Başağa, hükümetinin çalışmalara ‘çok yakında’ başlayacağını duyurdu

Fethi Başağa, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılmasına onay verdi.

Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkililer eşliğinde Trablus’u gezdi. (Hükümete bağlı İstikrar Ajansı)
Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkililer eşliğinde Trablus’u gezdi. (Hükümete bağlı İstikrar Ajansı)
TT

Başağa, hükümetinin çalışmalara ‘çok yakında’ başlayacağını duyurdu

Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkililer eşliğinde Trablus’u gezdi. (Hükümete bağlı İstikrar Ajansı)
Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkililer eşliğinde Trablus’u gezdi. (Hükümete bağlı İstikrar Ajansı)

Temsilciler Meclisi tarafından görevlendirilen yeni Libya hükümeti başkanı Fethi Başağa, başkent Trablus’taki çalışmalarının ‘çok yakın bir zamanda’ başlayacağı taahhüdünde bulunurken, rakibi geçici Birlik Hükümeti başkanı Abdulhamid Dibeybe’yi de ‘şeytan’ olarak nitelendirdi.
Başağa, geçen pazartesi günü yaptığı uzun konuşmasında, Trablus’a zorla değil yasaların gücüyle gireceğini belirterek iki gün içerisinde iktidarı devralacağını vugruladı. Aynı şekilde hükümetinin oluşturulma şeklini de savunarak bunun ‘paralel değil, tüm Libyalıların hükümeti’ olduğunu kaydetti.  Yeniden cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri düzenleme sözü veren Başağa, ülkede yeni bir savaşın patlak vermesine karşı duruşunu yineleyerek silaha başvurulmamasını istedi. Başağa, başkent Trablus’taki tabur ve silahlı gruplarla da yakın ilişki kurmaya çalışırken tehdit veya saldırı yoluyla herhangi bir eylemde bulunmadıkça,tabur veya milis komutanlarına karşı harekete geçmeyeceğini vurguladı.
Rakibi Dibeybe’yi ‘insanı dininden çıkmaya ayartan şeytan’ olarak nitelendiren Başağa, meydan okuyan bir ses tonuyla “Allah’ın izniyle galip geldik. Trablus’a her şekilde girebiliyoruz ve gireceğiz” dedi.
Basın ise Misrata şehrinde Başağa’ya bağlı güçlerin bir araya geldiğini duyururken oluşumda 300’den fazla aracın yer aldığını belirtti. Sirte Alim Ve İleri Gelenleri Baş Müftüsü Miftah Merzuk de yaptığı açıklamada, Başağa hükümetini tanıdığını belirterek Dibeybe’nin iktidarı teslim etmesi sonrasında hükümet binasının Sirte’de kurulması çağrısı yaptı.
Aynı şekilde geçen perşembe günü yapılan parlamento toplantısına katılamayan Başağa hükümetinden beş bakan, geçen pazartesi günü el-Kubba şehrinde Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in karşısında anayasal yeminini etti. Temsilciler Meclisi, söz konusu bakanların kadın işleri ve yasa dışı göçten sorumlu devlet bakanlarının yanı sıra eğitim, deniz kaynakları ve sosyal işler bakanları olduğunu söyledi.
Diğer yandan Dibeybe, 8 Mart’ta İstikrar Destek Ajansı Başkanı Abdulgani el-Kikli eşliğinde Trablus’taki Ebu Salim kasabasını denetledi. Ajans, Dibeybe’ye bölgenin sahip olduğu güvenlik ve istikrar ve altyapısının gelişimi hakkında bilgi verildiğini açıkladı.
Dibeybe, ülkenin batısındaki Mısrata şehrinde Anayasa ve Seçim Destek Gücü için ‘görev alanı Sirte’nin batısındaki 50. Kapı’dan Zliten’in güneyindeki Zemzem’e kadar uzanan’, İbrahim İrfidah başkanlığında bir yan operasyon odası oluşturma kararı aldı. Dibeybe, tüm zorluk ve engellere rağmen güneye önem gösterdiklerini belirtirken geçen pazartesi günü de Tuareg Sosyal Konseyi başkanı ve üyeleriyle yaptığı görüşmede Medeni Hal Kurumu’na kayıtlı ulusal numara sahipleri sorununun ele alınması gereken etik ve profesyonel bir mesele olduğunu vurguladı.

Lafi-Williams görüşmesi
Başkanlık Konseyi üyesi Abdullah el-Lafi, 8 Mart’ta Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams ile Yüksek Mahkeme Başkanı Muhammed el-Hafi ve Anayasa Taslağı Kurumu yetkililerinin katılımıyla ‘seçimlerin yapılması için anayasal bir temel oluşturma’ konusunu ele aldı.
Diğer yandan Mareşal Halife Hafter liderliğinde, ülkenin doğusunda konuşlanan Ulusal Ordu (LUO) yaptığı açıklamada güçlerinin 8 Mart’ta Bingazi şehrinde balistik füze denemeleri yaptığını bildirdi. Yerel olarak geliştirilen ve ‘el-Kerame (Onur)’ adını taşıyan füzelerin, ülkenin doğusundaki Tobruk şehrinin 300 km güneyinde bulunan hedefleri isabetle vurduğuna aktardı. Paylaşılan videodaordunun Birinci Füze Taburu’nun Bingazi’nin güneybatısındaki Saluk bölgesinin güneyinden belirli hedeflere füzeler ateşleyerek tatbikatlarını tamamladığı görüldü.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.