Erbil saldırısı sonrası İran milisleri Suriye’de yeniden konuşlandıhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3531216/erbil-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1-sonras%C4%B1-i%CC%87ran-milisleri-suriye%E2%80%99de-yeniden-konu%C5%9Fland%C4%B1
Erbil saldırısı sonrası İran milisleri Suriye’de yeniden konuşlandı
İranlı milisler, yoğun şekilde hareket ederken, silah ve mühimmatı başka noktalara naklediyor
Suriye’de bulunan İran yanlısı milisler (SOHR)
Londra/ Şarku’l Avsat
TT
TT
Erbil saldırısı sonrası İran milisleri Suriye’de yeniden konuşlandı
Suriye’de bulunan İran yanlısı milisler (SOHR)
Yerel kaynaklar, Suriye topraklarının farklı bölgelerinde bulunan İran milislerinin olağanüstü hareketlilik halinde bulunduğunu bildirdi. Hareketliliğin İran’ın Irak Kürdistan özerk bölgesine saldırısı ile bağlantılı olduğu belirtiliyor.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) göre Şibli bölgesindeki diğer alanlara, kenar mahallelerdeki ve çöl bölgesinde çiftliklere ek olarak, Fırat’ın batısındaki Ebu Kemal’de ve çevresinde bulunan milisler, mevziilerini değiştirerek yeni noktalara konuşlandı.
Kaynaklar, İran kanadı altında faaliyet gösteren milislerin, güçlerini ve silahlarını Rakka’daki Meyadin çölünün iki bölgesinde kasten yeniden konuşlandırdığını ve onları çölün derinliklerine transfer ettiğini belirtti. Kaynaklar, başkent Şam’ın banliyölerinde ve Şam kırsalında Lübnan sınırına yakın alanlarda benzer faaliyetler hakkındaki bilgilerin yanı sıra İranlı milislerin, Palmira, çöl (badiye) bölgesi ve Humus’un doğu kırsalındaki diğer bölgeler gibi bu bölgelerin dışındaki hareketliliğine de değindi.
Bu gelişmeden birkaç gün önce İsrail, 7 Mart’ta Şam Uluslararası Havalimanı yakınlarındaki bu milislere ait askeri bölgeleri hedef almış, İran Devrim Muhafızları’na bağlı iki Kudüs Gücü subayı ve İran’a bağlı milislerin arasında faaliyet gösteren iki Suriye uyruklu unsur öldürülmüştü.
Aynı şekilde birkaç gün önce Suriye’deki internet siteleri, benzer bir harekata dair haberler yayınladı. Öyle ki 7 Mart’ta Aynu’l Fırat (Eye of the Euphrates) ağı, İran Devrim Muhafızları’nın sürpriz bir şekilde onlarca militanı Ebu Kemal şehrinden Irak’ın el-Kaim şehrine transfer ettiğini bildirdi.
Aynu’l Fırat muhabiri, Devrim Muhafızları milislerinin el-Camiaat bölgesindeki ve el-Haggana çevresindeki karargahlarından yaklaşık 150 unsuru, Irak’taki el-Kaim şehrinde bulunan Fırat Nehri kıyısındaki el-Sincak bölgesine transfer ettiğini açıkladı.
Suriye- Irak sınırında bazısı terörist, bazısı da kaçakçılık operasyonlarıyla bağlantılı askeri nedenlerle bitmeyen şiddetli bir gerginlik yaşanıyor. Deyrizor’un doğu kırsalında, Irak ile olan Ebu Kemal çöl sınırında cuma gününü cumartesine bağlayan gece uyuşturucu ve sigara kaçakçılığı yapan bir grup kaçakçı ile Irak sınır muhafızlarına bağlı güçler arasında çatışmalar yaşandı. SOHR’a göre çatışmalar, kaçakçıların Irak sınırını geçmeye teşebbüs etmesiyle başladı. Irak sınır muhafızları, kaçakçıları yakalamaya çalışırken, kaçakçılar ise Suriye topraklarına kaçmayı başardı. Can kayıplarına ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı.
Ürdün sınırına yakın es-Suveyda ve Dera kırsalından başlayarak Suriye- Irak sınırı boyunca Suriye toprakları, büyük bir uyuşturucu kaçakçılığına tanık oluyor. Kaçakçılık faaliyetleri, son günlerde artarak devam ediyor.
Sivil Demokratik İttifak, Sudan'da askeri bir çözümün imkansızlığını vurguluyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5155305-sivil-demokratik-i%CC%87ttifak-sudanda-askeri-bir-%C3%A7%C3%B6z%C3%BCm%C3%BCn-imkans%C4%B1zl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1-vurguluyor
Sivil Demokratik İttifak, Sudan'da askeri bir çözümün imkansızlığını vurguluyor
Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)
Sudan'da eski Başbakan Abdullah Hamduk liderliğindeki Sivil Demokratik İttifak, müzakereler yoluyla savaşın derhal durdurulması çağrısında bulundu. Askeri çözümlerin imkansızlığını vurgulayan ittifak, devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir liderliğindeki eski rejiminin yıkılması ve Ulusal Kongre Partisi'nin yasaklanması, askeri ve güvenlik kurumlarının yeniden inşa edilmesi ve yapılandırılması, ülkeyi beş yıl boyunca yönetecek geçici bir sivil hükümetin kurulması ve özgür ve adil seçimlere hazırlanılması çağrısını yineledi. İttifak ayrıca uzlaşmaya dayalı bir ulusal proje üzerinde istişarede bulunmaları için vizyonunu siyasi ve sivil güçlere sunma sözü verdi.
Sivil Demokratik İttifak, savaşların sona erdirilmesi ve sivil devletin yeniden kurulması için bir siyasi vizyon belgesinin tamamlandığını duyurarak, ülkeyi krizlerden çıkaracak ortak bir vizyon üzerinde anlaşmaya varmak amacıyla bu belgeyi tüm siyasi güçlere sunma niyetinde olduğunu açıkladı.
Şarku’l Avsat’ın ulaştığı belgede, Sudan'daki çatışmanın ne kadar sürerse sürsün askeri yollarla çözülemeyeceği, acıları sona erdirmek ve ülkenin birliğini korumak için tek seçeneğin savaşı derhal sona erdirmek ve Sudanlıların öncülüğünde kapsamlı ve güvenilir bir barış süreci başlatmak olduğu, bunun da insani ve ateşkes bileşenleriyle krizin köklerine inen siyasi bir çözüme ve sivil bir siyasi sürecin oluşturulmasına yol açacağı belirtiliyor.
Sivil Demokratik İttifak sürecin kalıcı bir ateşkese, kapsamlı bir barış anlaşmasının imzalanmasına, geniş bir mutabakata dayalı geçiş dönemi anayasal düzenlemelerine geçişe, Aralık Devrimi’nin sivil ve demokratik geçiş yolunda restorasyonuna, siyaset ve ekonomiye müdahale etmeyen birleşik, profesyonel ve milliyetçi bir güvenlik ve askeri sistemin yeniden inşa ve tesis edilmesine yol açmasını bekliyor.
Bir adalet sistemi inşa etmek
Belge, ihlalcileri sorumlu tutan ve mağdurlara adalet sağlayan bir adalet sisteminin kurulmasının ve savaşın etkilerini tasfiye etmek, yeniden inşa etmek ve ülkeyi adil demokratik seçimlere götürmek için tam yetkiye sahip bir geçiş dönemi sivil otoritesinin oluşturulmasının önemini vurguluyor. Vizyona göre, barış süreci net kriterlere ve siyasi güçler, silahlı mücadele hareketleri, sivil toplum, profesyoneller, sendikalar ve direniş komiteleri tarafından temsil edilen, paydaşların katıldığı halk tarafından desteklenen, bilinen ve belirli taraflara dayanmalıdır.
Kasım 2024'te Sudan'ın Etiyopya sınırındaki el-Kalabat kasabasında Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafından yönetilen bir kampta yerinden edilmiş Sudanlılar (AFP)
Belge, ‘siyasi süreci uydurma ve sahte cephelerle boğma’ çabalarını reddederken, Ulusal Kongre Partisi, İslami Hareket ve onların cephelerinin savaşı ateşledikleri ve devam etmesi için çalıştıkları için ödüllendirilmelerini de reddediyor ve hesap vermeleri gerektiğini vurguluyor. Vizyon, genel seçimlerle sona erecek beş yıllık bir geçiş dönemi boyunca ülkeyi yönetecek ve ardından seçilmiş hükümet tarafından yönetilecek ikinci bir beş yıllık kurucu dönemle devam edecek olan geçiş dönemi yönetim düzeylerini ‘federal, bölgesel ve yerel’ olarak tanımlıyor.
Geçiş hükümetinin görevleri arasında, ateşkesi sürdürmek, güvenlik ve askeri sistemi inşa ve tesis etmeyi içeren güvenlik düzenlemelerini uygulamak, silahları toplamak, hukukun üstünlüğünü uygulamak, insani müdahaleyi sağlamak, savaşın yıktıklarını yeniden inşa etmek, gerçeğin ortaya çıkarılmasını, faillerin sorumlu tutulmasını, tazminatları, cezasızlığın önlenmesini, ulusal ekonominin desteklenmesini, kötüleşmesinin durdurulmasını ve yolsuzlukla mücadeleyi içeren bir geçiş dönemi adaleti ve ulusal uzlaşma sürecini başlatmak yer alıyor.
Vizyona göre geçiş dönemi görevleri arasında devletin sivil ve yargı kurumlarında reform yapılması, bağımsızlıklarının ve etkinliklerinin sağlanması, baskı araçlarının ortadan kaldırılması, Ekim 2021 darbesinden kaynaklananlarla yüzleşilmesi, ciddi bir ulusal diyalog için ortamın hazırlanması ve sivil ve demokratik bir devlette vatandaşların isteklerini yansıtan kalıcı bir anayasanın hazırlanması yer alıyor.
Beşir rejiminin yıkılması
Vizyon, el-Beşir rejiminin lağvedilmesini, feshedilmiş Ulusal Kongre Partisi ve cephelerinin siyasi faaliyetlerinin yasaklanmasını, derneklerinin, örgütlerinin ve cephelerinin yeniden tescil edilmesinin veya kayıt altına alınmasının engellenmesini ve ister kendi adına ister cephelerinden herhangi birinin adına kayıtlı olsun, fonlarının ve hisselerinin Maliye Bakanlığı’na teslim edilmesini vurguluyor.
Eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir, 2019'da devrilmesinin ardından yargılanması sırasında (Facebook)
Belgeye göre geçiş hükümeti, bağımsız seçim komisyonu kurarak, şeffaf bir seçmen kütüğü hazırlayarak, siyasi ve medya özgürlüklerini garanti altına alarak ve barış ve sivil geçiş için bölgesel ve uluslararası desteği harekete geçirebilecek dengeli bir dış politika yoluyla uluslararası toplumla diyaloğu teşvik ederek, ülkeyi özgür ve adil seçimlere hazırlayacaktır.
Vizyon, savaşların sona erdirilmesi, Sudan devletinin yeniden kurulması, ülkenin toprakları, kaynakları, hava ve deniz sahası üzerinde birliğinin ve egemenliğinin sağlanması, geçiş döneminde halkın otoritenin kaynağı olması, ordunun yönetime katılmaması, tüm din ve inançlara eşit mesafede duran ve dini, bölgesel, sosyal, ekonomik veya engelliliğe dayalı ayrımcılık olmaksızın hak ve görevler için vatandaşlığı esas alan sivil bir devlet inşa edilmesi için temeller ve ilkeler öngörüyor.
Vizyon ayrıca yönetim şeklini, bölgelerin siyasi, ekonomik ve kültürel işlerini yönetme haklarını tanıyan, tüm yetki düzeylerinde adil katılım haklarını garanti altına alan, kaynakların adil paylaşımı ilkesini benimseyen, dengeyi sağlayan, çeşitliliğe ve tarihi mağduriyetlere cevap veren, adaleti, eşitliği ve iyi yönetişimi yücelten, ulusal ilkelere ve uluslararası standartlara dayalı bir güvenlik ve askeri sistem kuran ve devlet kurumlarının bağımsızlığını sağlayan bir ‘federal sistem’ olarak tanımlıyor.
Dengeli dış politika
Belge, ülke çıkarlarını dikkate alan, bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliği destekleyen, başkalarının işlerine karışmaktan kaçınan, iyi komşuluk ilkesine dayanan ve terörizm, aşırıcılık, sınır ötesi suçlar ve yasadışı göçle mücadele eden dengeli bir dış politika çağrısında bulunuyor.
Sudan'ın yeni başbakanı, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’ın önünde yemin etti. (SUNA)
Vizyon, Sudan’da devam eden savaşı, ülkenin birliğini tehdit eden, tehlikeli senaryolara kapı açan ve benzeri görülmemiş bir insani felakete neden olan ‘varoluşsal bir savaş’ olarak tanımladı. Savaşın özünde Aralık Devrimi’ni tasfiye etmeyi ve devrimin özgürlük, barış ve adalet hedeflerine ulaşacak sivil ve demokratik bir geçişin önünü tıkamayı amaçladığına dikkat çekildi.
Belgeye göre çatışmaları durdurma ihtiyacı, savaşların nedenlerini ve etkilerini ele alan sürdürülebilir barışçıl çözümlerin benimsenmesinde ve değişim yolunu tamamlayan ve adalet, vatandaşlık ve demokrasi devleti kuran kapsayıcı bir proje aracılığıyla ülkenin rönesansını yeniden tesis etmesinde yatıyor. Sivil Demokratik İttifak, ülkeyi kaos ve parçalanmaya rehin bırakmayı reddettiğini yineleyerek, vizyonunu siyasi ve toplumsal güçler için stratejik bir siyasi çerçeve olarak ortaya koyarak ‘kader savaşında’ mücadele edeceğini belirtti.
