Avrupa Parlamentosu heyeti Said’e rağmen Tunus Meclisi’ni ziyaret edecek

Avrupa Parlamentosu heyeti yakın zamanda Tunus Meclisi’ni ziyaret etmeye hazırlanıyor: Bu ziyaret Cumhurbaşkanı Said’e meydan okuma anlamına gelir mi? Muhalefet partileri, ‘kamu malını kötüye kullanma’ suçlamasıyla Cumhurbaşkanı Said ve Başbakan’a dava aç

Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararını protesto için geçen hafta Tunus’un başkentinde düzenlenen gösteriler (AP)
Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararını protesto için geçen hafta Tunus’un başkentinde düzenlenen gösteriler (AP)
TT

Avrupa Parlamentosu heyeti Said’e rağmen Tunus Meclisi’ni ziyaret edecek

Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararını protesto için geçen hafta Tunus’un başkentinde düzenlenen gösteriler (AP)
Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararını protesto için geçen hafta Tunus’un başkentinde düzenlenen gösteriler (AP)

Raşid el-Gannuşi başkanlığındaki yetkileri dondurulmuş Tunus Meclisi, kamuoyuna açık meclis oturumuna katılmak üzere yakın zamanda Tunus’u ziyaret edecek olan Avrupa Parlamentosu’ndan (AP) üst düzey bir heyeti karşılamaya hazırlanıyor. Gözlemciler bu adımın, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’e açık bir meydan okuma olduğu görüşünde.
Avrupalı heyet aralarında Meclis Başkanı Raşid el-Gannuşi ve bazı vekillerin yer aldığı birkaç Tunuslu yetkili ve siyasi aktörle bir araya gelecek. Bu ziyaret, geçen 25 Temmuz’dan bu yana seçilmiş Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararı ve yerine alternatif bir konsey kurulması çabalarının yanı sıra Hişam el-Meşişi hükümetinin görevden alınması, seçilmiş Meclis’in faaliyetlerinin askıya alınması, birkaç vekilin dokunulmazlığının kaldırılması başta olmak üzere bazı çevrelerin ‘tartışmalı’ diye nitelendirdiği kararlar alan Cumhurbaşkanı Said üzerindeki baskıyı artıracak.
Tunuslu Milletvekili ve Meclis Başkanı'nın İletişimden Sorumlu Yardımcısı Mahir Mezyub, “Meclis Başkanlığı, Tunus Meclisi’ni AP ve tüm demokratik parlamentolarla birbirine bağlayan yakın ilişkiye yönelik takdirini ifade eder” dedi. Mezyub, faaliyetleri askıya alınan Meclis’in ‘geçtiğimiz on yılda Tunus’taki demokratik geçiş deneyimini destekleyen Avrupa Birliği ile Tunus arasındaki ilişkileri güçlendirme kapsamına giren bu heyetin ziyaretini memnuniyetle karşıladığını’ belirtti. Mezyub ayrıca Meclis’in askıya alınan faaliyetlerinin Meclis iç tüzüğüne tabi olduğunu ve ister yüz yüze ister uzaktan katılımla olsun kamuoyuna açık oturumlara sadece meclis üyelerinin katılabileceğini ifade etti.
ABD’nin Tunus Büyükelçiliği’nin sosyal medya hesaplarından paylaştığı resmî açıklamada, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararından endişe duyduğu belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, açıklamada, “Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararı karşısında endişe duyuyor. Geçen hafta, bağımsız yargının etkili ve şeffaf bir demokrasinin temel unsuru olduğunu vurgulamak için aynı tutumda olan ortaklarımızla bir araya geldik” dedi.
Cumhurbaşkanı Said, daha önceki bir açıklamasında, konseyin feshedilmesi kararını eleştiren bazı devletlere ve örgütlere tavırlarına ‘dikkat etme’ çağrısında bulunarak, “Onların endişelerinden endişe ediyoruz. Çünkü biz, egemen bir devletiz. Uluslararası dengeleri, sözleşmeleri ve anlaşmaları onların bildiğinden çok daha iyi biliyoruz. Özgürlük, demokrasi ve adalet fikrine bağlıyız” ifadelerini kullanmıştı.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Cumhurbaşkanı Said’in konseyi feshetme kararıyla birlikte ülke siyasetinde yaşanan gelişmelerin ardından Tunus’a mali yardımları durdurma önerisinde bulundu. Gözlemcilere göre AP heyeti söz konusu ziyaretle, Tunus’taki siyasi durumu yakından görmeyi ve birden fazla siyaset ve hukuk çevrelerinin görüşlerini dinlemeyi amaçlıyor.
Borrell, Fransız TV5 televizyon kanalına verdiği röportajda, Tunus makamlarından doğal demokratik duruma dönmelerini talep etti. Borrell, “Tunus’taki olaylarla oldukça meşgulüz. Tunus’a yapılması planlanan mali yardımın bir kısmını ödemeyi durdurma kararı almak üzereyiz” ifadesini kullandı.
Raşid el-Gannuşi, Cumhurbaşkanı Said'in faaliyetlerini askıya alma kararına rağmen, 2014 Tunus Anayasası'nın imzalanmasının yıl dönümü münasebetiyle sanal ortamda gerçekleştirdiği meclis oturumunda, milletvekillerine, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiser Yardımcısı, Arap Parlamentosu Genel Sekreteri ve Parlamentolar Arası Birlik'in (PAB) Genel Sekreteri’ne çağrılarda bulundu.
Abir Musa liderliğindeki muhalif Özgür Anayasa Partisi ise geçen yazdan bu yana faaliyetleri askıya alınan Meclis’in feshedilmesini, Gannuşi’nin Meclis Başkanı unvanına son verilmesi, kamuoyuna açık oturumlar düzenlemesine ve meclis adına açıklamalar yayınlamasına son verilmesini talep etti. Özgür Anayasa Partisi ayrıca Gannuşi ve partisine karşı başlayan yargı süreciyle paralel olarak hükümetin acilen bir dizi tedbirler alması çağrısında bulundu.
Gannuşi’nin “terör suçlarıyla irtibatlı kişiler ve örgütler listesine eklenmesi, mal varlıklarının dondurulmasına izin verilmesi ve yurtdışından hayır ve sosyal hizmet kisvesi altında yapılan sermaye akışının engellenmesini” talep eden Özgür Anayasa Partisi, 2011 yılından bugüne kadar alınan kredi, hibe ve havalelerin kapsamlı denetiminin hızlandırılması ve hukuka uygunluğunun teyit edilmesi gerektiğini vurguladı.
Öte yandan, Tunus Asliye Mahkemesi 6. Ceza Dairesi’nin, 2019 yılında Seçim Kanunu ihlalleriyle ilgili işlenen suçlar kapsamında yargıya gönderilen bazı siyasetçilerin dava dosyalarına ilişkin kararını 21 Şubat’ta açıklaması bekleniyor.
Söz konusu ihlallerden dolayı hakkında dava açılan siyasetçiler listesinde Eski Cumhurbaşkanı El-Munsif el-Merzuki, Nahda Hareketi yöneticilerinden ve eski Başbakan Hamadi el-Cebali, Selma el-Lumi ve El-Haşimi el-Hamidi bulunuyor.
6. Ceza Dairesi iki gün önce, gerekçeli kararını açıklamak için davalarla ilgili müzakereyi uzatma kararı verdi.
Üç muhalefet partisi dün Cumhurbaşkanı Kays Said, Başbakan Necla Buden ve üç bakan hakkında kamu malını kötüye kullanma suçlamasıyla dava açtığını duyurdu.
Demokratik Akım Partisi, Cumhuriyetçi Parti ve Özgürlük için Demokratik Blok Partisi/Tekettü, “yetkisini aşma, nüfuzunu ve kamu malını kötüye kullanma ve idari prosedürlere aykırı davranma” gerekçesiyle söz konusu isimler hakkında Sayıştay Birinci Başkanı’na suç duyurusunda bulundu.
Üç muhalefet partisi yaptıkları ortak açıklamada, suç duyurusu kararını “Meclis, Yolsuzlukla Mücadele Ulusal Heyeti ve Bardo Müzesi binalarının haksız yere kapatılması ve çalışanlarının çalışmalarının doğrudan engellenmesiyle birlikte maaşlarının yatırılmaya devam etmesinin” ardından aldıklarını bildirdi.
Söz konusu partilerin suç duyurusunda bulunduğu isimler arasında Cumhurbaşkanı Said’in yanı sıra Başbakan Necla Buden, Maliye Bakanı Siham Bugadiri, İçişleri Bakanı Tevfik Şerafeddin, Kültür Bakanı Hayat Kattat el-Karmazi bulunuyor.



Lübnan açıkladı: Hamas İsrail'e roketli saldırı düzenleyenleri teslim etmeye hazır

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn cuma günü gerçekleşen Yüksek Savunma Konseyi toplantısına başkanlık etti (Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn cuma günü gerçekleşen Yüksek Savunma Konseyi toplantısına başkanlık etti (Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan açıkladı: Hamas İsrail'e roketli saldırı düzenleyenleri teslim etmeye hazır

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn cuma günü gerçekleşen Yüksek Savunma Konseyi toplantısına başkanlık etti (Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn cuma günü gerçekleşen Yüksek Savunma Konseyi toplantısına başkanlık etti (Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan’ın Hamas’a topraklarını ulusal güvenliğini etkileyecek ve egemenliğini ihlal edecek eylemler için kullanmaması yönünde yaptığı resmi uyarı, Lübnan-Filistin ilişkilerinin Kahire Anlaşması'nın iptaline yol açacak yeni bir aşamaya girmek üzere olduğu anlamına geliyor. Kahire Anlaşması 1987 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Selim el-Hus hükümeti tarafından iptal edilmiş, ancak Filistin koalisyonu güçlerini kucaklayan eski Suriye rejiminin, dönemin Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'a karşı savaşındaki baskısıyla yeniden yürürlüğe girmişti.

Lübnan hükümeti ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında 1969 yılında Mısır'ın himayesinde imzalanan Kahire Anlaşması, Filistinli grupların her türlü silaha sahip olmasına izin verdiği için Lübnan’ın egemenliğinin ihlali anlamına geliyordu. Bu durum daha sonra 1975 baharında patlak veren iç savaşta Filistinli grupların Hıristiyan gruplara karşı ulusal hareketin yanında yer almasına izin vererek Lübnanlılar arasındaki uçurumu derinleştirdi.

Ancak Suudi Arabistan'ın himayesinde Taif Anlaşması'nın imzalanmasıyla siyasi koşullar değişti. Taif Anlaşması savaşın sona ermesinin bir sonucu olarak silahların meşru otoritenin elinde toplanmasını öngörüyordu. Bunu takiben, 2006 baharında Meclis Başkanı Nebih Berri'nin daveti üzerine düzenlenen ilk Ulusal Diyalog Konferansı'nda siyasi partiler Filistinlilere ait silahların kampların içinde ve dışında toplanması konusunda anlaştılar, ancak Suriye rejimi bu anlaşmanın uygulanmasını engelledi.

Yasadışı silahların toplanması ve bu silahların sadece devletin elinde bulunmasına ilişkin aynı tutum Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) 1701 sayılı kararının tüm hükümleri için de geçerli. Hizbullah'ın Gazze Şeridi’ne verdiği tek taraflı destek ve İsrail’in tepkisini yanlış hesaplaması sonucu ortaya çıkan daha önce eşi ve benzeri görülmemiş yıkımın ardından Lübnan ve İsrail arasında ateşkesin uygulanması için ABD ve Fransa tarafından desteklenen anlaşmaya verilecek bir yanıt olarak da uygulanmalı. Hizbullah'ın, Lübnan ordusunun Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Barış Gücü’nün (UNIFIL) desteğiyle uluslararası sınıra konuşlanmasının önünü açmak için Litani Nehri’nin güneyinden çekilme talebinin yanı sıra İsrail de ele geçirdiği birçok mevkiyi koruyarak bu konuşlanmayı engelledi.

Dolayısıyla Hamas dosyası durup dururken yeniden açılmadı. Aksine, Gazze'nin Lübnan'ın egemenliğini ihlal etmesine verdiği destek, son olarak Litani Nehri’nin kuzeyinden İsrail’in Metulla ve Kiryat Shmona yerleşim birimlerine roketli saldırı düzenlenmesi ve Lübnan ordusu tarafından basılan ve çok sayıda roket ve bunları fırlatmak için kullanılan rampalar bulunan deponun arkasında Hamas'ın olması nedeniyle ortaya çıktı.

Lübnan hükümetinin, Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın başkanlığında, Başbakan Nevvaf Selam'ın da katıldığı Yüksek Savunma Konseyi toplantısının tavsiyesine dayanarak Hamas'a yaptığı uyarı, istisnasız tüm Filistinli gruplar için geçerli bir uyarıydı. Uyarı, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın (Ebu Mazen) 21 Mayıs'ta Beyrut’a yapacağı ve Filistinlilere ait ağır ve daha hafif silahları kamplardan toplamayı amaçlayan ziyaretinin de önünü açıyor. Çünkü artık Hamas’ın Lübnan'ın güneyde istikrarı yeniden tesis etmek için savaşı sona erdirme çabalarıyla çelişen kendi gündemi çerçevesinde Lübnan’ın güneyini roket fırlatmak için kullanmasına artık izin verilmiyor.

Şarku’l Avsat'ın edindiği bilgiye göre Lübnan Devlet Güvenliği Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Hasan Şakir, Hamas'ın Lübnan'daki temsilcisi Ahmed Abdulhadi'yi beraberinde Hamas yetkililerinden Eymen Şanaa ile birlikte Devlet Güvenliği Başkanlığı’ndaki ofisinde kabul etti. Tuğgeneral Şakir, Lübnan Askeri İstihbarat Başkanı Tuğgeneral Toni Kahveci’nin de hazır bulunduğu görüşmede, Abdulhadi'den Lübnan hükümeti tarafından Yüksek Savunma Konseyi’nin cuma günü yapılan toplantıdan çıkan tavsiyesi üzerine alınan kararları Hamas yönetimine bildirmesini istedi.

Tuğgeneral Şakir’in Abdulhadi'nin şahsında Hamas yönetimine iletilmesini istediği mesaj, Hamas'ı, Lübnan topraklarından egemenliği ve ulusal güvenliği ihlal eden herhangi bir saldırı gerçekleştirmekten kaçınması, mültecilerin ikamet koşullarına uyması, Lübnan yasalarına saygı göstermesi ve halen saklanmakta olan dört şüpheliyi teslim etmesi konusunda uyarı niteliğindeydi.

Öte yandan Hamas’ın mesaja yanıt verdiğini ve aranan dört kişiyi teslim etmeye hazır olduğunu ifade eden Abdulhadi, Hamas'ın Yüksek Savunma Konseyi'nin tavsiyelerine, hükümetin kararlarına ve ateşkes anlaşmasına atıfta bulunarak yaptığı tüm anlaşmalara uyduğunu ve Lübnan'ın ulusal güvenliğine zarar verecek eylemlerden kaçındığını söyledi.

Lübnan topraklarından gerçekleşen roketli saldırıların Hamas'ın merkezi bir kararı değil, bireysel bir eylemin sonucu olduğunu ve amaçlarının Lübnan'da onurlu bir şekilde yaşamak, geri dönüş hakkına sahip olmak, Lübnan yasalarına uymak ve ülkenin güvenlik ve istikrarını zayıflatacak herhangi bir eylemden kaçınmak olduğunu vurgulayan Abdulhadi, Hamas'ın roketli saldırılardan eyleme karışanların tutuklanmasından sonra haberdar olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre aranan dört kişi de Filistin uyruklu ve bunlardan bazılarının Sayda yakınlarındaki Ayn el-Helva ve Miye Miye kamplarında saklanıyorlar. Gözaltına alınan ve iki Filistinli, birinin ise annesi Filistinli olan Lübnanlı üç kişiyle ilgili soruşturmalar ise devam ediyor.

Silah toplama kararının alındığını ve bundan geri dönülmeyeceğini vurgulayan kaynaklar, Lübnan güvenlik güçlerinin Filistinlilerin kampların dışına dağılma girişimlerine karşı koyacağını ve roket saklamak için bir sığınağa dönüştürüldüğünden şüphelenilen her yere baskın düzenleyeceğini aktardılar.

Kaynaklar, Filistinli mültecilerin yaşadığı kampların güvenliğinin Lübnan güvenlik güçlerine emanet edileceğini ve özellikle İran liderliğindeki direniş ekseninin gerilemesi ve içe kapanmasıyla birlikte bölgedeki rollerini kaybetmelerinin ardından silahların artık çatışmalarda kullanılmak ve komşu ülkelerin güvenlik ve istikrarına zarar vermekten başka bir işlevi kalmadığını belirttiler.

Hizbullah’ın silahlarının toplanması meselesinin Yüksek Savunma Konseyi toplantısında gündeme gelmediğini, ancak bunun tartışılmadığını düşünenlerin yanıldıklarını belirten kaynaklar, Filistinlilere ait silahların Hizbullah'ın silahlarıyla hiçbir bağlantısı olmadığına dikkati çekerek, Hizbullah’ın Litani Nehri’nin güneyinden çekilmeyi kabul ettiği sürece Cumhurbaşkanı Avn'ın silahların devletle sınırlandırılması konusundaki ısrarına olumlu yaklaşması, ateşkesi ihlal etmemesi, BMGK’nın 1701 sayılı kararının uygulanmasını desteklemesi ve karşılık vermekten kaçınması gerektiğini ifade ettiler. Tüm bunların İsrail'i geri çekilmeye zorlamak için devlet tarafından benimsenen diplomatik seçeneği desteklemek üzere Hizbullah’ın silahlarını müzakere masasına koymayı gerçekten istediğinin bir göstergesi olduğunu vurgulayan kaynaklar, bu yüzden Hizbullah'ın terör kartını ve angajman kurallarını kaybettikten sonra silahlarını elinde tutmaya çalışmasının yersiz olacağını söylediler.