Mısır'da bulunan ilk hamile mumya: Karnındaki fetüsün "turşu" gibi korunduğu ortaya çıktı

Jan Węzyk-Rudzki tarafından bulunan tabut, kartonaj kalıp ve mumya (Varşova Mumya Projesi)
Jan Węzyk-Rudzki tarafından bulunan tabut, kartonaj kalıp ve mumya (Varşova Mumya Projesi)
TT

Mısır'da bulunan ilk hamile mumya: Karnındaki fetüsün "turşu" gibi korunduğu ortaya çıktı

Jan Węzyk-Rudzki tarafından bulunan tabut, kartonaj kalıp ve mumya (Varşova Mumya Projesi)
Jan Węzyk-Rudzki tarafından bulunan tabut, kartonaj kalıp ve mumya (Varşova Mumya Projesi)

Bilim insanları mumyalanmış, hamile bir Mısır mumyasına ait ilk örnekte keşfedilen fetüsün çürüyen kadının içinde "turşuya dönüşmeye başlayarak" korunduğunu söyledi.
Geçen yıl nisanda Polonya'nın Varşova kentinde araştırmacılar, bilinen ilk ve tek hamile antik Mısır mumyasını buldu. Onlarca yıl boyunca, bu mumyanın M.Ö. birinci yüzyıldan kalma erkek bir rahip olduğu zannedilmişti.
Journal of Archaeological Science'da yayımlanan ve doğmamış çocuğun dokularının mumyada nasıl korunduğuna ve dünya genelinde müze koleksiyonlarında daha fazla sayıda bu türden korunmuş fetüs örneğine rastlanıp rastalanamayacağına dair daha çok soruyu gündeme getiren araştırmaya göre, kadın muhtemelen hamileliğinin 26. ve 30. haftaları arasında hayatını kaybetmişti.
Yeni makalede bilim insanları, rahmin içinde dokunulmadan kalan fetüsün "turşuya dönüşmeye" başlayarak korunduğunu dile getiriyor.
Yazdıkları blog gönderisinde bilim insanları, "Yapılan en estetik karşılaştırma değil ama ana fikri aktarıyor. "Cesetlerde kanın pH'ı, rahmin içeriği de dahil olmak üzere, önemli ölçüde düşer, daha asidik hale gelir. Amonyak ve formik asit yoğunluğu zamanla artar" dedi.
Araştırmacılara göre mumyalama süreci, "rahmi neredeyse hava geçirmez şekilde kapattı" ve fetüse hava ve oksijen erişimini önemli ölçüde sınırlandırdı. Böylece fetüsü eski bedenlerin bugüne kadar korunmasını sağlayan, bataklıklardaki ortama benzer bir ortama yerleştirdi.
Bilim insanları bunun, birbirinden farklı iki mumyalama işleminden geçen, biri kadın biri de doğmamış çocuk olmak üzere iki farklı mumyayla sonuçlandığını söyledi.
Araştırmacılar fetüsün asidik, "bataklık benzeri" bir ortamda olduğunu ve bu ortamın daha sonra annenin mumyalanması sırasında kuruduğunu belirtti.
Ölen kadının natronla kaplı olduğu aktarıldı. Natron, mumyalama sürecinde vücudu kurutmak için kullanılan ve akabinde rahmi ve fetüsü de kurutan, Mısır sodyumunda doğal olarak ortaya çıkan bir madde.
Fakat araştırmacılar mumyalanmış bedenlerde bu şekilde korunan fetüslerin kemiklerin iyi korunmayabileceğini, dolayısıyla röntgen ve bilgisayarlı tomografi görüntülerinde görünmeyebileceğini belirtiyor.
Bu vakadaysa alkali ortamdan asidik ortama geçişin fetüs kemiklerinin kısmen ayrışmasına yol açtığı ama yumuşak doku şeklinin korunduğu ifade ediliyor.
Bu durum asidik bir ortamdaki demineralizasyon sebebiyle kemiklerin nadiren bulunduğu bataklık cesetlerinde görülene benziyor.
Mineralizasyon hamileliğin ilk iki üç aylık döneminde çok zayıf olduğu ve ancak daha sonra hızlandığı için, bilim insanları fetüsteki neredeyse tüm kemiklerin ve diğer minerallerin erozyona uğradığını söyledi.
Bilim insanları, yeni bulgulara dayanarak, radyologların mumyaları incelediğinde pelvik bölgedeki yumuşak dokuların şekline dikkat etmesinin önemini vurguladı.
Dünyadaki başka müze koleksiyonlarında henüz bu açıdan analiz edilmemiş çok sayıda hamile kadın mumyası bulunma ihtimalinin yüksek olduğu düşünülüyor.
Blog yazısında "Artık, bulgularımızı göz önüne alırsak, bir sonraki mumyalanmış hamile kadının keşfedilmesi an meselesi" ifadeleri yer alıyor.
Independent Türkçe



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT