Elektrikli otomobil yangınları neden engellenemiyor?

Nadir gerçekleşmelerine rağmen elektrikli otomobil yangınlarıyla baş etmek neden daha zor?

Alev alan Tesla marka elektrikli otomobil (Arşiv - AFP)
Alev alan Tesla marka elektrikli otomobil (Arşiv - AFP)
TT

Elektrikli otomobil yangınları neden engellenemiyor?

Alev alan Tesla marka elektrikli otomobil (Arşiv - AFP)
Alev alan Tesla marka elektrikli otomobil (Arşiv - AFP)

Elektrikli otomobillerin sağladığı hava kalitesini iyileştirme ve yakıt maliyetlerini düşürme gibi avantajlara rağmen lityum iyon pil içeren elektrikli otomobiller alev aldıklarında tehlike oluşturuyor. İyi haber şu ki bu tür yangınlar çok nadir gerçekleşiyor.
Avustralya, Melbourne'deki EV FireSafe Proje Direktörü Emma Sutcliffe, araştırmacıların yangın oranlarını kesin olarak belirlemek için daha fazla veriye ihtiyaç duyduğunu, ancak ön çalışmaların tamamen elektrikli otomobillerdeki yangınların nadir olduğunu gösterdiğini söyledi.
AutoinsuranceEZ tarafından yapılan başka araştırma ise, içten yanmalı motorlu araçların yüzde 1,5'luk tutuşma ihtimaline kıyasla, yalnızca %0,03'lük bir tutuşma ihtimaline sahip olduğunu söylüyor. Hem yüksek voltajlı bataryaya hem de içten yanmalı motora sahip olan hibrit araçlarda ise bu oran yüzde 3,4.
Ancak Sutcliffe, yangın meydana geldiğinde lityum iyon bataryalı elektrikli araçların daha sıcak olduklarını, daha hızlı yandıklarını ve nihai olarak söndürülebilmek çok daha fazla suya ihtiyaç duyulduğunu ve bataryaların, yangının kontrol altına alınmasından saatler hatta günler sonra dahi yeniden tutuşabileceğini söylüyor.
Şarku’l Avsat’ın ABD merkezli haber kanalı CNBC’den aktardığı habere göre Pennsylvania Eyaleti itfaiye şefi Chas McGarvey 2021'de müdahale ettiği bir Tesla Model S elektrikli araçtaki yangında, yolun arabanın altındaki bataryalardaki alevlerin sıcaklığından eridiğini ifade ediyor.
Maryland Enerji Enstitüsü Müdürü Eric Wachsman, lityum iyon pil hücrelerini bir binek aracı hareket ettirecek kadar güçlü yapan niteliklerin, özellikle pil hücreleri hasarlı veya kusurluysa, onları tutuşmaya karşı savunmasız hale getirebileceğini söylüyor.
Wachsman “Lityum iyon pil hücrelerinin birbirine yakın yerleştirilmiş elektrotları var, bu da kısa devre olasılığını artırıyor ve içerisi yanıcı bir sıvı elektrolitle doludur. Bu yanıcı bir sıvıdır ve kaynamaya başladığında kaçak durumuna girebilir ve bu da yangına yol açar” diyor.
Elektrikli araçlar, içindeki yüksek voltajlı pillerin uygun çalışma sıcaklığını korumak için pil yönetim sistemlerine sahiptirler ve bu sistemler pillerin ne kadar hızlı şarj ve deşarj olacağını kontrol eder. Bu sistemlerde ve pil hücrelerinde yapılan iyileştirmeler, elektrikli araçları daha da güvenli hale getirmeyi vaat ediyor.
Tesla geçtiğimiz günlerde lityum iyon pil hücrelerinden lityum demir fosfat pillere geçeceğini duyurdu.
Araştırmaları lityum iyon pil yangınları ve güvenliğine odaklanan Newcastle Üniversitesi'nde elektrokimya profesörü Paul Christensen, lityum demir fosfat piller için "Bunların genellikle çok daha güvenli olduğu düşünülüyor" dedi.
Sonuç olarak tamamen elektrikli otomobillerin, onların yerini alan benzinli veya dizel modellerden daha güvenli olma şansına sahip olduğuna inanılıyor.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe