Nahda yanlısı avukatın yargılanması Tunus'ta siyasi tartışma neden oldu

Nahda Hareketi Lideri Raşid Gannuşi (Reuters)
Nahda Hareketi Lideri Raşid Gannuşi (Reuters)
TT

Nahda yanlısı avukatın yargılanması Tunus'ta siyasi tartışma neden oldu

Nahda Hareketi Lideri Raşid Gannuşi (Reuters)
Nahda Hareketi Lideri Raşid Gannuşi (Reuters)

Tunuslu Eski Baro Başkanı Abdurrezzak el-Kilani, dün başkentteki Askeri Mahkemede hakimin önüne çıktı. Bu gelişme, geniş siyasi ve insan hakları tartışmasına yol açarken Kilani’ye yöneltilen suçlamalar tepki çekiyor.
31 Aralık'tan bu yana gözetim altında olan Nahda Hareketi Başkan Yardımcısı Nureddin el-Bahiri'nin savunma komitesine başkanlık etmesinden sonra Tunus makamları el-Kilani'yi itaatsizliğe teşvik ve kamu güvenliğine zarar verecek bir toplantıyı kışkırtmak da dahil olmak üzere çeşitli suçlamalarla itham etti. Kilani bu suçlamaları şiddetle reddediyor.
 Kilani'nin askeri mahkemeye avukat olarak çıkacağını açıklamasının ardından siyasi konseyler ve kulislerde tartışmaya sahne oldu. Cumhurbaşkanı Kays Said'in destekçileri ve 25 Temmuz'dan bu yana açıklanan istisnai önlemleri destekleyen taraflar, güvenlik güçleriyle insan hakları anlaşmalarının sınırlarını aştığını düşündükleri için eski Baro Başkanı’nın yargılanması gerektiğini savundular.
Öte yandan muhalefet liderleri, Kilani'yi yargılama kararının Bahiri'yi savunma kararıyla bağlantılı olduğunu ve bu kararın arkasında Cumhurbaşkanı Said'in tercihlerini reddeden Nahda Hareketi’nin bulunduğunu söyledi.
Avukat Abdurrauf el-Iyadi, Kilani'nin askeri mahkemede cezası 3 yıla kadar hapis olan ciddi suçlamalarla karşı karşıya olduğunu ve askeri yargıya sevkinin içi boş ve siyasi arka plana dayalı, kendisine yöneltilen suçlamaların ise “gülünç” olduğunu dile getirdi.
 Nahda Hareketi ise Kilani’nin yargılanmasının "ifade özgürlüğüne ve demokrasi ve hukuk mesleğinin değerlerine tehdit oluşturan bir saldırı" olduğunu ifade ederek eski baro başkanına desteğini dile getirdi.
Sivilleri askeri mahkemelere sevk etmeyi reddettiğini de vurgulayan hareket, “Bu usule göre Anayasa, uluslararası sözleşmeler ve avukatlık kararnamesi uyarınca avukata tanınan güvenceler ihlal ediliyor. Bütün bunlar, avukatın güvencelere sahip olduğunu ve bu güvencelerin korunmasını ve görevlerini yerine getirmesini sağladığını ortaya koyuyor” açıklamasında bulundu.
Diğer yandan Baro üyesi Hasan et-Tokabri, Kilani'nin yargılanmasının “avukatları savunması nedeniyle değil; aksine, bir siyasi partiyi savunması nedeniyle olduğunu söyledi. Avukatların "siyasi ve partizan gerilimlerden uzaklaşmaya devam edeceğini" vurgulayan Tokabiri, “Kilani, Cumhurbaşkanı Said'i destekleyen siyasi koordinasyonları kendisine karşı şiddetli bir kampanya başlatmakla suçlamıştı. Kilani’nin askeri yargı tarafından takip edilmesi, Cumhurbaşkanı Said'in ekibinin ve kendisinin kişisel olarak acil bir arzusu” dedi.
Öte yandan Bağımsız Tunus Özgürlükler Derneği Başkanı Muez Ali, Cumhurbaşkanı Said tarafından önerilmesi beklenen yeni dernekler yasa tasarısını eleştirdi ve yetkilileri "derneklerin rolünü çarpıtma ve marjinalleştirmenin sistematik bir yolunu benimsemekle" suçladı. Ali’ye göre, dernekler özellikle yolsuzlukla mücadelede ve Tunusluları sömürmeye yönelik tüm girişimlerde vatandaşın partilere ve egemen sınıfa karşı son savunma hattı.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24