Mısır Şubra’daki Mehmet Ali Sarayı’nı ‘şaşırtıcı bir törenle’ yeniden açmaya hazırlanıyor

1808’de inşa edilen Saray, törenlerde ve büyükelçilerin karşılanmasında kullanıldı.

Mısır Şubra’daki Mehmet Ali Sarayı’nı ‘şaşırtıcı bir törenle’ yeniden açmaya hazırlanıyor
TT

Mısır Şubra’daki Mehmet Ali Sarayı’nı ‘şaşırtıcı bir törenle’ yeniden açmaya hazırlanıyor

Mısır Şubra’daki Mehmet Ali Sarayı’nı ‘şaşırtıcı bir törenle’ yeniden açmaya hazırlanıyor

Mısırlı yetkililer, başkent Kahire’nin kuzeyindeki Şubra el-Hayme Mahallesi’nde bulunan Mehmet Ali Sarayı’nı restorasyon çalışmalarının bitmesinin ardından kısa süre içinde ziyarete açmaya hazırlanıyor. Saray’da 2017 yılında başlayan restorasyon çalışmalarına yaklaşık 200 milyon cuneyhi (1 ABD Doları: 15.7 cuneyh) fon ayrıldı. Restorasyon fonu, Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı ile Silahlı Kuvvetlere bağlı Mühendislik Birimi arasında imzalanan işbirliği protokolünden karşılanıyor. Restorasyon çalışmaları, Kahire Üniversitesi Tarihi Eserler ve Çevre Mühendisliği Merkezi ile Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı bünyesindeki İslami ve Kıpti Tarihi Eserler Bölümü’nün Sarayı aslına bağlı kalarak yeniden eski ihtişamına kavuşturmak adına gerekli tüm araştırmaları yapmasının ardından başladı.
Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı, önceki gün yaptığı açıklamada Sarayın kısa süre içinde “şaşırtıcı” bir törenle açılacağını ilan etti. Bakanlık restorasyonun ardından Saray’ın içinde çekilen görüntüleri paylaştı.
Mısır Başbakanı Dr. Mustafa Medbuli ve Turizm ve Tarihi Eserler Bakanı Halid el-Anani restorasyon çalışmalarını yerinde incelemek için çeşitli ziyaretler düzenledi. Bu ziyaretlerin sonuncusu iki hafta önce Bakan Anani tarafından gerçekleştirildi. Anani bu gezisinde Fıskiye Köşkü’nün odalarında incelemelerde bulundu. Fıskiye Köşkü’nde yapılan çalışmalar kapsamında köşkün mermer zemin ve duvarlar yenilendi, içindeki tarihi eserler restore edildi, köşkün yanındaki göl ve içindeki adanın verimliliği artırıldı, ahşaplar onarıldı, kubbeler, kemerler ve koridorlar güçlendirildi. Ayrıca sarayın iç ve dış cephelerinde mekanik ve kimyasal temizlik yapıldı.
Bakan Anani’nin Mühendislik İşlerinden Sorumlu Yardımcısı Hişam Semir, son basın açıklamasında, ziyaretçilerin Saraya ulaşmak için kullanacağı yürüyüş yolundaki çalışmaların büyük ölçüde tamamlandığını, yürüyüş yolunda çarşılar, güvenlik odaları ve emanet eşya bürosu, otomobiller için park yeri ve çardaklar bulunduğunu kaydetti. Semir, “Sarayın karşısındaki rıhtımda duran tekneler için Nil iskelesinin ve turistleri iskeleden Saraya taşımada kullanılacak yaya köprüsüsün inşaatı tamamlandı” dedi.
Mehmed Ali Sarayı, Avrupa tarzının İslam mimari planlama ruhuyla bir arada bulunduğu benzersiz bir yapı. Nitekim benzersiz bir mimari tarzın seçilmesinde sarayın geniş bir alan üzerine kurulması etkili oldu. Saraydaki tablolarda ve süslemelerde 19. yüzyılda İtalyan ve Fransız ressamlarının eserlerinde kullandığı üslup hâkim. Mehmet Ali Paşa, Sarayın dekore edilmesinde Fransız, İtalyan, Yunan ve Ermeni sanatçılardan yardım alındı.

Fıskiye Köşkü
Oturma odaları sarayın en eski ve en önemli bölümlerini oluşturuyor. Daha sonraki zamanlarda Fıskiye odalarının yanı sıra saray çalışanları ve güvenlik için birkaç ek bina yapılmış. Fıskiye Köşkü, göle benzeyen büyük bir havuz ve ortasında su fıskiyeleri bulunuyor. Köşkün içinde Bir misafir odası, 2 yatak odası ve bilardo salonu olmak üzere 4 salonu var. Sarayda ayrıca restorasyon çalışmaları kapsamında modern bir aydınlatma sisteminin kullanıldığı El-Ceblaya odası bulunuyor.
26 dönümlük bir alanı kaplayan Mehmet Ali Paşa'nın sarayı, geçtiğimiz on yıllarda büyükelçileri karşılama ve resepsiyonlara ev sahipliği yaptı. 1808 yılında Mimari Mühendi Zülfikar Kethuda tarafından inşa edildi. 1821'de bahçesine Fıskiye odaları eklendi.
Saray, su birikintisine bakan kemerlerden birinin düşmesine neden olan mühendislik ve teknik problemlerden mustaripti. Havuzun yalıtımında ve çeşme tabanındaki mermer fayanslarda hasar ve sızıntı vardı. Ayrıca bazı drenaj sistemi, filtre ve pompalarda arızalar, dekorasyonlu yüzeylerde türeyen mantarlar, koridorların tavanlarından düşen renkli boya tabakalarının ve bazı odalarda çatlaklar mevcuttu.
Mısır Devlet Enformasyon Servisi, Şubra el-Hayme’deki Mehmet Ali Sarayı daha önce Kültür Bakanlığı’nın 50 milyon cuney fon ayırdığı restorasyon projesi kapsamında sarayın bahçesinde bulunan Tarım Bakanlığı’na ait bir binanın yıkımı ve saraydaki mimari ve süsleme çalışmalarının bitmesinin ardından yeniden açılmıştı. Saray aha sonraki süreçte bazı resmi ve özel törenlere ev sahipliği yaptı. 2009 yılında saraydaki 9 tablo çalındı ve daha sonra bulunarak yerine konuldu. 25 Ocak olaylarının ardından 2011 yılında kapatıldı. Sarayın komşusu olan Şibra el-Hayme Emniyet Müdürlüğü binasında 2015 yılında meydana patlama sonucu sarayın tavanının bir parçası düştü.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.