Libya’da genel seçim hazırlıkları sürüyor

Libya Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi’nin seçimlere hazırlık toplantıları yapacak

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi, dün Suudi büyükelçisiyle Libya'da bir araya geldi (Twitter)
Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi, dün Suudi büyükelçisiyle Libya'da bir araya geldi (Twitter)
TT

Libya’da genel seçim hazırlıkları sürüyor

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi, dün Suudi büyükelçisiyle Libya'da bir araya geldi (Twitter)
Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi, dün Suudi büyükelçisiyle Libya'da bir araya geldi (Twitter)

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams, “Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi arasında kurulmasını önerdiğim ortak komite, ertelenen seçimlerin anayasal zemininin onaylanması hususunu görüşmek üzere önümüzdeki günlerde Tunus'ta toplanacak” açıklamalarında bulundu.
Williams, Pazar günü Clubhouse uygulaması üzerinden yaptığı açıklamada Temsilciler Meclisi’nin bu komite için vereceği temsilci listesinin yakında teslim edileceği umudunu dile getirdi. Birleşmiş Milletler'in (BM), aralarında güven inşa etmek için iki konseyle birlikte çalışma taahhüdünü yineleyen Williams, “Seçimlerin zaman çerçevesi Libyalılar tarafından belirlenir. Anayasal temele ve seçmen kaydına bağlıdır. Anayasa taslağına yönelik tartışmayı ortak komite çözecek” ifadelerine başvurdu.
Bingazi ile Trablus arasındaki uçuşların iki haftadan fazla süre ile askıya alınmasının kabul edilemez olduğunu yineleyen Williams, yerel makamlara herhangi bir gecikme olmaksızın uçuşlara derhal devam edilmesi çağrısında bulundu. Aynı zamanda “Hava sahasının açılması, 5+5 Ortak Askeri Komitesi arasındaki ateşkes anlaşmasının bir parçasıydı” ifadelerine başvurdu.
Libya'da siyasi süreci engelleyenlere yaptırım uygulanması mevzusunun konuşulduğunu bir kez daha dile getiren Williams, eski rejimin destekçilerinin katılımının Libya siyasi sürecinde önemli bir değişim sayıldığını söyledi. Ayrıca siyasi süreçte uzlaşma, fikir birliği ve tam katılımın gerekli olduğunu vurguladı.
Dün Tunus’ta Suudi Arabistan'ın Trablus Büyükelçisi Abdulaziz bin Ali es-Sakr ile bir araya gelen Williams, Büyükelçi’nin sağlam bir anayasal temel üzerinde uzlaşmayı yeniden inşa etmek amacıyla Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi arasında kurulması önerilen ortak komiteye tam destek verdiğini aktardı. Libya'ya yönelik tüm uluslararası çabaların koordinasyonunu ve birliğini sağlamanın önemini ele aldıklarını da ekledi.
Diğer yandan Fethi Başağa başkanlığındaki yeni ‘istikrar’ hükümeti, Savunma Bakanı Ahmed Huma aracılığıyla yaptığı açıklamada, Libya ordusunu yeniden organize etme programlarına devrimcileri de dahil etme yönünde çalışacağına söz verdi. Huma, Pazar günü yaptığı açıklamada, 5+5 Komitesi’ne, tüm kararlarına ve çalışmalarının sonuçlarına desteğini teyit etti. Tüm aktörleri ulusal uzlaşma projesine katılmaya davet eden Huma, yaralıların, emeklilerin ve bakanlık çalışanlarının dosyasının dikkate alınacağına söz verdi.
Halife Hafter önderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) ise bu açıklamayı memnuniyetle karşıladı. LUO Sözcüsü Tümgeneral Ahmed Mismari, bunu ‘bir güvence mesajı’ olarak değerlendirdi. Öte yandan, birleşmenin ordunun ihtiyaçları doğrultusunda silahlı milisler dosyasını ele almaya yönelik kapsamlı plan çerçevesinde gerçekleşeceğini de ekledi.
Başağa hükümetindeki Maliye Bakanı Usame Hammad, yapacağı ilk işin Yüksek Seçim Komisyonu çalışmalarını desteklemek ve gerekli tüm bütçeleri sağlamak olacağını duyurdu. Pazar akşamı Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ile bir araya gelerek yasal ve idari prosedürleri konuşan Hammad, bu bütçenin hükümetin başkent Trablus'ta görevi devralması ardından gerçekleşeceğine dikkat çekti.
Diğer yandan İletişim Bakanlığı Sözcüsü, Sivil Havacılık Otoritesi'nden kaynakların hava sahasını iç hat uçuşlarına açmaya hazırlanma yönünde Dibeybe’den emri aldıkları iddialarını reddetti.
Yerel basın, Dibeybe’nin iç hat uçuşlarını yerel bir futbol takımının gerçekleştireceği uçuş için Pazar günü yalnızca bir saatliğine açtığını aktardı. Dibeybe, Başağa hükümeti bakanlarının Tobruk şehrindeki parlamento binasına seyahat etmelerini önlemek için bu ayın başlarında iç uçuşları kapatmıştı. Mitiga Uluslararası Havaalanı medya merkezinin bildirdiğine göre doğu bölgesi hava sahası yalnızca yabancı uçuşlara açık durumda.
Yerel havayollarının kendi sorumluluğu dolayısıyla kaydettikleri zararları tazmin etme kararı alan Dibeybe hükümeti, tazminat miktarının ve bilet fiyatlarının belirlenmesi, havayollarına verilecek olası desteğin araştırılması için ulaştırma, maliye, ekonomi ve ticaret bakanlıklarından ortak bir komite kurulacağına değindi.
Aynı zamanda mali suiistimal ve ihlallerin gözlemlenmesi ardından devletin kamu hazinesi için 10,9 milyar dinarı geri alma çalışmaları dolayısıyla Petrol ve Gaz Bakanlığını mükafatlandırmaya karar veren Dibeybe hükümeti, Kongo'nun başkenti Brazavil’den alınan borcun kapatılması yönündeki bir anlaşmayı kabul etti.
Pazar akşamı başkent Trablus’ta Libyalı bakanlar, şirketler ve gayrimenkul geliştiricilerin katıldığı, konut sorunlarının çözümüne katkıda bulunmak için düzenlenen “2022 Bayındırlık Forum ve Fuarı” açılışında söz alan Dibeybe, barınma sorunlarının çözümüne katkıda bulunma çağrısında bulundu. Aynı zamanda bu hayati sektörün önemini, kalkınma hızını ilerletmek için kamu ve özel sektörün ortak çabalarına duyulan ihtiyacı vurguladı.
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Pazar günü akşam Libya Merkez Bankası Başkanı Sıddık el-Kebir’in yurtdışı ziyaretiyle ilgili brifingini dinlediği sırada yaptığı açıklamada, Merkez Bankası’nın tüm aşamalarında bir hale getirilmesi gibi ekonomik istikrarı sağlamaya yönelik çabalara verdiği desteği yineledi. Görüşmede aynı zamanda bu yönde atılan adımlar ve Merkez Bankası’nın ülkedeki finansal ve ekonomik koşulların takibi hususları ele alındı.



İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
TT

İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)

İsrail, bugün yaptığı açıklamada, Uluslararası Kızılhaç Komitesi aracılığıyla Hamas'tan dün teslim aldığı cenazenin, 7 Ekim 2023'teki saldırıda öldürülen İsrail-Arjantin vatandaşı bir rehineye ait olduğunu duyurdu.

Ordu açıklamasında, "Ulusal Adli Tıp Enstitüsü'nde İsrail Polisi ve Askeri Hahamlık iş birliğiyle kimlik tespit işlemlerinin tamamlanmasının ardından" Lior Rodalev'in ailesine "cenazesinin İsrail'e defnedilmek üzere geri gönderildiği" bildirildi.

Bu gelişme, İsrail topçularını bu sabah Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgeleri bombalaması ve ateşkesin 29. gününe girerken Şeridin çeşitli bölgelerinde yıkım operasyonlarının devam ettiği bir zamanda gerçekleşti.

Şarku’l Avsat’ın Filistin haber ajansı Safa’dan aktardığına göre İsrail uçakları bugün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgelere üç hava saldırısı düzenledi. Bombalama, şehir üzerinde alçak irtifalı insansız hava araçları (İHA) uçuşları sırasında gerçekleşti.

Han Yunus'un kuzeydoğusundaki bölgelerde de kapsamlı yıkım operasyonları gerçekleştirildi. İsrail savaş gemileri, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah açıklarında ateş açtı.

Hamas ve İsrail arasındaki ateşkes anlaşması 10 Ekim'de yürürlüğe girdi.


Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
TT

Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)

Kürdistan Demokrat Partisi Genel Başkanı Mesud Barzani, Irak'taki durumu, "silahlı grupların gücünün devletin otoritesini aştığı" Lübnan'daki duruma benzetti. Pazartesi akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajında ​​Barzani, "Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin bu gruplarla mücadele etme yeteneğinden yoksun olduğunu" belirterek, "devlet kurumlarının zayıflaması ve siyasi bölünmenin derinleşmesi" konusunda uyardı.

Barzani, grupların "siyasi ve ekonomik kararları kontrol eden, anayasanın üstünde bir güç" olduğunu ileri sürerek, "silahların siyasi nüfuz sağlama aracı değil, savunma sisteminin bir parçası olması gerektiğini" vurguladı.

Barzani ayrıca, "Irak'taki her partinin kendisini bir devlet olarak gördüğünü" belirterek, "parlamentoyu ve hükümeti kontrol eden mini devletler olduğunu" belirtti.

Barzani, "uluslararası koalisyonun" Irak'tan çekilmesinin, "DEAŞ” örgütünün geri dönüşüne yol açabileceği uyarısında bulunarak, ABD güçlerinin 2011'de örgütün üç yıl sonra genişlemesi öncesinde geri çekildiği deneyimi hatırlattı.


Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
TT

Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)

Gazze Şeridi'ne bir ‘istikrar gücü’ konuşlandırılması konusu, ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne sunduğu karar taslağı ve Başkan Donald Trump'ın, yaklaşık bir ay önce yürürlüğe giren ateşkesin geri kalan hükümlerini uygulamak üzere bu uluslararası güçlerin yakında Gazze Şeridi'ne varacağını duyurmasıyla ivme kazandı.

Görevleri ve konuşlanmaları konusunda hazırlık aşamasında görüş ayrılıkları yaşanan, Mısır’ın ise görev alanlarının genişletilmesiyle ilgili çatışmalar olabileceği yönünde endişe duyduğu bu güçler, uzmanlara göre karmaşık düzenlemelerle karşı karşıya kalabilir. Özellikle İsrail’in konunun BM Güvenlik Konseyi’ne götürülmesine karşı çıkması, Türkiye’nin kuvvetlere katılması ve Filistin tarafının çekinceleri olması hâlinde olası bir Rusya-Çin vetosu ihtimali, bu durumu daha da karmaşık hâle getirir. Uzmanlar, bu kuvvetlerin ancak geniş bir uzlaşı süreci oluşturulması hâlinde ve ateşkes anlaşmasını koruma amacına hizmet edecek şekilde yakın bir zamanda kurulabileceğini öngörüyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Trump, ABD'nin Gazze Şeridi'ne yönelik barış planını desteklemeyi amaçlayan karar taslağını BM Güvenlik Konseyi'ne sunacağını açıklamasından bir gün sonra, uluslararası istikrar güçlerinin ‘çok yakında’ Gazze Şeridi'ne varmasını beklediğini söyledi.

Trump, Beyaz Saray'da Orta Asya ülkeleri liderleriyle yaptığı toplantıda, “Bu çok yakında gerçekleşecek. Gazze'de işler yolunda gidiyor” dedi. Bu açıklama, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin yürürlüğe girmesinden yaklaşık bir ay sonra Gazze Şeridi'nde zorlu insani koşulların devam etmesi üzerine bir gazetecinin uluslararası güçlerin bölgeye konuşlandırılmasıyla ilgili sorusuna yanıt olarak yapıldı.

ABD'nin BM Daimî Temsilciliği’nin açıklamasına göre ABD, Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı barış planını desteklemek amacıyla BM Güvenlik Konseyi'ne bir karar taslağı sundu. Henüz oylama tarihi belirlenmemiş olan karar taslağı, ‘Gazze’de istikrarı sağlamak amacıyla geçici bir uluslararası güç’ kurulmasına izin veriyor. Bu güç, uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukukla uyumlu olmak kaydıyla, yetkisi kapsamındaki görevleri yerine getirmek için ‘gerekli tüm araçları kullanma’ yetkisine sahip olacak.

Axios internet sitesi salı günü bir ABD yetkilisinin, ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nin bazı üyelerine, Gazze'de en az iki yıl süreyle uluslararası bir güç oluşturulması için bir karar taslağı gönderdiğini ve ilk birliklerin önümüzdeki ocak ayına kadar Gazze'ye konuşlandırılmasının hedeflendiğini söylediğini aktardı.

İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)

İsrail uzmanı Dr. Said Ukkaşe, ‘istikrar gücü’ dosyasının daha BM Güvenlik Konseyi’ne sunulma aşamasından itibaren zorlu düzenlemelerle karşılaşacağını düşünüyor. Özellikle İsrail’in, bu gücün uluslararası sistem tarafından onaylanmasına karşı çıkması ve Türkiye gibi katılımcı ülkelere itirazlarının bulunması, ayrıca Rusya ile Çin’in metindeki bazı ifadeleri kabul etmeyip bu konuda herhangi birinin veto hakkını kullanma olasılığı, süreci daha da zorlaştırıyor.

Ukkaşe, Trump’ın söylediği gibi kuvvetlerin yakın zamanda ulaşmasının pek mümkün olmadığını belirtti. Mevcut karmaşık koşullar altında bunun yakın bir tarihte gerçekleşmeyeceğini, ancak perde arkasında üzerinde anlaşmaya varılmış ve yalnızca duyurulmayı bekleyen bazı gizli süreçler varsa bunun mümkün olabileceğini ifade etti.

Filistinli siyasi analist Dr. Abdulmehdi Mutava da Çin ve Rusya'nın herhangi bir Arap veya Filistinli çekinceye veto hakkını kullanma olasılığı göz önüne alındığında, istikrar gücünün özellikle BM Güvenlik Konseyi'nde zorluklarla karşılaşacağına inanıyor. Mutava, bu karmaşık düzenlemeler göz önüne alındığında, geniş bir mutabakat sağlanmadıkça güçlerin gelmesinden bahsetmek için henüz çok erken olduğunu belirtti.

Endişeler BM Güvenlik Konseyi ile sınırlı değil, sahaya da uzanıyor. Mısır Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan, son açıklamalarında, uluslararası güce Hamas'ı silahsızlandırma görevinin verilmesi halinde ‘çatışmalar’ yaşanacağına işaret etti.

Sorunun, İsrail'in Gazze planının uygulanmasını engelleyen koşullar dayatmasından kaynaklandığını açıklayan Raşvan, “Filistinliler, Gazze'nin güvenliğini yabancı bir gücün devralmasını veya işgalin vesayetle değiştirilmesini kabul etmeyecek” dedi.

Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Temim Halaf, salı günü CBS News'e verdiği röportajda, “İstikrar gücünün oluşumu, yapısı, yetki alanı ve süresi de dahil olmak üzere çeşitli unsurlar hakkında Amerikalı ve bölgesel ortaklarla görüşmeler sürüyor” dedi.

Said Ukkaşe, Mısır'ın tutumunun ve endişelerinin haklı olduğuna inanıyor. Ukkaşe, Kahire’nin bölge konusunda diğer tüm taraflardan daha fazla tecrübeye sahip ve Filistinli gruplarla uzlaşı içinde, silahsızlanmanın kademeli şekilde gerçekleşmesine yönelik bir vizyona sahip olduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Ukkaşe, “Trump, eğer istikrar güçleri maddesi konusunda uluslararası ve İsrailli taraflarla uzlaşı sağlanamazsa, herkesi şaşırtarak çok uluslu güçlerin gönderilmesini gündeme getirebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Mutava, ‘hiçbir Arap veya İslam ülkesinin silahsızlanma konusunda bir çatışmaya girmeyi kabul etmeyeceğini’ düşünüyor. Mutava, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Beklenen uluslararası gücün başarısı, bu güce Filistin polis gücünün eklenmesine bağlı. Bu güç, istikrar güçleri tarafından desteklenen açık bir plan çerçevesinde kanunları uygulamaktan tek başına sorumlu olacak” ifadelerini kullandı.