İran Cumhurbaşkanı Reisi: Viyana ve New York'a asla umut bağlamıyoruz

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi (AA)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi (AA)
TT

İran Cumhurbaşkanı Reisi: Viyana ve New York'a asla umut bağlamıyoruz

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi (AA)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi (AA)

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, ülkesinin özellikle komşularla iyi ilişkilere odaklanan dengeli bir dış politika izlediğini ve Viyana'daki nükleer görüşmelere umut bağlamadıklarını söyledi.
İran devlet televizyonuna göre, Cumhurbaşkanı Reisi, İran devriminin 43'üncü yıl dönümü münasebetiyle başkent Tahran'da cuma hutbesi öncesinde bir konuşma yaptı.
Ülkenin kalkınması için birlik ve beraberliğin korunması gerektiğini ifade eden Reisi, "Devrime ve İslam Devrimi'nin yüksek hedeflerine gönül veren herkes, ülkenin ilerlemesinin birlik ve beraberliğe bağlı olduğunu bilmelidir" dedi.
Reisi, ekonomik bağımsızlığı elde etmek için büyük çabalar gösterdiklerini ancak bu alanda daha gidilecek çok yol olduğunu belirterek, "İslam Cumhuriyeti ile ilgisi olmayan bazı yanlış tercihler ve korkular geriliğe yol açtı. Buna karşılık bu hükümet döneminde inşallah ekonomik bağımsızlık ve direniş ekonomisinin uygulanması hususunda büyük adımlar atılacaktır" diye konuştu.
Ülkedeki sosyo-ekonomik sorunlara işaret eden İran Cumhurbaşkanı, "Ben, halkımıza bu hükümetin yolsuzluk, adaletsizlik ve rüşvetle mücadele edeceğini söylüyorum. Rant peşinde koşanların ve yolsuzluk yapanların karşısında tüm gücümüzle duracağımızı ve bunları ortadan kaldıracağımızı herkes bilmelidir" ifadelerini kullandı.

"Dış politikadaki önceliğimiz komşularımız"
Konuşmasında ülkesinin dış politika tercihlerine de değinen ve önceki hükümetin Batı ülkeleriyle kurduğu ilişkilerin boyutunu üstü kapalı şekilde eleştiren Reisi, şunları kaydetti:
"Dış politikada dengeyi gözetiyoruz çünkü yalnızca Batı'ya bakmak durumu dengesizleştirdi. Tüm dünya ile ilişkilerimizde dengeli bakışa sahip olmalıyız ancak dış politikadaki önceliğimiz komşularımız."
Reisi, İran'ın Viyana'daki nükleer görüşmelere umudunu bağlamadığını belirterek, "Biz İran'ın doğusuna, batısına, kuzeyine ve güneyine umutlarımızı bağladık. Viyana ve New York'a asla umut bağlamıyoruz" dedi.
Nükleer anlaşmanın yeniden tam anlamıyla uygulanmasını sağlama ve ABD'nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran'dan üst düzey temsilcilerin katılımıyla Viyana'da yapılıyor. Eski Başkan Donald Trump döneminde 2018'de anlaşmadan tek taraflı çekilen Washington ise Avrupa Birliği (AB) aracılığıyla görüşmelere dolaylı katılım sağlıyor.
Taraflar şu anda 8. turu devam eden görüşmelerde karar aşamasına girildiğini belirtiyor.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.