Tunus Cumhurbaşkanı Said: Yetkileri kendimde toplama niyetim yok

Başkent Tunus’ta toplanan göstericiler, Cumhurbaşkanı Said’in Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararına destek verdiler. (Reuters)
Başkent Tunus’ta toplanan göstericiler, Cumhurbaşkanı Said’in Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararına destek verdiler. (Reuters)
TT

Tunus Cumhurbaşkanı Said: Yetkileri kendimde toplama niyetim yok

Başkent Tunus’ta toplanan göstericiler, Cumhurbaşkanı Said’in Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararına destek verdiler. (Reuters)
Başkent Tunus’ta toplanan göstericiler, Cumhurbaşkanı Said’in Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararına destek verdiler. (Reuters)

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararı almasının ardından yaptığı açıklamada, yetkileri kendinde toplama niyeti olmadığını vurguladı.  
Dün Başbakan Necla Buden’i Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda kabul eden Said açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Yetkileri kendimde toplama niyetinde değilim. Ancak sipariş bir kıyafet ya da ayakkabı gibi, yasa koyucuların ölçülerine göre oluşturulmuş bir anayasayı reddediyorum.”
Cumhurbaşkanı Kays Said 2014 anayasasını askıya almasının ardından siyasi bir yol haritası belirlemişti. Söz konusu ‘yol haritasına’ göre mart ayında ulusal istişarelerin başlaması, temmuz ayında alınan kararların referanduma götürülmesi ve aralık ayında da parlamento seçimleri yapılması planlanıyordu.   
Dün Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararı aldığını duyuran Said “Ülkeyi arındırmamız zorunludur. Arındırma ise sadece adil bir yargıyla olur” dedi. 
Said’in kararına verilen tepkiler, ülkedeki siyasi bölünme ve kamplaşmanın boyutlarını da gözler önüne serdi. Said’in destekçileri söz konusu kararı ‘cesur ve zorunlu bir adım’ olarak nitelerken karşıtları ise ‘tek adam rejimini pekiştirmeye yönelik bir girişim’ olarak değerlendirdi.  
Tunus İleri Hareketi Başkanı Ubeyd el-Briki konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Cumhurbaşkanın kararı, mevcut aşamanın doğasına uygun, cesur bir adımdır. Bu karar, bazı yargı üyelerinin yargı bağımsızlığına aykırı bir şekilde siyasi müdahalelerde bulunmasının önüne geçecektir.”
Birleşik Vatanperver Demokratlar Partisi başkanı Ziyad el-Ahdar da kararı desteklediği açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Yüksek yargı Konseyi, Tunus devrimi çıkarlarına karşıt davranarak ve yolsuzluk lobilerinin yanında yer alarak kendisini tarihin dışına sürüklemiştir. Feshedilmesi bir zorunluluktu.”  
Tunsu İşçi Sendikası Sözcüsü Sami Tahiri de kararı demokrasi yönünde atılmış bir adım olarak değerlendirerek bunu ‘siyasi suikast’ davalarının üstünün kapatılmasının bir sonucu olarak değerlendirdi.
Diğer yandan Nahda Hareketi lideri Raşid Gannuşi, parlamentonun söz konusu kararı büyük bir endişeyle yakından takip ettiğini ifade etti. Cumhurbaşkanı Said’in aylardır Yüksek Yargı Konseyi’ne ve yargıçlara baskı yaptığını belirten Gannuşi şunları söyledi:
“Fesih kararı, demokratik kurumların sistemli bir şekilde ortadan kaldırıldığının bir göstergesidir. Yargının bağımsızlığına ve hukuk devletine yapılan bu müdahale, adaletin tesisine darbedir.”
Demokratik Akım Partisi Genel Sekreteri Gazi eş-Şevaşi de söz konusu kararın alınabilmesi için anayasal bir mekanizma olmadığını savundu:
“Parti olarak yargıçların yanındayız. Görevlerini yürütme ve yasama erkinden bağımsız olarak sürdürmelidirler. Seçilmiş bir kurulun feshedilmesiyle ve tek kişilik kararlar alınmasıyla yargı reformunun gerçekleşmesi mümkün değildir ve bu kabul edilemez.”
Tunus Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Yusuf Buzahir de Cumhurbaşkanı Kays Said’in konseyi feshetme kararının yasa dışı olduğunu vurgulayarak söz konusu doğrudan müdahalenin yargıyı cumhurbaşkanlığı talimatına tabi tutma çabası olduğunu savundu.
Buzahir açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bu karar yargıya müdahalenin yeni bir aşamasına işaret ediyor. Güvenlik güçleri çalışanların binaya girmesine izin vermiyor. Hangi temele dayanarak böyle bir karar alınabilir bilemiyorum. Polis engellemesinin sorumlusu İçişleri Bakanlığı’dır. Artık reformdan söz edilemez. Zorla kapatıldık ve bunun hukuki bir dayanağı da yok.”



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.