Kral babun örümceğinin zehrinin neden bu kadar acı verdiği çözüldü

Kral babun örümceği veya "P. muticus" (Volker Herzig)
Kral babun örümceği veya "P. muticus" (Volker Herzig)
TT

Kral babun örümceğinin zehrinin neden bu kadar acı verdiği çözüldü

Kral babun örümceği veya "P. muticus" (Volker Herzig)
Kral babun örümceği veya "P. muticus" (Volker Herzig)

Bilim insanları kral babun örümceğinin ısırığının neden şiddetli ve yakıcı bir ağrıya sebep olduğunu ortaya çıkardı. Bu ilerleme kronik ağrı için yeni tedavilerin geliştirilmesine öncülük edebilir.
Aralarında Avustralya'daki Wollongong Üniversitesi'nden Rocio K. Finol-Urdaneta'nın da bulunduğu bilim insanları, örümceğin zehrinin vücutta hedef aldığı molekülleri de belirledi.
Ağrı oluşumu ve rahatsızlık hissi her örümcek zehirlenmesinin (ısırık veya sokma nedeniyle zehir veya toksine maruz kalma) ortak özelliği olsa da bilim insanları, kral babun gibi Eski Dünya örümceklerinin ısırıklarından kaynaklanan şiddetli ağrıların yeterince anlaşılmadığını söyledi.
Örümcek zehirleri tipik olarak vücuttaki sinir ve kas hücrelerinde sinyal iletiminde rol oynayan iyon kanallarını ve reseptörleri modüle ederek insanlarda felce ve zehirlenmeye neden olan nörotoksinler içerir.
Pazartesi günü PNAS adlı akademik dergide yayımlanan yeni çalışmada araştırmacılar, Kenya ve Tanzanya'da bulunan büyük kral babun tarantulalarının (Pelinobius muticus) zehrini analiz etti.
Araştırmacılar, inhibitör Pm1a proteininin tarantula zehrinde bol miktarda bulunduğunu ve bunun vücuttaki birden fazla iyon kanalına etki ederek şiddetli ağrıya yol açtığını belirledi.
Bilim insanları yetişkin farelerde ve farelerin vücudundan ayrılmış duyu sinir hücrelerinde Pm1a peptidinin sentetik bir versiyonunun etkilerini incelediğinde iyon kanalları, sodyum akımları ve potasyum akımları gibi sinir sinyali iletiminde rol oynayan birkaç yolu modüle ettiğini buldu.
Araştırmacılar beraberinde gelişen etkilerin nosiseptörler olarak bilinen "ağrı algılayan nöronlarda aşırı uyarılganlığa" neden olduğunu söyledi.
Ayrıca araştırmacılar, örümceklerin bir savunma stratejisi olarak acı yaratmak adına avantaj sağlamak için birden fazla reseptörü hedef alan tek bir küçük protein kullandığını öne sürdü.
Bilim insanları, voltaj kapılı sodyum kanalları gibi bazı sinir sinyali iletim yollarının farmakolojik inhibisyonunun bu etkileri tersine çevirebileceğini iddia etti.
Proteinin bir membran proteini gibi belirli bir moleküler hedefe bağlanmak yerine, çoklu reseptörler aracılığıyla uyarılganlık gibi spesifik bir fizyolojik işlevi hedefleme kabiliyetinin, ağrı üreten savunma zehirlerinin evrimsel adaptasyonu olabileceğini de eklediler.
Araştırmacılar çalışmada, "Ağrı yayılımında yer alan uyarılgan ve engelleyici iyon kanallarının koordineli modülasyonu, ağrıya neden olan savunma zehirlerinde idareli ve etkili bir savunma stratejisini temsil edebilir" ifadelerini kullandı.
Bilim insanları, "Ek olarak, tamamlayıcı oyuncuları 'multimodal analjezikler' ile hedefleyerek nöronal uyarılganlığı baskılamak, kronik ağrının tedavisi için yeni terapötik alternatifler sağlayabilir" diye ekledi.
Independent Türkçe



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging