Karikatüristler çevreyi çizgileriyle savunuyor

Arap forumu farklı nesiller için sanat eserleri sundu

Merhum ressam ve karikatürist Saruhan'ı anan eserlerden bir kare
Merhum ressam ve karikatürist Saruhan'ı anan eserlerden bir kare
TT

Karikatüristler çevreyi çizgileriyle savunuyor

Merhum ressam ve karikatürist Saruhan'ı anan eserlerden bir kare
Merhum ressam ve karikatürist Saruhan'ı anan eserlerden bir kare

Bu ayın ortasına kadar Mısır Operası'nda Salah Tahir Salonu'nun ev sahipliğinde düzenlenen ve bu ayın ortasına kadar devam edecek olan Karikatür Sanatının Öncüleri için Arap Forumu çalışmalarında, fırça ve mizah Dünya ve çevresel sorunlara dikkati çekecek.
Forumun çalışmalarına Mısır, Suudi Arabistan, Lübnan, Irak, Libya ve Cezayir dahil olmak üzere birçok Arap ülkesinden 100'den fazla Arap karikatürist katılacak.
Bu yılki forum ilk nesil karikatüristleri selamlayarak yeni nesil sanatçıları barındıran panoramik bir vizyon sunarak, farklı kuşak karikatür sanatçıları arasında köprüler kurmayı amaçlıyor. Arap Karikatür Sanatının Öncüleri Forumu'nun kurucusu ve yöneticisi sanatçı Imad Cuma'ya göre, bunlar arasında forumun bu yılki oturumunun onur konuğu olarak seçilen sanatçı Alexander Saruhan da var.

 Bir sanatçının çevre sorunlarıyla ilgili çizimi
Şarku'l Avsat'a konuşan Cuma, forumda öncü karikatürist Alexander Saruhan'ın orijinal tabloları ile Arap dünyasındaki birçok karikatüristin sanatsal tarzlarına göre çizdiği portrelerle birlikte yaklaşık yüz eser sunulduğunu söyledi.
Cuma, her yılın Mart ayını Arap karikatürleri için festival dönemi olarak değerlendiriyor. Bu yıl beşincisi düzenlenen forumda, Saruhan, Mısırlı sanatçı Farac Hasan, Mısır gazetesi Al-Ahram'ın karikatür köşesi editörü, sanatçı Hassan El-Mısri ve Filistinli karikatürist Mahir El-Hac için ustalara saygı töreni yapıldı.
Tören adı geçen usta karikatüristlerin başarıları hakkındaki tanıtım seminerlerini ve merhum sanatçı Saruhan'ın 1924'te Mısır'a gelişinden ve Rose El-Yusuf vakfındaki uzun yolculuğuna başlamasını ve önde gelen karikatüristlerden birisi olmasını sağlayan merhum gazeteci Muhammed Al-Tabi ile tanışana kadarki biyografisini içeriyordu.
Forumun kurucusu, formun klasiklerinden birisi sayılan karikatüristleri selamlama seramonisinin ilk olarak 2017 yılında Kuveyt Devleti'nde ikamet ettiği dönemde Buşehri salonunda gerçekleştirildiğini söylüyor. Bu selamlamada George Bahgoury, Hasan Hatem, Zuhdi El-Adevi, Mustafa Hüseyin, Hicazi, Salah Cahin ve ayrıca Kuveyt ve Arap Körfezi'ndeki karikatür sanatçılarının öncülerinden olan sanatçılar Abdüsselam Makbul, Abdürrıza Kemal ve Suriyeli sanatçı Ali Farzat'a yer verildi.

Arap Karikatür Öncüleri Forumu'nun kurucusu İmad Cuma
Cuma’ya forumun ilkinin başarısından sonra, faaliyetlerinin Mısır'a devredildiğini söylüyor. Bu nedenle ikincisi, Kahire'deki Amerikan Üniversitesi'ndeki Yunan Kampüsü binasında yapıldı. Beşinci oturum ise Mısır Opera Binası’na yapıldı. Forum, çağdaş sanatçıların sanatsal katılımlarının yanı sıra, öncü sanatçıların özgün eserlerine, 1907'de kurulan “Kaşkol” ve 1926'da kurulan “Mizah” dergisinin de aralarında bulunduğu karikatür konusunda uzmanlaşmış dergilerin nadir nitelikteki kapaklarını katılımcıların meraklarına sunuyor.
"Öncü çalışmalar güncel konulara eşlik ediyor. Küresel ve insani meseleleri karikatürize etmek için geçen yıl tema olarak koronavirüsü seçtik. Bu yıl ise çevre sorunlarına olan ilgimizden dolayı çevre sorunlarına odaklanmayı tercih ettik” dedi Imad Cuma.
Geçen yılki forumda, Mısır ve Arap dünyasındaki karikatüristlerin yaklaşık 100 ender ve orijinal eserine ve onlarca yıl önce yayınlanan hicivli çizgi roman dergilerinin yanı sıra, koronavirüs ve salgın üzerine özel bir sergi sunuldu. Mısır’ın vatandaşların ve katılımcıların halk sağlığını korumak için aldığı tedbirlerle, tüm Arap ülkelerini temsil eden 150 Arap sanatçının katılımıyla ilk kez Arap karikatürünün salgınla nasıl başa çıktığını ortaya koyan çeşitli şekillerdeki 200'den fazla karikatür aracılığıyla “Karikatür Koronavirüse Meydan Okuyor” teması altında salgın sorunu ele alındı.



Sonsuzluk Galaksisi, süper kütleli kara deliklerin gizemine ışık tuttu

Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
TT

Sonsuzluk Galaksisi, süper kütleli kara deliklerin gizemine ışık tuttu

Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)

Bilim insanları ilk kez doğrudan bir gaz ve toz bulutunun çökmesi sonucu oluşmuş bir süper kütleli kara delik saptamış olabilir. Sonsuzluk Galaksisi'ndeki bu keşif, evrenin ilk dönemlerine dair merak edilen bir soruya da ışık tutma potansiyeli taşıyor. 

Kara delikler yaşam döngülerinin sonuna gelen büyük kütleli yıldızların süpernova patlamasının ardından kendi üzerine çökmesi sonucu oluşuyor. Süper kütleli kara deliklerse bu daha küçük kara deliklerin zaman içinde birleşmesiyle meydana geliyor.

Öte yandan NASA öncülüğünde geliştirilen James Webb Uzay Teleskobu (JWST), Büyük Patlama'dan sonraki yaklaşık 500 milyon yıl içinde oluşmuş süper kütleli kara delikler keşfediyor. Böyle bir yapının ortaya çıkması için en az 1 milyar yıl geçmesi gerektiğini düşünen gökbilimciler, son yıllarda bu tuhaflığa bir açıklama getirmeye çalışıyor. 

Öne çıkan teorilerden birine göre bazı süper kütleli kara delikler, devasa bir gaz ve toz bulutunun herhangi bir yıldız üretmeden doğrudan kendi üstüne çökmesiyle meydana geliyor olabilir. 

Ancak bilim insanları daha önce bu senaryoyu destekleyen somut bir kanıt bulamamıştı. 

Yale Üniversitesi'nden Pieter van Dokkum liderliğindeki bir araştırma ekibi, Dünya'dan yaklaşık 8 milyar ışık yılı uzaktaki bir galakside bu kanıtı bulmuş olabilir.

cdfvgbh
James Webb Uzay Teleskobu, Sonsuzluk Galaksisi'nde toplam üç süper kütleli kara delik buldu (NASA/Yale Üniversitesi)

JWST'yi kullanarak galaksiyi gözlemleyen bilim insanları, sonsuzluk işaretine benzeyen bir görüntüyle karşılaştı. Bu nedenle Sonsuzluk Galaksisi adını alan gökadanın, iki galaksinin kafa kafaya çarpışması sonucu oluştuğu için bu şekli aldığı düşünülüyor.

Araştırmacılar şaşırtıcı bir şekilde iki galaksinin birleştiği yerdeki gaz bulutunun içinde süper kütleli bir kara delik tespit etti. Kara deliğin, halihazırda beslendiği bu gaz bulutunda oluştuğu tahmin ediliyor.

Hakemli dergi The Astrophysical Journal Letters'ta 15 Temmuz Salı günü yayımlanan makalenin başyazarı van Dokkum "Devasa bir galaksinin çekirdeği dışında bir kara delik bulmak başlı başına olağandışı bir durum ancak daha da sıradışı olan şey, oraya nasıl geldiği" diyerek ekliyor: 

Muhtemelen oraya öylece varmamış, orada oluşmuş. Ve epey yakın bir zamanda. Başka bir deyişle, bir süper kütleli kara deliğin doğuşuna tanıklık ettiğimizi düşünüyoruz, ki bu daha önce hiç görülmemiş bir şey.

Bilim insanları iki galaksinin çarpışması sırasında yoğun bir gaz düğümü oluştuğunu ve burada Güneş'in 1 milyon katı ağırlığında süper kütleli kara deliğin meydana geldiğini tahmin ediyor.

Ekip teorilerini test etmek için kara deliğin hızıyla, onu çevreleyen gaz bulutunun hızını karşılaştırdı. Bunların birbirine yakın olması, kara deliğin orada oluşma ihtimalini güçlendirdi.

Çalışma ayrıca, çarpışan iki galaksinin çekirdeklerinde de aktif süper kütleli kara delikler bulunduğunu ortaya koydu.

Bunun beklenmediğini belirten van Dokkum, çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Doğrudan çökme sonucu bir kara delik bulduğumuzu kesin bir şekilde söyleyemeyiz. Ancak bu yeni verilerin, diğer açıklamalardan bazılarını elerken, yeni doğmuş bir kara delik ihtimalini güçlendirdiğini söyleyebiliriz. Verileri incelemeye ve bu olasılıkları araştırmaya devam edeceğiz.

Independent Türkçe, Space.com, IFLScience, The Astrophysical Journal Letters