriyor?" sorusunun cevabını da verecek.
Kızıl Gezegen'deki mor kayaçlar, milyarlarca yıl önce bir göle ev sahipliği yapan Jezero kraterinde bulundu.
Şubat 2021'de kratere inen Perseverance, o zamandan beri bölgeyi keşfediyor. Araştırmacılara göre gezginin rotasındaki hemen hemen her durakta mor parıltılar beliriyor.
Purdue Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Bradley Garczynski, "Geçmişteki uzay araçları bu mor yamaları hiç görmemişti"  diye konuştu.
Garczynski'ye göre analizlerden elde edilen ilk sonuçlar, mor renkli kısmın, kayaçların alt katmanlarından daha yumuşak ve kimyasal açıdan daha farklı bir katman olduğunu gösterdi. Renkli katmanın demir oksit içerdiği tahmin ediliyor.
Ayrıca bunların, hidrojen ve yer yer de magnezyum açısından zengin kayaçlar olduğu anlaşılıyor.
Hidrojenin varlığı, suyun mor lekelerin oluşumunda rol oynadığı anlamına geliyor. Demir oksit de yağmur altında bırakılan bir bisikletteki pas oluşumuna benzer bir sürece işaret ediyor.
İleri araştırmalar, kızıl gezegenin "ıslak" geçmişine dair bir bilgi hazinesinin kilidini açabilir. Garczynski, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Mor tabakaların varlığı hikayenin önemli bir parçası olabilir."
Independent Türkçe, National Geographic 



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news