Moritanya-Mali diplomatik gerilim devam ediyor

Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani (EPA)
Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani (EPA)
TT

Moritanya-Mali diplomatik gerilim devam ediyor

Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani (EPA)
Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani (EPA)

Moritanya Dışişleri Bakanlığı, dün Mali'nin Nuakşot'taki büyükelçisinin dışişlerine çağrıldığını açıkladı. Bunun üzerine Nuakşot ile Bamako arasındaki diplomatik gerilim devam etti.
Moritanya, Mali ordusu tarafından Mali topraklarındaki Moritanya vatandaşlarına karşı işlenen suç eylemlerine karşı tepkisine büyükelçisine bildirdi.
Bakanlığın açıklamasında iki ülke arasındaki sınırı kapatma olasılığına değinildi. Bunun gerçekleşmesi halinde, askerlerin yönetimi ele geçirmesi nedeniyle geçen Ocak ayından bu yana Batı Afrika ülkeleri tarafından ablukaya alınan Afrika ülkesinin izolasyonu daha da artıracak.
İki ülke arasındaki sınır şeridinde yaşayan vatandaşların aktardığına göre, Rus helikopterinin eşlik ettiği bir Mali ordusu birimi, geçen Cumartesi, hayvanlarını sulamak için bir kuyuya giden 31 Moritanyalıyı tutukladı. Tutuklanan kişiler saatler sonra ölü bulundu.
Tanıklar, çok sayıda ölünün bulunduğu toplu bir mezar bulduklarını ve cesetlerinin ateşe verildiğini söylediler. Tanıkların aktardığına göre yangının cesetleri tamamen yok etmemesi nedeniyle bazı akrabaları onları tanıdı.
Bu olay, Moritanya sokağında bir öfke dalgasına yol açarken, Moritanya veya Mali tarafından olayı doğrulayan resmi bir açıklama yapılmadı.
Moritanya İçişleri Bakanlığı, “Ülkenin üst makamları, Mali'deki bazı vatandaşlarımızla iletişimin kesildiği duyumlarını büyük bir ilgiyle takip ediyor. Kayıp vatandaşların akıbetinin tespiti ve haklarında doğru bilgilere ulaşılması için gerekli tüm tedbirler süratle alındı. Mali sınırına bitişik bölgelerdeki vatandaşlar dikkatli ve temkinli olmalı. Vatandaşlarımızı sınırlarımız dışındaki bölgelere ve şu anda özel bir durumdan geçen ülkeye (Mali) gitmemeye çağırıyoruz” açıklamasında bulundu.
Mali ordusu tarafından Moritanya sınır şeridinde El-Kaide'ye karşı, Rus Wagner birimlerinin desteğiyle tarama operasyonları gerçekleştiriliyor. Geçen hafta, bir Rus helikopteri sınır şeridinde altı Moritanyalıyı taşıyan bir araca ateş açtı.
 Moritanya İçişleri Bakanı Muhammed Salim Veled Marzuk, başkent Nuakşot'taki bir hastanede yaralıları ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, olayda iki kişinin yaralandığını ve faillerden muhakkak hesap sorulacağını söyledi.
Moritanya Dışişleri Bakanlığı, dün Mali'nin Nuakşot'taki büyükelçisinin ülkeye çağrıldığını açıkladı. Moritanya, Mali ordusu tarafından Mali topraklarındaki Moritanya vatandaşlarına karşı işlenen "suç eylemlerine" karşı "protestosunu" büyükelçisine bildirdi. Bakanlık, Moritanyalıların Mali'de maruz kaldığı durumu "düşmanca davranış" olarak nitelendirdi.
Moritanyalı bir hükümet ve güvenlik heyeti, birkaç hafta önce Mali'de birkaç Moritanyalının öldürülmesinin ardından Bamako'ya gitti. Moritanya bir soruşturma komisyonu oluşturdu. Moritanya Dışişleri Bakanlığı, mali makamları tarafından verilen güvencelere rağmen, Mali yetkililerin Moritanya'daki muadillerine karşı tepki düzeyinin düşük olduğunu bildirdi.
Moritanya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamanın sonunda, Nuakşot’un kardeşlik ve insani düşüncelere dayanan, kardeş Mali halkının aç bırakılmasını reddeden ve tarihi ve coğrafi bağları dikkate alan konumu hatırlatıldı. Açıklamada masum vatandaşların canlarının ve mallarının güvenliğinin her şeyin üstünde olduğu dile getirildi.
Diplomatik bir kaynağın ifadesine göre, iki ülke arasındaki sınırların kapatılması ihtimali bulunuyor. Mali'deki yetkililer tarafından son yaşananlar hakkında herhangi bir yorum yapılmadı. Mali ordusu kendisine yöneltilen suçlamalar hakkında yorum yapmadı. Mali ordusu ülke topraklarının farklı bölgelerinde sivillere karşı katliamlar yapmakla ilgili haftalardır suçlamalarla karşı karşıya. Mali ordusu, terör örgütlerine karşı bir savaş yürüttüğünü ve sivilleri hedef almadığını yaptığı basın açıklamalarıyla bildiriyor.



Savaş sonrası Gazze'nin geleceği: Fetih ve Hamas sonunda anlaştı mı?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
TT

Savaş sonrası Gazze'nin geleceği: Fetih ve Hamas sonunda anlaştı mı?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)

Filistin Ulusal Yönetimi ve Hamas'ın, Gazze'de savaş sonrası ortak komite kurulması için anlaşmaya vardığı bildiriliyor. 

Haber sitesi New Arab'a konuşan ve kimliğinin gizli tutulmasını isteyen bir Hamas yetkilisi, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas hükümetiyle Mısır'ın başkenti Kahire'de pazar günü görüşme yapıldığını belirtiyor. 

Görüşmelerde, savaş sonrası dönemde Gazze'nin yönetimi için ortak sivil komite kurulmasına yönelik "büyük ilerleme" kaydedildiği aktarılıyor. Yetkili, sadece "prosedürel işlemlerin" tamamlanması gerektiğini, bunlarla ilgili Hamas ve Abbas'ın partisi Fetih arasında anlaşmazlık yaşanmayacağını ifade ediyor.

Kurulacak komiteyle ilgili taslak belgelere göre, Batı Şeria ve Gazze'nin tek bir siyasi yapı altında toplanması öngörülüyor. Komitenin sağlık, ekonomi, tarım ve altyapı alanlarında denetimi sağlaması hedefleniyor. 

Diğer yandan İsrail'in böyle bir komiteyi kabul etmesi zor görünüyor. Tel Aviv yönetimi savaş sonrası Gazze'nin yönetiminde Hamas'ın yer almasına ilişkin senaryolara defalarca karşı çıkmıştı.

Hamas ve Fetih, Çin'in arabuluculuğuyla 21-22 Temmuz'da görüşme yapmıştı. Toplantılara Fetih ve Hamas'ın yanı sıra İslami Cihat, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi ve Filistin Kurtuluş Demokratik Cephesi'nin de aralarında bulunduğu 14 örgüt katılmıştı. Ulusal birliğin sağlanması ve geçici uzlaşı hükümeti kurma amacıyla mutabakata varan taraflar Pekin Deklarasyonu'nu imzalamıştı. Hamas ve Fetih'i bir araya getiren Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, bunu "Tarihi bir an" diye nitelemişti. 

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Taraflar, Filistin'in bağımsızlığına dair izlenecek stratejilerde derin görüş ayrılığı yaşıyor. Fetih, bağımsız Filistin devleti için İsrail'le müzakere yolunu tercih ederken, Hamas ise silahlı direnişi destekliyor ve İsrail'i tanımıyor. 

Diğer yandan İsrail'in Gazze'de kurduğu üsler, askerlerin bölgede kalıcı olabileceğine dair endişe uyandırıyor. Amerikan gazetesi New York Times'ın (NYT) analizinde, İsrail ordusunun Gazze'de tampon bölge oluşturmak için son üç ayda yaklaşık 600 binayı yıktığı bildiriliyor. Bunlar yerine iletişim kuleleri ve savunma amaçlı üsler kurulduğu belirtiliyor. 

Askeri yapılanmaların, Gazze Şeridi'nin orta kesiminden geçen ve bölgenin kuzeyiyle güneyini ayıran Netzarim Koridoru'nu genişlettiği ifade ediliyor. NYT, koridor boyunca en az 20 karargah inşa edildiğini aktarıyor. 

İsrail ordusundan emekli Tuğgeneral Amir Avivi, üst düzey askeri yetkililerin Gazze'den "çekilmeyi veya ayrılmayı bir seçenek olarak görmediğine" dikkat çekiyor. 

İsrail Tarım Bakanı Avi Dichter de geçen hafta yaptığı açıklamada ordunun "Gazze'de uzun süre kalacağını" söylemişti. 

Ancak İsrail Ordu Sözcüsü Yarbay Nadav Shoshani, Netzarim Koridoru'ndaki askeri yapılanmaların geçici olduğunu öne sürerek, "Orada inşa ettiğimiz her şeyi bir günde kaldırabiliriz" diyor.

Independent Türkçe, Times of Israel, Cradle, New York Times, Arab News