Libya’da Dibeybe’nin görevinden uzaklaştırılması tartışılıyor

Menfi, Afrika Birliği’nden paralı askerlerin Libya’dan çıkarılması mekanizmasını desteklemesini istedi.

Bakanlar Kurulu dün Başbakan Abdulhamid Dibeybe başkanlığında, Trablus'ta toplandı. (UBH)
Bakanlar Kurulu dün Başbakan Abdulhamid Dibeybe başkanlığında, Trablus'ta toplandı. (UBH)
TT

Libya’da Dibeybe’nin görevinden uzaklaştırılması tartışılıyor

Bakanlar Kurulu dün Başbakan Abdulhamid Dibeybe başkanlığında, Trablus'ta toplandı. (UBH)
Bakanlar Kurulu dün Başbakan Abdulhamid Dibeybe başkanlığında, Trablus'ta toplandı. (UBH)

Libya Temsilciler Meclisi (TM), Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’yi görevinden uzaklaştırma kapsamında, başbakanlık için aday isimlerin dosyalarını tartışmak amacıyla bugün toplanacak.
TM bugün Tobruk’ta, ülkedeki siyasi bölünmeyi artıracak bir hamleyle Başbakan Dibeybe henüz görevden alınmamışken yerine geçecek adayların dosyaları görüşeceği bir oturum gerçekleştirecek.
Ancak Dibeybe’ye yakın kaynaklara göre Başşbakan’ın TM’deki muhaliflerinin kendisini görevinden uzaklaştıracak yeter sayıya ulaşması kolay olmayacak. Dibeybe hükümetinin, TM’nin kararına açık bir şekilde meydan okuyarak çalışmalarını sürdürmeye devam edeceği belirtiliyor.
Batı ve güney bölgelerinden yaklaşık 40 milletvekili dün, TM Başkan Birinci Yardımcısı ve Başkan Vekili Fevzi en-Nuveyri’nin daveti üzerine başkent Trablus'taki bir otelde, hükümet değişikliği konusunu ve seçim sürecindeki sorunları görüşmek üzere gayri resmi bir toplantı gerçekleştirdiler.
Tüm bu gelişmeleri görmezden gelen Başbakan Dibeybe dün, Trablus'ta başkanlık ettiği Bakanlar Kurulu toplantısında siyasi, ekonomik ve vatandaşlara sunulan hizmetlerin yanı sıra geçtiğimiz yıl iki milyar dolar harcanan evliliği kolaylaştırmaya yönelik hibe projesi kapsamında üç milyar Libya dinarının dağıtılması gibi birçok konunun ve gelişmenin ele alındığını açıkladı.
Evlilikle ilgili hibe projesinin Libyalıların evlerine neşe ve mutluluk getirdiğini, ekonomik hareketliliği ve sosyal hayatı canlandırdığını savunan Dibeybe, hükümetinin, göreve geldiği günden bu yana sürdürdüğü şeffaflık ve açıklık çerçevesinde uygulanan tüm projelere ilişkin harcamalarının ayrıntılarını açıklayacağına söz verdi.
Ayrıca, tıp ve paramedikal alanlarında istihdama ilişkin yönetmeliğin bu ayın başlarından itibaren yürürlüğe girdiğini duyuran Dibeybe, hükümetinin tüm sağlık sektörü çalışanlarının haklarının sağlanması konusundaki isteğinin altını çizdi.
Diğer yandan Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri, Başkanlık Konseyi’nin olağanüstü hal ilan etme ve DYK ve TM’yi feshetme olasılığına ilişkin söylentileri yalanladı.
Bununla birlikte Mişri dün başkent Trablus’ta düzenlediği basın toplantısında, TM Başkanı Akile Salih ile Fas'ta gizli bir görüşme gerçekleştirdiğini duyurarak sürpriz yaptı. Son zamanlarda, hükümetin düşürülmesi kararının riskli olduğunu belirten Mişri, “Eğer TM, hükümeti tek taraflı olarak değiştirmeye karar verirse, yerine kuracağı hükümet ölü doğar ve Trablus'tan çalışamaz” ifadelerini kullandı.
Mişri sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bizim için bir öncelik olmasa da hükümeti değiştirmek konusunda prensipte anlaştık. Siyasi olarak hükümete veya bazı bakanlara yöneltilen yolsuzluk suçlamalarına ilişkin bir takım gözlemlerimiz var.”
TM oturumunda seçimlerin yapılmasıyla ilgili bir yol haritasının belirlenmesini umduğunu belirten Mişri, TM’nin Tobruk kentindeki binasına dün gerçekleştirmesi planlanan ziyaretini, TM’den ‘olumlu sinyaller’ alana kadar ertelediğini açıklarken ‘devletin militarize edilmesini, aileler üzerindeki hakimiyeti ve despotizmi’ reddettiğini söyledi.

Menfi’den AfB’ye çağrı
Şarku’l Avsat’ın elde ettiği bilgilere göre Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa'da düzenlenen 35. AfB Zirvesi öncesinde yaptığı konuşmada, Başkanlık Konseyi'nin Libya'da topraklarındaki tüm paralı askerleri ve yabancı güçleri sınır dışı etme mekanizması ve planları için AfB’nin desteğini istedi.
Libya'nın iç işlerine karışılmaması çağrısında da bulunan Menfi, bu tür müdahalelerin ülkesindeki krizi daha da derinleştirdiğine dikkat çekti. Menfi, geçtiğimiz aylarda ülkede kapsamlı bir ulusal uzlaşı ve sürdürülebilir bir istikrar sağlamak amacıyla Libya halkının tüm kesimlerini kapsayan ulusal bir konferans düzenlenmesi için Ulusal Uzlaşı Yüksek Komisyonu’nun kurulduğuna işaret etti.
Menfi konuşmasını şöyle sürdürdü:
“AfB’nin üst düzey komitesi aracılığıyla Libya'da uzlaşı konferansının düzenlenmesine destek vermesini ve Afrika’da benzer durumlardaki deneyimlerinden faydalanmayı bekliyoruz.”
Menfi’nin yardımcısı Abdullah el-Lafi de Sabratha'da bazı milletvekilleri, belediye başkanları tarafından temsil edilen batı yakasındaki bölgelerin bileşenleri ve bölge güvenlik müdürlükleri ile görüştü. Özellikle Cenzur’dan Ras Ecdir sınır geçişine kadar uzanan batı bölgesinde güvenliği sağlamak ve vatandaşların bölgeler arasında herhangi bir güvenlik engeli olmaksızın seyahat edebilmelerinin kolaylaştırılmak için ülke genelinde askeri ve güvenlik kurumlarının birleşmesinin önemini vurguladı.
Lafi, güvenlik birimleri ve ordu arasında ortak bir operasyon odasının oluşturulmasının, vatandaşların bölgelerinde ve şehirlerinde güvenliğin sağlanması taleplerine karşılık verme şansını artıracağına işaret etti.

Cumhuriyet Savcılığı’ndan gözaltı kararı
Libya Cumhuriyet Savcılığı, ülkenin doğusundaki Bingazi'de bulunan Askeri Kuveyfiye Cezaevi'deki bazı güvelik görevlileri ve gardiyanları için ‘ihmal, görevi kötüye kullanma ve yetkili makama rapor vermemek’ suçlamasıyla gözaltına alınması emri çıkardığını duyurdu.
Savcılık tarafından yapılan açıklamada, Bingazi'deki Cumhuriyet Savcılığı'nın firarilerin aranması, gözaltına alınması ve savcılığa getirilmesi için işlemlerin başlatılmasına karar verildiği belirtildi. Açıklamada, soruşturmanın dördü ölüm cezasına çarptırılan, diğerleri ise hapis cezası alan 8 mahkûmun firar etmesi ve hangi koşullarda firar ettikleriyle ilgili olduğuna işaret edildi.
Açıklamada ayrıca kararın, cezaevi yöneticilerinin ve çalışanlarının bir kısmının sorgulanması, firari mahkumların kaçmak için kullandıkları araçların incelenmesi, cezaevindeki diğer mahkumların ifadelerinin alınması ve güvenlik kameraları kayıtlarının incelenmesi sonrası verildiği vurgulandı.

Norland’dan ulusal uzlaşı çağrısı
ABD'nin Trablus Büyükelçisi Norland, Libya'da yıllardır devam eden çatışmaların ardından kalıcı barışı desteklemek için yerel arabuluculuk girişimlerine ihtiyaç duyulduğuna işaret ettiği açıklamasında Libya’nın güney bölgesi Fizan'daki istikrarın ulusal uzlaşı için çok önemli olduğunu vurguladı.
Cumartesi akşamı Tebu kabilesinden ve Murzuk sakinlerinden oluşan heyetletle görüştüğünü belirten Norland, Ulusal Arabulucular Ağı tarafından Libya'daki en büyük yerinden edilme krizlerinden birini çözmeye yönelik barış sürecini başlatmak için düzenlenen diyalog girişimi için kendilerini tebrik ettiğini söyledi. ABD’li diplomat, “Tebu kabilesi temsilcileri ve bu girişim için toplanan herkes, Libyalıların iyiliği için aralarında diyalog ve uzlaşının nasıl yürütülebileceği konusunda tüm Libya'ya gösterilecek iyi bir örnektir” ifadelerini kullandı.
Diğer yandan Libya Ulusal Ordusu (LUO) Manevi Rehberlik İdaresi Başkanı Tuğgeneral Halid el-Mahcub yaptığı açıklamada, ülkenin güneyinde yer alan Sebha kentindeki Menşiye bölgesindeki beton blokların kaldırılmasına övgüde bulundu. Mahcub, cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, bu adımın Güney Harekat Odası ve Sebha Askeri Bölgesi Komutanı’nın bölgenin akil adamları ve ileri gelenleriyle yaptığı görüşmenin ardından atıldığına dikkat çekti.



Suriye'de istikrarın sağlanması konusunda Türkiye-Irak ittifakı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
TT

Suriye'de istikrarın sağlanması konusunda Türkiye-Irak ittifakı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani arasındaki üst düzey görüşmeler, başta Suriye'nin istikrara kavuşturulması olmak üzere her iki ülkeyi de ilgilendiren ulusal güvenlik konularında Ankara ve Bağdat'ın tutum ve görüşlerinin yakınlaştığını yansıttı.

Dün Ankara'da Sudani ile ortak basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, Türkiye ve Irak'ın güvenlik konuları ve tüm terör örgütleriyle mücadelede iş birliği konusundaki tutumlarının örtüştüğünü söyledi. Erdoğan, Irak Başbakanı ile yaptığı görüşmelerde ulusal güvenlik konularını ve PKK, DEAŞ ya da FETÖ olsun tüm terör örgütleriyle mücadelede iş birliğini ele aldıklarını ifade etti.

Erdoğan, Irak Başbakanı'nın ‘bilgeliği’ olarak nitelendirdiği Irak'ın bölgede istikrarın sağlanmasında oynadığı rolü memnuniyetle karşıladı.

İlişkilerde büyük ivme

Türkiye'nin Irak ile iş birliğini güçlendirmeye devam edeceğini ve iki ülke arasındaki ilişkilerin geçen yıl nisan ayında Bağdat'a yaptığı ziyaretin ardından büyük bir ivme kazandığını vurgulayan Erdoğan, Sudani ile terörle mücadele, güvenlik iş birliği, ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi konularını ele aldıklarını kaydetti.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Ankara'daki ortak basın toplantısı sırasında (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

İki ülke arasındaki ticaret hacminin geçen yıl 18 milyar dolara ulaştığını belirten Erdoğan, Irak ile elektrik sektöründeki iş birliğini genişletmeyi ve Irak'tan Türkiye üzerinden Avrupa ve diğer ülkelere petrol ve doğalgaz taşımayı umduğunu ifade etti.

Kalkınma Yolu Projesi’ne ve bu projenin uygulanmasının nasıl hızlandırılacağına ve katılımcı ülkeler arasındaki ortak iş birliğine odaklanıldığını sözlerine ekleyen Erdoğan, tüm ülkeleri projenin altyapısına katılmaya çağırdı.

Erdoğan, “İster Bağdat'ta ister Ankara'da olsun imzalanan tüm anlaşmaları yürürlüğe koyma ve sağlık, eğitim ve diğer çeşitli alanlarda birlikte çalışma ve ilişkileri geliştirme konusunda mutabık kaldık” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, başta Suriye meselesi ve Suriye'de güvenlik ve istikrarın sağlanması ihtiyacı olmak üzere bölgedeki birçok konuda Irak ile görüşlerinin örtüşmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, Suriye'nin yeniden inşası ve istikrarına katkıda bulunma ihtiyacı konusunda Irak ile mutabık kaldıklarını belirtti.

Erdoğan ayrıca, ‘İsrail'in ihlalleri ve Gazze Şeridi'ne karşı yürüttüğü acımasız savaş, ateşkes ihtiyacı ve Filistin halkı için bölgeye insani yardım girişinin sağlanması, iki devletli çözüm temelinde barışa ulaşmak için çalışmak ve İsrail'in bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden uygulamalarını durdurmak’ konularında iki ülke arasındaki görüşlerin örtüştüğünü vurguladı.

Terörizmle mücadele

Irak-Türkiye ilişkilerinin ‘iki halk arasında sağlam temellere dayandığını ve binlerce yıldır devam ettiğini’ belirten Sudani, ‘komşuluk bağları, çıkarlar, tarih, sosyal ve dini ilişkilerin koşullar, politikalar ve hükümetler değişse de devam ettiğini’ kaydetti.

Erdoğan ile ‘ilişkilerin güvenlik boyutu ve iki ülkenin terörizm nedeniyle karşı karşıya kaldığı zorluklarla ilgili temel ayaklarını’ ele aldıklarını söyleyen Sudani, ülkesinin ‘sağlam ve net’ tutumunu yineleyerek, ‘iki ülkenin ulusal güvenliğinin tek bir bütün olduğunu’ ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, ortak basın toplantısının sonunda el sıkıştı. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

PKK konusunda ise Sudani, Bağdat'ın bu örgütü ‘yasaklı grup’ olarak sınıflandırdığını ve ‘hiçbir tarafın Irak topraklarını komşu ülkelere karşı saldırganlık için bir sıçrama tahtası olarak kullanmasına izin vermediğini’ vurguladı.

Sudani, Suriye konusunda, ülkesinin Irak ve Türkiye'ye komşu olan Suriye’de güvenlik, istikrar, yeniden yapılanma ve kalkınmanın sağlanması konusundaki istekliliğini vurgulayarak, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya ülkedeki tüm mezhep ve azınlıkların eşit haklara sahip olması için çalışılması gerektiğini söylediğini hatırlattı.

Irak Başbakanı Gazze Şeridi'ne insani yardım girişine izin verilmesinin önemini vurguladı ve İsrail'in bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden uygulamalarına son vermesi gerektiği konusunda Türkiye ile hemfikir olduğunu ifade etti.

Sudani, görüşmeler ve anlaşmaların imzalanmasını içeren Türkiye ziyaretinin, Erdoğan'ın geçen yıl nisan ayında Irak'a yaptığı ziyaretin devamı niteliğinde olduğunu belirtti.

Mutabakat zabıtları

Türkiye ile Irak arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin dördüncü toplantısı, dün Ankara'ya gelen ve Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmî törenle karşılanan Sudani ve Erdoğan'ın başkanlığında başkent Ankara'da gerçekleştirildi.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani başkanlığında düzenlenen Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin dördüncü toplantısından (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Toplantının sonunda Erdoğan ve Sudani, savunma sanayi ve uzman değişimi alanlarında iş birliği, Irak vatandaşlarının Türkiye'den gönüllü geri dönüşleri için standart operasyon prosedürleri, yasal alanlarda iş birliği ve yasadışı uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele, güvenlik eğitimi, acil durum ve afet yönetimi, ölçüm ve kalibrasyon faaliyetleri ve Bağdat ve Basra'da Türk üniversitelerinin şubelerinin açılmasına ilişkin iş birliği protokolü gibi bir dizi mutabakat zaptının imzalanmasına tanıklık etti.

Ticaret borsası

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ülkesinin özel sektörünün Irak'taki yeniden yapılanma ve kalkınma çabalarına aktif olarak katkıda bulunmaya hazır olduğunu açıkladı.

Irak Ticaret Bakanı Etir el-Greyri ile Ankara'da düzenlenen Türkiye-Irak yuvarlak masa toplantısına katılan Bolat, Irak'ın Türkiye'nin İslam dünyasındaki en önemli ticaret ortaklarından biri olduğunu, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2024 yılında yaklaşık 18 milyar dolara ulaştığını ve Erdoğan ile Sudani'nin bu hacmi 30 milyar dolara çıkarma konusunda ortak bir hedef belirlediğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Iraklı mevkidaşı Etir el-Greyri, dün Ankara'da bir yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirdi. (Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın X hesabı)

Yatırımcılar için daha cazip bir yasal ortam yaratacak olan karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi, korunması ve çifte vergilendirmenin önlenmesi gibi anlaşmaların uygulanmasının önemine işaret eden Bolat, Türk müteahhitleri için üçüncü büyük küresel pazar olan Irak'ta Türk şirketlerinin bugüne kadar 35,3 milyar dolar değerinde proje gerçekleştirdiğini açıkladı.

Irak Ticaret Bakanı Etir el-Greyri ise ülkesinin vize sorunlarını çözerek ve para transfer mekanizmalarını geliştirmek için çalışarak Türk iş adamlarının girişini kolaylaştırma kararlılığını yineledi.

El-Greyri ayrıca, Kalkınma Yolu Projesi’nin her iki ülkeden ihracatçılar ve yatırımcılar için umut verici bir yatırım fırsatı sunduğunu kaydetti.