Mısır, Etiyopya’nın Nahda Barajı’nı çalıştırmaya başlamasının ardından su sistemini geliştirmeye devam ediyor

Fotoğraf (Reuters _Arşiv)
Fotoğraf (Reuters _Arşiv)
TT

Mısır, Etiyopya’nın Nahda Barajı’nı çalıştırmaya başlamasının ardından su sistemini geliştirmeye devam ediyor

Fotoğraf (Reuters _Arşiv)
Fotoğraf (Reuters _Arşiv)

Mısır hükümeti, su sistemini kapsamlı bir şekilde geliştirmeye devam ettiğini duyurdu. Bu açıklama, Etiyopya’nın Nahda Barajı’nda elektrik üretimini başlattığını duyurmasıyla eşzamanlı geldi. Mısır, su ihtiyacının yüzde 97’sini karşıladığı nehrin üzerine kurulan Nahda Barajı’nın su payının azalmasına neden olmasından endişe ediyor.
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, dün yaptığı açıklamada, “Bakanlığın şu anda uyguladığı su sisteminin kapsamlı geliştirilmesi süreci, su kullanımlarını düzene koymayı, suyun her damlasının geri dönüşünü en üst düzeye çıkarmayı, kanal şebekesini modernize etmeyi ve tarımsal kalkınma projeleri için sürdürülebilir kalkınmayı sağlıyor. Bu süreç en başta çiftçilere olumlu yansıyacak” dedi.
Mısır su kaynakları sıkıntısı çekiyor. Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı’nın verilerine göre ‘Mısır’ın 114 milyar metreküp suya ihtiyaç duyduğu tahmin edilirken, sahip olduğu kaynaklar 74 milyar metre küp suya ulaşıyor.’ Mısır bu krizi aşmak amacıyla yaklaşık 50 milyon dolar tutarındaki yatırımlarla 2037 yılına kadar su yönetimini ve talebini karşılamak için belirlediği bir strateji uygulamaya başladı. Mısır’ın programı, deniz sularını tuzdan arındırma tesisleri ile atık su geri dönüşümü için üçüncül arıtma tesislerinin inşasını ve modern tarımsal sulama için bir dönüşüm projesinin uygulanmasını kapsıyor.
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Abdulati, kanal restorasyonu projelerinin ihaleleri ve hayata geçirilen projeleri takip etmek için dün Kalyubiye kentinde toplantı düzenledi. Bakanlığın önümüzdeki Haziran ayı sonuna kadar 60 bin dönümlük bir alanda taşkın sulamadan modern sulama sistemlerine geçişin yanı sıra Kalyubiye kentinde 500 kilometre uzunluğundaki kanalları restore etmeyi hedeflediğini söyleyen Abdulati, 207 kilometre uzunluğuna ulaşan kanalların restorasyonu için şu an çalışmalara başlandığını, bugüne kadar 17 kilometresinin tamamlandığını, 88 kilometresinin devam etmekte olduğunu, geri kalan kısmın da belirlenmiş takvime göre uygulanması için çalışmaların sürdüğünü ifade etti.
Modern sulama sistemlerinin dönüştürülmesine yönelik projelere değinen Abdulati, 16 bin 668 çiftçinin toplamda 13 bin 70 dönüm alana sahip 840 parsellik arazilerinde modern sulamanın dönüştürülmesine yönelik projelerin uygulanmasını onayladıklarına dair beyanname sunduklarını söyledi. Abdulati ayrıca 54,6 bin dönüm üzerinde modern sulama sistemlerinin kurulması için ödenek ayrıldığını, 7 bin 745 dönümün 498 dönümünde sistemin kurulduğunu ve geri kalan kısımlar üzerinde çalışmaya devam ettiklerini söyledi.
Etiyopya pazar günü elektrik üretimi için ilk etapta barajdaki bir türbini “sınırlı” bir şekilde çalıştırmaya başladı. Mısır bu adımı “Etiyopya tarafının yükümlülüklerini ihlal etmek için daha fazla çabalaması” şeklinde nitelendirdi. Etiyopya resmi haber ajansına göre Etiyopya’nın batısında ve Sudan sınırına yakın bir bölgede bulunan Nahda Barajı’nda çalıştırılan türbinden sadece 375 megavatlık üretim yapılabildi. Mısır Dışişleri Bakanı, Etiyopya’yı 2015 yılında Hartum-Kahire-Addis Ababa arasında imzalanan ilk anlaşmaya yönelik yeni bir ihlalde bulunmakla suçladı. Nitekim söz konusu anlaşma, nehir suyu kullanımında tek taraflı adımların atılmasını yasaklıyor.



Ceramana sakin... Güvenlik güçleri, Dürzi sakinleri rahatlatmak için kontrol noktalarını güçlendiriyor

Şam'ın doğu kırsalındaki Ceramana’nın kuzey girişi (Şarku'l Avsat)
Şam'ın doğu kırsalındaki Ceramana’nın kuzey girişi (Şarku'l Avsat)
TT

Ceramana sakin... Güvenlik güçleri, Dürzi sakinleri rahatlatmak için kontrol noktalarını güçlendiriyor

Şam'ın doğu kırsalındaki Ceramana’nın kuzey girişi (Şarku'l Avsat)
Şam'ın doğu kırsalındaki Ceramana’nın kuzey girişi (Şarku'l Avsat)

Şam'ın güneydoğusundaki Ceramana’nın nüfusunun bir kısmını Dürzi mezhebine mensup vatandaşlar oluşturuyor. Şarku'l Avsat dün şehre yaptığı gezide, bölgenin normal ve sakin bir hayat sürdüğüne tanık oldu.

Bu sakinliğe, Suveyda vilayetinde Dürzi militanlar ile Bedevi aşiretler arasında meydana gelen olaylar nedeniyle Sünni nüfusun çoğunlukta olduğu komşu kasaba ve köylerde yaşayanların tepkisinden çekinen bölge sakinlerinin girişlerdeki kontrol noktalarının ve gözetimin arttırılması yönündeki taleplerine Suriye hükümetine bağlı İç Güvenlik Güçleri'nin verdiği yanıt eşlik ediyor.

Ceramana'nın kuzey girişinde, semt merkezine giden araçların hareketi dün öğleden sonra normal görünürken, giriş kontrol noktasında duran bir İç Güvenlik Güçleri görevlisi bölgedeki durumun ‘istikrarlı ve tamamen sakin’ olduğunu doğruladı. Şarku'l Avsat muhabiri Ceramana'nın merkezine giden yolu takip etmekte tereddüt ederken, görevli şöyle dedi: “Bir şeyden mi korkuyorsunuz? İçeride hiçbir gerginlik yok. İçeri girin.”

İç Güvenlik Güçleri görevlisi, geçtiğimiz pazar günü Suriye'nin güneyinde Dürzilerin çoğunlukta olduğu Suveyda vilayetinde kanlı olayların patlak vermesinden bu yana Ceramana'da ‘bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda Dürzi gencin Suveyda'daki gelişmeleri protesto etmek için gösteri yapması ve hemen dağıtılması’ dışında kayda değer bir olay yaşanmadığını bildirdi.

) Şam'ın doğu kırsalında yer alan Ceramana’nın el-Cemiyat bölgesindeki ana cadde (Şarku'l Avsat)Şam'ın doğu kırsalında yer alan Ceramana’nın el-Cemiyat bölgesindeki ana cadde (Şarku'l Avsat)

Dört ana yolun tali bulvarlara açıldığı şehir merkezindeki el-Kerame Meydanı'na ulaştığımızda dükkanların çoğu açıktı, ancak araç ve yaya hareketliliği oldukça zayıf görünüyordu. Kuruyemiş ve şekerleme satan bir dükkânın sahibi bu durumu bugünün cuma ve resmî tatil olmasına bağladı ve ‘normal günlerde daha fazla yoğunluk olduğunu’ vurguladı.

Bölgedeki güvenlik durumuyla ilgili resmi bir güvence işareti olarak, mağaza ve kafelerin iş yaptığı tüm ana yollarda İç Güvenlik Güçleri personeli konuşlandırılmadı. Ancak Ceramana'nın girişlerindeki kontrol noktalarında konuşlanan güvenlik personeli, hem giriş hem de çıkış yollarındaki araçları kapsamlı bir şekilde denetliyor.

Bölgedeki Dürzi toplumundan bir aktivist, Ceramana'daki durumun ‘Suveyda'daki olaylar başladığından beri sakin olduğunu ve herhangi bir değişiklik olmadığını’ doğruladı. Aktivist, “Hükümet birimleri her zamanki gibi çalışmalarına devam ediyor. İç Güvenlik Güçleri, güvenlik, istikrar ve sivil barışı koruma görevlerini yerine getiriyor” ifadelerini kullandı.

Şarku'l Avsat'a konuşan aktivist, aşılmaması gereken kırmızı çizgiler olduğunu, Ceramana'nın Doğu Guta'nın komşusu olduğunu, Şam ile ilişkilerin iyi ve etkili olması gerektiğini, ayrıca kent ve çevresinde iç barışın korunmasına bağlı kalınması gerektiğini belirtti.

Ceramana'nın kuzey girişinde kurulan kontrol noktasının önünde toplanan yerel Dürzi militanlar, 29 Nisan 2025 (Arşiv – Şarku'l Avsat)Ceramana'nın kuzey girişinde kurulan kontrol noktasının önünde toplanan yerel Dürzi militanlar, 29 Nisan 2025 (Arşiv – Şarku'l Avsat)

Aktivist, ‘Suveyda'daki ihlallerin faillerinin sorumlu tutulması ve vilayetteki sivillere yardım ulaştırmak için insani yardım geçişlerinin açılması talepleri’ olduğunu belirtti. Aktivist, ‘bölgenin komşu kasaba ve köylerden herhangi bir tacize maruz kalmadığını ve Suveyda'daki olayların patlak vermesinden bu yana herhangi bir iç sorun yaşanmadığını’ vurguladı.

Bir başka yerel kaynak ise ‘semt sakinlerinin herhangi bir çatışma ya da anlaşmazlıktan uzak durmak istediklerini, çünkü Ceramana'nın devletin bir parçası olduğunu’ vurgulayarak, “Bu bölgeyi korumak devletin sorumluluğudur ve semt sakinleri de bu konuda devlete yardımcı olmaktadır” dedi.

Ancak kaynak Şarku’l Avsat'a ‘bazı sakinlerin Suveyda'da yaşananlar ışığında banliyönün komşu kasabalardan taciz ya da saldırılara maruz kalacağına dair korkuları olduğunu’ gizlemedi. Kaynak, “Bu korkulara yanıt veren, bölgenin girişlerine ek kontrol noktaları kuran ve kontrol noktaları ile banliyö çevresinde gözetimi artıran İç Güvenlik Güçleri ile iletişim halindeyiz” şeklinde konuştu.

İdari olarak Rif Şam'ın bir parçası olan ve Şam'ın merkezine yaklaşık beş kilometre uzaklıkta bulunan Ceramana, 1990'ların sonunda kentsel bir rönesansa tanıklık etti.

Yerel tahminlere göre 2011 başlarında Beşşar Esed rejimine karşı Suriye devriminin patlak vermesinden önce nüfusu 600 bin civarındaydı ve çoğunluğu Dürzi ve Hıristiyanlardan oluşuyordu.

Savaş yıllarında çatışmalara sahne olan tüm Suriye vilayetlerinden yüz binlerce yerinden edilmiş insana sığınak görevi gören bölgenin nüfusu, 14 yıl süren iç savaş boyunca önemli ölçüde arttı. Bazı sakinlerinin tahminlerine göre şu anda Ceramana’nın nüfusu yaklaşık iki milyon.

Ceramana'ya yönelik büyük göç dalgalarından sonra, nüfus tüm vilayetlerin, milliyetlerin, dinlerin ve mezheplerin bir karışımı haline geldi.

Silahlı muhalif gruplar Kasım 2024'ün sonlarında ülkenin kuzeybatısında Saldırganlığı Caydırma Operasyonu'nu başlatıp Şam'a yaklaşırken, Ceramana halkı eski başkan Hafız Esed'in heykelini devirdi ve Beşşar Esed rejimi 8 Aralık'ta düştü.

Ancak Ceramana, 28 Nisan'da İslam'a hakaret içeren bir ses kaydının dolaşıma girmesinin ardından çok sayıda kişinin ölümüne yol açan şiddet olaylarına sahne oldu.

Suriyeli yetkililer o dönem, yerel aktörler ve ileri gelenlerle yaptıkları anlaşmalar çerçevesinde Ceramana'da kontrollerini genişletmeyi ve güvenlik ve istikrarı yeniden sağlamayı başardılar.