İran Devrim Muhafızları Viyana görüşmelerinin arifesinde uzun menzilli bir füze tanıttı

Füze bin 450 kilometre menzile sahip ve katı yakıtla çalışıyor.

İran Devrim Muhafızlarına yakın haber ajanslarının dün yayınladığı Hayberşeken füzesinin test videosu.
İran Devrim Muhafızlarına yakın haber ajanslarının dün yayınladığı Hayberşeken füzesinin test videosu.
TT

İran Devrim Muhafızları Viyana görüşmelerinin arifesinde uzun menzilli bir füze tanıttı

İran Devrim Muhafızlarına yakın haber ajanslarının dün yayınladığı Hayberşeken füzesinin test videosu.
İran Devrim Muhafızlarına yakın haber ajanslarının dün yayınladığı Hayberşeken füzesinin test videosu.

İran dün (Çarşamba) bin 450 kilometreye ulaşan uzun menzilli yerli yapım füzesini tanıttı. İran’ın bu adımı, Tahran ve Washington’ın 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayı kurtarmaya dönük doğrudan görüşmelerin arifesinde geldi.
Reuters’ın haberine göre İran devlet televizyonu karadan karaya ateşlenen ‘Hayberkeşen’ füzesinin test edildiği görüntüleri yayınladı. 
İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Füze Birimi Komutanı General Emir Ali Hacızade Devrim Muhafızları’na ait bir üste yapılan tanıtım törenine katıldı. Devrim Muhafızları’na bağlı Tasnim haber ajansında yer alan habere göre,  füzeyi uzun menzilli bir stratejik füze olarak nitelendiren Bakıri, “İran balistik füze programını geliştirmeye devam edecek. İslam Cumhuriyeti düşmanları güç ve cebir dili dışında hiçbir şeyden anlamıyorlar” ifadesini kullandı. Hacızade “Bu esnek ve taktiksel bir füze. Kullanıldığında bize iyi imkanlar sunacak” dedi. Hayberkeşen füzesinin tanıtımı, Hacızade’nin “Devrim Muhafızları yakında muharebe sistemine dahil edilen stratejik bir füze tanıtacak” açıklamasından iki gün sonra geldi.
Tasnim’in haberine göre, yüksek isabet oranıyla füze kalkanlarını delebilen ve katı yakıtla çalışan füze, Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’ndeki bilim insanları tarafından tasarlanıp üretildi.
Bakıri hafta sonu yaptığı açıklamada, “ABD yaptırımları kaldırırsa İran dünyanın en büyük silah ihracatçılarından biri olacak. İran uzun menzilli füzelere ve ayrıca onlarca kullanım alanı olan drone’lara sahip” dedi.
Devrim Muhafızları 24 Aralık’ta düzenlediği askeri tatbikatların son bölümünde 16 adet balistik füze ateşledi. Devrim Muhafızları’nın önde gelen komutanları bu füzelerin İsrail’e uyarı niteliğinde olduğunu ifade etti. AFP’ye göre Hayberşeken füzesi, açıklanan menziline göre, İsrail’e ulaşabilir. Londra merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS) İran’ın insansız hava araçları ve seyir (kruz) füzelerinin yanı sıra yaklaşık 20 tip balistik füzeye sahip. Her biri farklı kabiliyetlere sahip. Örneğin Kıyam-1 füzesinin menzili 800 kilometreye ulaşırken, Kadir-1 füzesinin uçuş mesafesi bin 800 kilometreye ulaşıyor. Enstitü İran’ın şu anda füzelerin isabet oranını artırmaya çalıştığını belirtiyor.
Ortadoğu’nun en büyük füze programlarından birine sahip olan İran, balistik füzelerinin 2 bin kilometre menzili olduğunu, İsrail’e ve bölgedeki ABD üslerine ulaşma gücüne sahip olduklarını söylüyor.
Devrim Muhafızları geçen ay uyduları Dünya'nın yörüngesine taşıyan füzeler için katı yakıtla çalışan yeni bir roket motorunu test etti. Uzmanlar İran’ın kıtalar arası füzeler geliştirmek için gerekli teknolojiye erişmesi ihtimaline karşı uyarıyor.
Tahran, balistik füze programını “caydırma aracı” diye niteleyerek, Batı’nın balistik füze geliştirme faaliyetlerini durdurması taleplerini reddediyor. Tahran ayrıca füze programı ve Devrim Muhafızlarının bölgedeki faaliyetlerinin nükleer anlaşmaya dahil edilmesi girişimlerine kapıyı kapatıyor. ABD Başkanı Joe Biden göreve geldikten sonra Tahran ve Washington nükleer anlaşmayı canlandırmak amacıyla dolaylı görüşmelere başladı. Fakat Nisan’dan bu yana süren müzakerelerde sekizinci tura gelinmesine rağmen İran ve dünya güçleri arasındaki anlaşmazlıklar sürüyor. Tahran ve Washington birbirini ilk adımı atmamakla suçluyor. İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, “ABD yönetiminden çıkan farklı sesler, Viyana'da siyasi kararlar alması için gereken uyumun eksik olduğunun göstergesidir” diye yazdı.



Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
TT

Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)

Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.

İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;

“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”

Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.

Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.

İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.

sddeb
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)

Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.

Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.

Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.

İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.

Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.

Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.

Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.

Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.

Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.

Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.

BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.

Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.

ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.

ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.