Tunuslu muhalifler Cumhurbaşkanı Said’in kararlarını protesto etmek için bugün Meclis önünde toplanıyor

Gösteriler, Bağımsızlık Günü ile eşzamanlı olarak düzenleniyor

Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
TT

Tunuslu muhalifler Cumhurbaşkanı Said’in kararlarını protesto etmek için bugün Meclis önünde toplanıyor

Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)

Tunus’ta Nahda Hareketi, Darbe Karşıtı Vatandaşlar Girişimi ve bazı muhalif partiler, her yıl 20 Mart’ta kutlanan Bağımsızlık Günü ve Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in önerisiyle düzenlenen ‘sanal istişare’ süresinin sona ermesiyle eş zamanlı olarak bugün protesto yürüyüşü düzenleme kararı aldı.
Muhalefet bu protesto yürüyüşüyle Tunus siyaset sahnesindeki çeşitli aktörler ile diyalog kurmak yerine ‘sanal istişare’ yapılmasını reddettiğini vurgulamak istiyor. Başkent Tunus Valisi dün yaptığı açıklamada Habib Burgiba Caddesi’nde protestoların düzenlenmesinin yasaklandığını ilan ederek, şehir meydanının ‘sadece kültürel, turizm ve sergi faaliyetlerine tahsis edildiğini’ vurguladı.
Nahda Hareketi bu yasağa rağmen parti kadrolarına ve seçmen tabanına protesto yürüyüşüne yoğun katılım sağlama çağrısında bulundu ve toplanma yerini değiştirdi. Nahda’nın yürüyüş için açıkladığı yeni güzergâh Sadun Kapısı’ndan başlayarak Meclis binasının karşısındaki Bardu Meydanı’na uzanıyor. Nahda Hareketi açıklamasında, protestoların bir yandan Bağımsızlık Günü’nü anmayı, diğer yandan ‘özgürlüklere ve demokrasiye yönelik ağır ihlalleri ve sanal istişareyi reddetmeyi ve anayasal sürece dönmeye zorlamayı’ hedeflediğini kaydetti.
Tunus’taki İşçi Partisi de Bağımsızlık Günü yıldönümüyle eşzamanlı olarak protesto düzenleme çağrısında bulunarak, Cumhurbaşkanı Said’in halkın katılımına açtığı sanal istişarenin ‘Cumhurbaşkanlığı’nın siyasi projesini desteklemekte başarısız olduğunu’ belirtti.
Mesleki Eğitim ve İstihdam Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Nasruddin en-Nasibi, sanal istişarenin başarısız olmasının arkasında ‘partilerin ve kadrolaşmış çevrelerin tüm düzeltme sürecini baltalamak amacıyla yaptığı engellemenin’ bulunduğunu söyledi. Nasibi, “Hükümet Tunus’u doğru rayın üzerine geri döndürmek için çalışıyor. İstişareden çıkacak tüm veriler kamuoyuna ilan edilecek” dedi. Rapordaki verilerin değiştirileceği yönündeki iddiaları reddeden Nasibi, Cumhurbaşkanı Said’in sanal istişareyle ilgili hazırlanan takvimdeki tarih ve sürelere bağlı olduğunu ve Cumhurbaşkanlığı yol haritasının ikinci aşamasına geçmek için sanal istişare platformunun 20 Mart’ta (bugün) kapatılacağını söyledi.
Yerel medyanın dün aktardığı resmi verilere göre ulusal sanal istişare platformuna yarım milyon kişi katıldı. Bu veriler, platformun kapatılmasından bir gün öncesine ait.
İnternet üzerinde sanal istişare için kurulan platforma dün öğlen saat 14.00’e kadar 148 bini kadın olmak üzere 483 bin kişi katılım gösterdi.
Cumhurbaşkanı Said, siyasi reformlarla ilgili 25 Temmuz’da düzenlenecek referanduma hazırlık amacıyla daha önce görülmemiş bir yol izleyerek sanal istişare platformunu kurdu. Sanal istişare platformu Ocak ayının ortalarında iki haftalık deneme sürecinden sonra halkın kullanımına açıldı ve bugün Bağımsızlık Günü’nde sona eriyor.
Gözlemcilere göre sanal istişareyle ilgili tüm teknik kolaylıklara rağmen katılım düzeyi Tunus’un yurt içi ve yurt dışındaki toplam 12 milyonluk nüfusuna kıyasla rekor düzeyde düşük kaldı.
Cumhurbaşkanı Said’in açıklamasına göre sanal istişare halkın 6 konuda (siyaset ve seçim, eğitim, kültür, sağlık, ekonomi ve sürdürülebilir kalkınma) görüşlerinin öğrenilmesini amaçlıyor. Ancak İslamcı çizgide politikalar izleyen Nahda Hareketi başta olmak üzere muhalif partiler ve Cumhurbaşkanı Said’in siyasi hasımları, Said’in iktidarı tekeline almasını, Anayasa’yı ve Meclis faaliyetlerini askıya almasını protesto için sanal istişareyi boykot etme çağrısında bulundu.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.