Bolsonaro'ya bir darbe daha: Brezilya Yüksek Mahkemesi, Telegram'ı yasakladı

"Pek çok platformdan engellenen Brezilya Devlet Başkanı'nın çok popüler olduğu Telegram'ın yasaklanması ekimde yapılacak seçimlerde çok etkili olacak"

Bir cep telefonu ekranında Telegram uygulaması  (AFP)
Bir cep telefonu ekranında Telegram uygulaması (AFP)
TT

Bolsonaro'ya bir darbe daha: Brezilya Yüksek Mahkemesi, Telegram'ı yasakladı

Bir cep telefonu ekranında Telegram uygulaması  (AFP)
Bir cep telefonu ekranında Telegram uygulaması (AFP)

Brezilya Yüksek Mahkemesi, Telegram'ın yasaklanmasına karar verdi. Platformu yoğun şekilde kullanan ve ekimdeki genel seçimlere hazırlanan Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, kararı eleştirdi.
Yargıç Alexandre de Moraes dün yayımlanan karara gerekçe olarak platformun, Brezilya makamlarından gelen emirlere uymamasını ve dezenformasyon içeren paylaşımları kaldırmamasını gösterdi.
Moraes anlık mesajlaşma uygulamasının, polisin ve Yüksek Mahkeme'nin kararlarına riayet etmediğini söyledi:
"Telegram'ın, Brezilya yasalarına saygısızlığı ve çok sayıdaki mahkeme kararına tekrar tekrar uymaması, hukukun üstünlüğüyle hiçbir şekilde bağdaşmıyor."

Brezilya'da Yüksek Seçim Kurulu, ekimde yapılacak genel seçimlerde dezenformasyona karşı denetim için Twitter, TikTok, Facebook, WhatsApp, Instagram ve YouTube'la geçen ay bir anlaşma imzalamıştı. Telegram ise anlaşmaya katılmamıştı.
Yargıç Moraes, Yüksek Seçim Kurulu kararlarının da Telegram tarafından göz ardı edildiğini ve dezenformasyonla mücadelede işbirliği yapılmadığını belirtti.
Öte yandan yanlış bilgi sebebiyle bazı paylaşımları Facebook, Twitter ve YouTube gibi mecralarda yasaklanan Brezilya Devlet Başkanı Bolsonaro'nun, Telegram'da 1 milyondan fazla takipçisi var.

Anketlerde eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'ya geçildiği görülen Bolsonaro, seçim çalışmalarında Telegram'a büyük önem veriyor.
Devlet Başkanı, kararı “kabul edilemez” diye niteledi ve halkın özgürlüğünün tehlikeye atıldığını öne sürdü:
"Telegram'ımız, milli çıkarlarla ilgili atılan pek çok önemli adıma dair halkı her gün bilgilendiriyor. Çoğu kişi ne yazık ki bunları görmüyor."
Dijital iletişim uzmanı Pablo Ortellado, kararın "siyaseti ve seçimi çok etkileyeceğini” savundu.
Telegram'ın kurucusu ve CEO'su Pavel Durov, yasak kararının ardından bir açıklama yaptı. Durov, mahkemeden taleplerini özel bir e-posta adresine göndermelerini istediklerini söyledi. Ancak açıklamaya göre talepler, şirketin kullandığı eski bir e-posta adresine gitmeye devam etti.
Durov, bu yüzden kararları gözden kaçırdıklarını, söz konusu e-postaları bulduklarını ve sorunu çözmeye çalıştıklarını duyurdu.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.