NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu imha etme planını açıkladı

İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
TT

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu imha etme planını açıkladı

İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)
İstasyon emekliye ayrıldığında bir dizi bilimsel ve ticari faaliyete ev sahipliği yapmış olacak (NASA)

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu (UUİ) 2031'de imha etme planlarını açıkladı.
Planlara göre yaklaşık 445 tonluk yapı Pasifik Okyanusu'nun güneyindeki, "uzay aracı mezarlığı" diye bilinen ıssız bir bölgeye düşürülecek.
Nemo Noktası adı verilen bu bölgenin, gezegendeki en ücra noktalardan biri olduğu ifade ediliyor. Bölgenin yakınlarında insan yerleşimi bulunmazken, atmosfere giren uydular ve roketler genellikle buraya düşürülüyor.

Yukarıda Nemo Noktası, Dünya haritası üzerinde kırmızı çarpıyla gösteriliyor (Wikimedia Commons)
1998'de hizmete giren UUİ, aslında sadece 15 yıl dayanacak şekilde tasarlanmıştı. NASA, istasyonu kullanmanın 2030'a kadar güvenli olacağını söylüyor. Pasifik okyanusuna düşürüldüğünde bu yapı, 30 yıldan uzun süre hizmet vermiş olacak.
İstasyonda şu anda ABD, Rusya, Japonya, Kanada ve Avrupa Uzay Ajansı'nın astronotları görev alıyor. İstasyon devreden çıkarıldıktan sonra ülkelerin kendi istasyonlarını kuracağı düşünülüyor.
NASA'nın kendi istasyonu için Jeff Bezos'un Blue Origin'iyle veya Elon Musk'ın SpaceX'iyle işbirliği yapacağı tahmin ediliyor.

İstasyon yörüngeden nasıl çıkacak?
Uzay ajansının planlarına göre önce istasyonun yörüngedeki irtifası yavaşça azaltılacak. İstasyon şu anda 408 kilometre irtifada hizmet veriyor.
İstasyon alçaldıkça onu çevreleyen atmosfer de yoğunlaşacak ve giderek aşağı çekilecek.
İstasyonun yörüngesinden çıkmasından önce, onu Dünya'ya doğru itmesi için bir dizi mürettebatsız uzay aracı fırlatılacak. Rusya'nın Progress adlı kargo araçlarından üçü ve ABD'li uzay firması Northrop Grumman'in Cygnus adlı uzay araçlarından biri bu görevde yer alacak.
Planın en can alıcı noktası ise istasyonun bu sırada yarattığı enkazın yeryüzündeki canlılara veya mülklere zarar vermesini önleyecek şekilde ıssız bir alana düşmesini sağlamak.
NASA yetkilileri yeni planı duyurmak için hazırlanan açıklamada şu ifadelere yer verdi:
"UUİ, gezegendeki insanlara fayda sağlamak için muazzam bilimsel, eğitimsel ve teknolojik gelişmeleri üstlenen ve derin uzaya seyahat etme yeteneğimizi ortaya çıkaran benzersiz bir laboratuvardır."
Independent Türkçe, NASA, Sky News, Daily Mail



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe