Avrupa Parlamentosu heyeti Said’e rağmen Tunus Meclisi’ni ziyaret edecek

Avrupa Parlamentosu heyeti yakın zamanda Tunus Meclisi’ni ziyaret etmeye hazırlanıyor: Bu ziyaret Cumhurbaşkanı Said’e meydan okuma anlamına gelir mi? Muhalefet partileri, ‘kamu malını kötüye kullanma’ suçlamasıyla Cumhurbaşkanı Said ve Başbakan’a dava aç

Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararını protesto için geçen hafta Tunus’un başkentinde düzenlenen gösteriler (AP)
Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararını protesto için geçen hafta Tunus’un başkentinde düzenlenen gösteriler (AP)
TT

Avrupa Parlamentosu heyeti Said’e rağmen Tunus Meclisi’ni ziyaret edecek

Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararını protesto için geçen hafta Tunus’un başkentinde düzenlenen gösteriler (AP)
Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararını protesto için geçen hafta Tunus’un başkentinde düzenlenen gösteriler (AP)

Raşid el-Gannuşi başkanlığındaki yetkileri dondurulmuş Tunus Meclisi, kamuoyuna açık meclis oturumuna katılmak üzere yakın zamanda Tunus’u ziyaret edecek olan Avrupa Parlamentosu’ndan (AP) üst düzey bir heyeti karşılamaya hazırlanıyor. Gözlemciler bu adımın, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’e açık bir meydan okuma olduğu görüşünde.
Avrupalı heyet aralarında Meclis Başkanı Raşid el-Gannuşi ve bazı vekillerin yer aldığı birkaç Tunuslu yetkili ve siyasi aktörle bir araya gelecek. Bu ziyaret, geçen 25 Temmuz’dan bu yana seçilmiş Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararı ve yerine alternatif bir konsey kurulması çabalarının yanı sıra Hişam el-Meşişi hükümetinin görevden alınması, seçilmiş Meclis’in faaliyetlerinin askıya alınması, birkaç vekilin dokunulmazlığının kaldırılması başta olmak üzere bazı çevrelerin ‘tartışmalı’ diye nitelendirdiği kararlar alan Cumhurbaşkanı Said üzerindeki baskıyı artıracak.
Tunuslu Milletvekili ve Meclis Başkanı'nın İletişimden Sorumlu Yardımcısı Mahir Mezyub, “Meclis Başkanlığı, Tunus Meclisi’ni AP ve tüm demokratik parlamentolarla birbirine bağlayan yakın ilişkiye yönelik takdirini ifade eder” dedi. Mezyub, faaliyetleri askıya alınan Meclis’in ‘geçtiğimiz on yılda Tunus’taki demokratik geçiş deneyimini destekleyen Avrupa Birliği ile Tunus arasındaki ilişkileri güçlendirme kapsamına giren bu heyetin ziyaretini memnuniyetle karşıladığını’ belirtti. Mezyub ayrıca Meclis’in askıya alınan faaliyetlerinin Meclis iç tüzüğüne tabi olduğunu ve ister yüz yüze ister uzaktan katılımla olsun kamuoyuna açık oturumlara sadece meclis üyelerinin katılabileceğini ifade etti.
ABD’nin Tunus Büyükelçiliği’nin sosyal medya hesaplarından paylaştığı resmî açıklamada, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararından endişe duyduğu belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, açıklamada, “Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararı karşısında endişe duyuyor. Geçen hafta, bağımsız yargının etkili ve şeffaf bir demokrasinin temel unsuru olduğunu vurgulamak için aynı tutumda olan ortaklarımızla bir araya geldik” dedi.
Cumhurbaşkanı Said, daha önceki bir açıklamasında, konseyin feshedilmesi kararını eleştiren bazı devletlere ve örgütlere tavırlarına ‘dikkat etme’ çağrısında bulunarak, “Onların endişelerinden endişe ediyoruz. Çünkü biz, egemen bir devletiz. Uluslararası dengeleri, sözleşmeleri ve anlaşmaları onların bildiğinden çok daha iyi biliyoruz. Özgürlük, demokrasi ve adalet fikrine bağlıyız” ifadelerini kullanmıştı.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Cumhurbaşkanı Said’in konseyi feshetme kararıyla birlikte ülke siyasetinde yaşanan gelişmelerin ardından Tunus’a mali yardımları durdurma önerisinde bulundu. Gözlemcilere göre AP heyeti söz konusu ziyaretle, Tunus’taki siyasi durumu yakından görmeyi ve birden fazla siyaset ve hukuk çevrelerinin görüşlerini dinlemeyi amaçlıyor.
Borrell, Fransız TV5 televizyon kanalına verdiği röportajda, Tunus makamlarından doğal demokratik duruma dönmelerini talep etti. Borrell, “Tunus’taki olaylarla oldukça meşgulüz. Tunus’a yapılması planlanan mali yardımın bir kısmını ödemeyi durdurma kararı almak üzereyiz” ifadesini kullandı.
Raşid el-Gannuşi, Cumhurbaşkanı Said'in faaliyetlerini askıya alma kararına rağmen, 2014 Tunus Anayasası'nın imzalanmasının yıl dönümü münasebetiyle sanal ortamda gerçekleştirdiği meclis oturumunda, milletvekillerine, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiser Yardımcısı, Arap Parlamentosu Genel Sekreteri ve Parlamentolar Arası Birlik'in (PAB) Genel Sekreteri’ne çağrılarda bulundu.
Abir Musa liderliğindeki muhalif Özgür Anayasa Partisi ise geçen yazdan bu yana faaliyetleri askıya alınan Meclis’in feshedilmesini, Gannuşi’nin Meclis Başkanı unvanına son verilmesi, kamuoyuna açık oturumlar düzenlemesine ve meclis adına açıklamalar yayınlamasına son verilmesini talep etti. Özgür Anayasa Partisi ayrıca Gannuşi ve partisine karşı başlayan yargı süreciyle paralel olarak hükümetin acilen bir dizi tedbirler alması çağrısında bulundu.
Gannuşi’nin “terör suçlarıyla irtibatlı kişiler ve örgütler listesine eklenmesi, mal varlıklarının dondurulmasına izin verilmesi ve yurtdışından hayır ve sosyal hizmet kisvesi altında yapılan sermaye akışının engellenmesini” talep eden Özgür Anayasa Partisi, 2011 yılından bugüne kadar alınan kredi, hibe ve havalelerin kapsamlı denetiminin hızlandırılması ve hukuka uygunluğunun teyit edilmesi gerektiğini vurguladı.
Öte yandan, Tunus Asliye Mahkemesi 6. Ceza Dairesi’nin, 2019 yılında Seçim Kanunu ihlalleriyle ilgili işlenen suçlar kapsamında yargıya gönderilen bazı siyasetçilerin dava dosyalarına ilişkin kararını 21 Şubat’ta açıklaması bekleniyor.
Söz konusu ihlallerden dolayı hakkında dava açılan siyasetçiler listesinde Eski Cumhurbaşkanı El-Munsif el-Merzuki, Nahda Hareketi yöneticilerinden ve eski Başbakan Hamadi el-Cebali, Selma el-Lumi ve El-Haşimi el-Hamidi bulunuyor.
6. Ceza Dairesi iki gün önce, gerekçeli kararını açıklamak için davalarla ilgili müzakereyi uzatma kararı verdi.
Üç muhalefet partisi dün Cumhurbaşkanı Kays Said, Başbakan Necla Buden ve üç bakan hakkında kamu malını kötüye kullanma suçlamasıyla dava açtığını duyurdu.
Demokratik Akım Partisi, Cumhuriyetçi Parti ve Özgürlük için Demokratik Blok Partisi/Tekettü, “yetkisini aşma, nüfuzunu ve kamu malını kötüye kullanma ve idari prosedürlere aykırı davranma” gerekçesiyle söz konusu isimler hakkında Sayıştay Birinci Başkanı’na suç duyurusunda bulundu.
Üç muhalefet partisi yaptıkları ortak açıklamada, suç duyurusu kararını “Meclis, Yolsuzlukla Mücadele Ulusal Heyeti ve Bardo Müzesi binalarının haksız yere kapatılması ve çalışanlarının çalışmalarının doğrudan engellenmesiyle birlikte maaşlarının yatırılmaya devam etmesinin” ardından aldıklarını bildirdi.
Söz konusu partilerin suç duyurusunda bulunduğu isimler arasında Cumhurbaşkanı Said’in yanı sıra Başbakan Necla Buden, Maliye Bakanı Siham Bugadiri, İçişleri Bakanı Tevfik Şerafeddin, Kültür Bakanı Hayat Kattat el-Karmazi bulunuyor.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24