İran'ın dün serbest bıraktığı iki çifte vatandaş İngiltere'ye döndü

İran'da casusluk suçlamasıyla tutuklanan ve dün serbest bırakılan iki İngiltere-İran çifte vatandaşı Nazanin Zaghari-Ratcliffe ve Enuşe Aşuri, İngiltere'deki ailelerine kavuştu.

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

İran'ın dün serbest bıraktığı iki çifte vatandaş İngiltere'ye döndü

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

İran'da 2016'dan bu yana tutulan Nazanin ile yine kendisi gibi çifte vatandaş olan ve 2017’de tutuklanan Aşuri'nin dün serbest bırakılmasının ardından onları İran'dan İngiltere'ye getiren uçak gece yarısı Londra yakınlarındaki Brize Norton Askeri Havaalanı'na indi.
Nazanin ve Aşuri, uçaktan birlikte inerken havaalanında kendilerini bekleyenlere gülümseyerek el salladı.
Yıllar sonra ailelerine kavuşan Nazanin ve Aşuri, duygusal anlar yaşadı.

(Fotoğraf: AFP)
Nazanin'in 7 yaşındaki kızı Gabriella da yıllardır görmediği annesine koşarak sarıldı.
Aşuri'nin kızı Elika da ikilinin geldiği anın görüntüsünü paylaşarak, babasını tekrar görmenin mutluluğunu yaşadığını anlattı.

"Tutukluların serbest bırakılması ve borcun ödenmesi müzakerelerini hep ayrı gördük"
İngiltere'nin Avrupa ve Kuzey Amerika'dan Sorumlu Devlet Bakanı James Cleverly, Sky News'e yaptığı açıklamada, tutukluların serbest bırakılması ve yaptırım kurallarını çiğnemeden İngiltere'nin İran'a olan borcunun ödenmesi için yapılan müzakereleri her zaman ayrı gördüklerini belirtti.
Cleverly, çifte vatandaşlığa sahip İngilizlerin hapsedilmesinin tamamen yanlış, keyfi ve adaletsiz olduğu konusunda açık olduklarını bildirdi.
İran'ın yarı resmi Fars Haber Ajansı, dün casusluk suçlamasıyla yaklaşık 6 yıl önce tutuklanan Nazanin Zaghari'nin, İran'ın bloke edilmiş 530 milyon dolarlık dövizinin serbest bırakılması üzerine salıverildiğini bildirmişti.
İran'da, casusluk suçlamasıyla 2016'da tutuklanan Nazanin Zaghari, hakkında verilen 5 yıl hapis cezasını doldurduktan sonra 7 Mart'ta serbest bırakılmış ve elektronik kelepçeleri sökülmüştü. Ancak bir ay sonra Nazanin Zaghari-Ratcliffe hakkında 'rejime karşı propaganda faaliyeti yürütmek' iddiasıyla 1 yıl hapis cezası verilmiş, 1 yıl da yurt dışına çıkış yasağı getirilmişti.
Nazanin Zaghari-Ratcliffe, kararı temyize götürmüş fakat temyizi kaybetmişti.

İran-İngiltere ilişkilerini etkiledi
Dönemin İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, Zaghari'nin, Tahran yönetimi tarafından diplomatik hedefler için rehin tutulduğunu savunmuş, yargılama süreci ve tıbbi tedaviye erişim eksikliği gerekçe gösterilerek Zaghari'ye İngiltere tarafından diplomatik koruma sağlanmıştı.
Tahran yönetimi ise çifte vatandaşlığı tanımadığını ve bu yüzden İngiltere hükümetinin Zaghari'ye sağladığı diplomatik koruma kararının geçerli olmadığını savunarak, İngiltere'yi İran'ın iç işlerine karışmakla suçlamıştı.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.