İran nükleer müzakereleri verilen aranın ardından yarın yeniden başlayacakhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3460866/i%CC%87ran-n%C3%BCkleer-m%C3%BCzakereleri-verilen-aran%C4%B1n-ard%C4%B1ndan-yar%C4%B1n-yeniden-ba%C5%9Flayacak
İran nükleer müzakereleri verilen aranın ardından yarın yeniden başlayacak
Viyana'da İran nükleer programıyla ilgili önceki görüşmelerin bir parçası (Reuters)
Viyana/AA
TT
TT
İran nükleer müzakereleri verilen aranın ardından yarın yeniden başlayacak
Viyana'da İran nükleer programıyla ilgili önceki görüşmelerin bir parçası (Reuters)
Avusturya'nın başkenti Viyana'da İran nükleer anlaşmasının yeniden tam ve eksiksiz olarak hayata geçirilmesi için süren görüşmeler, verilen kısa aranın ardından taraf ülkelerin temsilcilerinin katılımıyla yeniden başlayacak.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Servisinin basın biriminden yapılan yazılı açıklamada, AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora'nın başkanlığında, Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran nükleer anlaşmasının yeniden hayata geçirilmesi için Rusya, Çin, Almanya, İngiltere, Fransa ve İran'dan üst düzey temsilcilerin katılımıyla müzakerelerin 8. turu, kaldığı yerden devam edecek.
Müzakerelere, 2018'de anlaşmadan tek taraflı çekilen ABD katılmıyor. İran ve ABD doğrudan görüşmedikleri için AB Siyasi Direktörü Mora taraflar arasındaki iletişimi dolaylı olarak sağlıyor.
"Uzlaşı ruhu" vurgusu
Mora, Twitter'dan yaptığı açıklamada, anlaşmanın yeniden canlandırılması için "uzlaşı ruhuna" ihtiyaç duyulduğunu belirterek, "Arzu edilmeyen farklı eğilimler KOEP'e (İran nükleer anlaşması) zarar veriyor. En hızlı şekilde müzakerelerin tamamlanması gerekiyor" ifadesini kullandı.
Viyana'da 2015'te imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden eksiksiz olarak uygulanması, İran'ın nükleer faaliyetlerini anlaşmanın sınırlarına çekmesi, ABD'nin anlaşmaya dönüşü ve bu ülkenin İran'a yönelik uyguladığı yaptırımları kaldırması için yürütülen görüşmeler yaklaşık 10 aydır devam ediyor.
Mora, 28 Ocak'ta, görüşmelerin 8. turuna kısa bir ara verildiğini, müzakerelerin sonuçlandırılabilmesi için siyasi kararlara ihtiyaç duyulduğunu açıklamıştı.
Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.
İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.
Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;
“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”
Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.
Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.
İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)
Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.
Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.
Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.
İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.
Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.
Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.
Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.
Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.
ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.
Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.
Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.
BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.
Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.
ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.
ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.
