عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Güneş sistemine en yakın yıldızın yörüngesinde 3. gezegen keşfedildi

Bilim insanları, Güneş sistemine en yakın yıldız olan Proxima Centauri'nin yörüngesinde üçüncü bir gezegen keşfetti.

AA
AA
    Ankara/AA
TT
TT

Güneş sistemine en yakın yıldızın yörüngesinde 3. gezegen keşfedildi

AA
AA

Makalesi Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Güneş sistemine 4,23 ışık yılı uzaklıktaki Proxima Centauri adlı kırmızı cüce yıldızın yörüngesinde, Dünya'nın kütlesinin 0,26'sı büyüklüğünde bir gezegen keşfedildi.
Portekiz Astrofizik ve Uzay Bilimleri Enstitüsünden bilim insanları, gezegene dair ilk belirtileri 2020'de fark edip Kayalık Ötegezegen ve Kararlı Tayfsal Gözlemler için Eşel Tayfçekeri (ESPRESSO) ve Güney Avrupa Gözlemevi'ne ait Şili'nin Atacama Çölü'nde kurulu Çok Büyük Teleskop'la 2 yıl gözlemledi.
Gözlemlerde, yörüngesinde Proxima b ve Proxima c gezegenlerini barındıran, Erboğa Takımyıldızı'ndaki Proxima Centauri'nin yörüngesinde bulunan Proxima d gezegeninin yıldızına, Merkür'ün Güneş'e mesafesinin 10'da 1'i yakınlıkta olduğu, yörüngede 1 dönüşünü 5,12 günde tamamladığı tespit edildi.
Radyal hız (RV) kullanılarak kütlesi ölçülen Proxima d'nin, bilinen en hafif ötegezegenlerden biri olduğu belirlendi.
Yıldızın yaşanabilir yörünge bölgesinde yer alan gezegende, suyun sıvı kalabileceği değerlendiriliyor.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging