İran asıllı tutuklu Alman vatandaşın ailesi: Cemşid’in hayatını kurtarın

6 Şubat tarihindeki yargılamasında Cemşid Şarmehd (AFP)
6 Şubat tarihindeki yargılamasında Cemşid Şarmehd (AFP)
TT

İran asıllı tutuklu Alman vatandaşın ailesi: Cemşid’in hayatını kurtarın

6 Şubat tarihindeki yargılamasında Cemşid Şarmehd (AFP)
6 Şubat tarihindeki yargılamasında Cemşid Şarmehd (AFP)

İran’da tutuklu bulunan İran asıllı Alman vatandaşı Cemşid Şarmehd’in ailesi, Alman yetkilileri Cemşid’in hayatını kurtarmak için harekete geçmeye çağırdı.
Şubat ayının başında 66 yaşındaki Şarmehd, Tahran’da mahkemeye çıktı. Tahran, Şarmehd’i 12 Nisan 2008’de 14 kişinin hayatını kaybettiği Şiraz camisinin bombalanmasını olayına karışarak ‘İran’a zarar vermekle’ suçluyor.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre, İran’daki en ciddi suçlamalardan biri ile karşı karşıya olan Şarmehd, suçlu bulunduğu takdirde infaz edilebilir. İran, çoğunlukla rejim karşıtı olduğunu düşündüğü kişilerin asılarak idam edilmesine karar veriyor.
Şarmehd’in kızı Gazîl Şarmehd, 20’den fazla aktivist ile Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’a babası hakkında açık mektup yazdı. Mektupta, Almanya hükümetinin, İranlı yetkililerin Cemşid Şarmehd’i öldürmeyi planlamasının önlenmesi için harekete geçmesi gerektiği belirtildi. Mektupta, “66 yaşındaki bir Alman vatandaşının hayatının kurtulması ve ailesinin daha fazla üzülmemesi için acil ve önemli kararlar almanızı rica ediyoruz” ifadeleri kullanıldı. Taraflar, Alman hükümetini İran’a baskı yapmak için tüm siyasi ve diplomatik kanallarını kullanmaya çağırdı.
Mektubu imzalayanlar arasında İran’daki eski mahkumlar ve mevcut mahkumların akrabaları yer aldı.
Şarmehd’in ailesi, Cemşid’in 2020 yılında bir uçuş esnasında İran güvenlik güçleri tarafından İran’a zorla götürüldüğünü kaydetti.
Şarmehd, ABD’de yaşıyordu ve İran’daki mevcut rejimin karşıtı ‘İran Kraliyet Cemiyeti’ olarak da bilinen bir grubun üyesiydi.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.