Bilim insanları içi dışkı dolu 9 milyon yıllık kafatası buldu

Yeni buluntu, kafatasının fosilleşmiş dışkıyla dolu olduğu, bilinen ilk örnek (Calvert Deniz Müzesi)
Yeni buluntu, kafatasının fosilleşmiş dışkıyla dolu olduğu, bilinen ilk örnek (Calvert Deniz Müzesi)
TT

Bilim insanları içi dışkı dolu 9 milyon yıllık kafatası buldu

Yeni buluntu, kafatasının fosilleşmiş dışkıyla dolu olduğu, bilinen ilk örnek (Calvert Deniz Müzesi)
Yeni buluntu, kafatasının fosilleşmiş dışkıyla dolu olduğu, bilinen ilk örnek (Calvert Deniz Müzesi)

Bilim insanları yaklaşık 9 milyon yıl öncesine ait bir balık kafatasını inceledi. Kafanın içinde yüzlerce küçük dışkı fosili bulundu.
Paleontolojide fosilleşmiş gübre topaklarına "koprolit" adı veriliyor. Yeni araştırmada ele alınan örnekte bu topakların balığın çürüyen kafatasını yiyen çöpçülere (muhtemelen deniz kurtçukları) ait olduğu düşünülüyor.
Uzmanlara göre bu kurtçuklar, kafatasındaki etleri ayırırken, geride oval koprolitlerden oluşan kümeler veya zincirler bırakıyor. Bu kümelerin her biri yaklaşık 2,5 milimetre uzunluğunda.
Çöpçüler işini bitirdiğinde boş kafatası yüzlerce koprolitle dolmuştu. Dışkılar, balığın kafasını tamamen doldurmuştu.
Araştırmacılar, bu fosili 8 ila 18 milyon yıllık fosillerin yer aldığı ABD’deki Calvert Cliffs doğal parkında keşfetti.
Kafatası, okyanus derinliklerinde yaşayan ve başının üzerinde gözleri olduğu için genellikle "yıldız gözlemcisi" diye anılan bir balığa aitti. Balığın Latince adı Astroscopus countermani.
Uzmanlar Calvert Cliffs’in tarih öncesi deniz canlılarının kalıntıları açısından epey zengin olduğunu söylüyor.
Paleontologlar bu bölgede daha önce köpekbalıkları, kaplumbağalar, timsahlar, deniz kuşları ve foklar dahil olmak üzere birçok deniz canlısının fosillerini keşfetmişti. Söz konusu canlılar, 23 ila 5 milyon yıl önceki dönemi kapsayan Miyosen Devri’nde yaşıyordu.

Dışkılar hangi canlıya ait?
Calvert Deniz Müzesi'nde görev alan Stephen Godfrey, kafatasını ve içindeki malzemeyi X-ışınıyla incelediklerini aktardı.
Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia (İtalyan Paleontoloji ve Stratigrafi Dergisi) adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan incelemede kalsiyum ve fosfat yoğunluğu tespit edildi. Bu da söz konusu fosillerin dışkı olduğunu gösteriyordu.
Godfrey’e göre bir hayvanın cesedi, "beyin yemekten ve kafatasını dışkıyla doldurmaktan çok mutlu olacak" çok sayıda çöpçü çekiyor.
Dışkı topakları, genişliği 5 santimetreden fazla olmayan bir balık kafatasının en iç kısımlarında bulunduğu için, yumuşak gövdesini dar alanlara sıkıştırabilen, omurgasız bir canlıya ait oldukları düşünülüyor.
Godfrey "Boğumlu kurtçuklar ve diğer kurtçuk türleri en olası adaylar" dedi.
Paleontolog ayrıca, tüm koprolitlerin boyut ve şekil bakımından birbirine benzediğini ifade etti:
Bir kurtçuğun böyle tek tip, biçimli dışkı üretilmesi benim açımdan dikkat çekici.
Independent Türkçe, Livescience



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news