NASA, Mars'ta mor kayaçlar keşfetti: "Yaşamın doğrudan kanıtları olabilir"

Mor lekeler "Perseverance’ın bilimsel gözleri" diye anılan Mastcam-Z adlı çift kamerayla görüntülendi (NASA)
Mor lekeler "Perseverance’ın bilimsel gözleri" diye anılan Mastcam-Z adlı çift kamerayla görüntülendi (NASA)
TT

NASA, Mars'ta mor kayaçlar keşfetti: "Yaşamın doğrudan kanıtları olabilir"

Mor lekeler "Perseverance’ın bilimsel gözleri" diye anılan Mastcam-Z adlı çift kamerayla görüntülendi (NASA)
Mor lekeler "Perseverance’ın bilimsel gözleri" diye anılan Mastcam-Z adlı çift kamerayla görüntülendi (NASA)

NASA'nın uzay aracı Perseverance'ın Kızıl Gezegen'de çok sayıda "mor kayaç" tespit ettiği bildirildi.
National Geographic'in aktardığına göre, kayaçların üzerindeki mor izler, Perseverance'ın incelediği hemen hemen her yerde göze çarpıyor. 
Renk bazı taşlarda ince, pürüzsüz bir kaplama oluştururken, bazılarında ise boya görünümlü lekeler halinde ortaya çıkıyor.
Bu izler oluşurken, kimyasal ve mineral yapıları içeren çevre koşullarına dair bilgileri kaydetmiş olabilir. Bu da bilim insanlarının Mars'ın geçmişte nasıl bir gezegen olduğuna dair simülasyonlar yapmasına olanak tanıyabilir.
Ayrıca mikroskobik canlıların daha önce Dünya'da kayaçlar üzerinde renkli izler oluşturduğu biliniyor. Bu nedenle mor kayaçların Mars'ta yaşamın daha doğrudan kanıtlarını sunması da mümkün.
Öte yandan bilim insanları, bu tuhaf kayaçların sırrını henüz çözemedi.
Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda görev alan jeokimyager Ann Ollila, konuyla ilgili röportajında, "Size verebileceğim gerçekten iyi bir cevabım yok" dedi. Ollia, araştırma ekibinin elindeki sınırlı verileri geçen ay Amerikan Jeofizik Birliği'nin konferansında sunmuştu.
Bu arada mor kayaçlar karşısında şaşkınlığa uğrayan araştırmacılar daha fazla veri elde etmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda Uzay ve Gezegen Araştırmaları ekip lideri Nina Lanza, "Analizlere devam ederken dört gözle beklediğimiz çok şey var" ifadelerini kullandı.
Bu tür izlerin incelenmesi, diğer gezegenlerdeki çevresel koşulların ve gök cisimlerinin iç yapısının da daha iyi anlaşılmasını sağlayabilir.
Niagara Üniversitesi'nden mikrobiyolog Cassandra Marnocha'ya göre bu izler, "Jeolojik süreçler ne kadar evrensel ve gezegenleri nasıl değiştiriyor?" sorusunun cevabını da verecek.
Kızıl Gezegen'deki mor kayaçlar, milyarlarca yıl önce bir göle ev sahipliği yapan Jezero kraterinde bulundu.
Şubat 2021'de kratere inen Perseverance, o zamandan beri bölgeyi keşfediyor. Araştırmacılara göre gezginin rotasındaki hemen hemen her durakta mor parıltılar beliriyor.
Purdue Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Bradley Garczynski, "Geçmişteki uzay araçları bu mor yamaları hiç görmemişti"  diye konuştu.
Garczynski'ye göre analizlerden elde edilen ilk sonuçlar, mor renkli kısmın, kayaçların alt katmanlarından daha yumuşak ve kimyasal açıdan daha farklı bir katman olduğunu gösterdi. Renkli katmanın demir oksit içerdiği tahmin ediliyor.
Ayrıca bunların, hidrojen ve yer yer de magnezyum açısından zengin kayaçlar olduğu anlaşılıyor.
Hidrojenin varlığı, suyun mor lekelerin oluşumunda rol oynadığı anlamına geliyor. Demir oksit de yağmur altında bırakılan bir bisikletteki pas oluşumuna benzer bir sürece işaret ediyor.
İleri araştırmalar, kızıl gezegenin "ıslak" geçmişine dair bir bilgi hazinesinin kilidini açabilir. Garczynski, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Mor tabakaların varlığı hikayenin önemli bir parçası olabilir."
Independent Türkçe, National Geographic 



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe