Abbas: İsrail'in su kaynaklarımızı yağmalamasına sessiz kalamayız

Batı Şeria’daki sakinler Mekorot Şirketi’nden su satın alıyor
Batı Şeria’daki sakinler Mekorot Şirketi’nden su satın alıyor
TT

Abbas: İsrail'in su kaynaklarımızı yağmalamasına sessiz kalamayız

Batı Şeria’daki sakinler Mekorot Şirketi’nden su satın alıyor
Batı Şeria’daki sakinler Mekorot Şirketi’nden su satın alıyor

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Filistin su kaynaklarının, “neredeyse tamamen gizli ve tehlikeli İsrail yağmalaması” konusunda sessiz kalmanın mümkün olmadığını söyledi.
Abbas Dünya Su günü vesilesiyle yaptığı açıklamada, ulusları toplumun su haklarını geri kazanmaları konusunda kendilerini desteklemeleri gerektiğini belirterek, bu yılki “Yeraltı suyu görünmez, ancak etkisi her yerde görülebilir” temasına adanmaya dikkat çekti.
Filistin Yönetimi'nin kuruluşundan bu yana İsrail, Filistinliler için her yaz kriz yaratan su kaynaklarını kontrol ediyor. Filistin Devlet Başkanı, “Tüm zor koşullara ve İsrail engellerine rağmen, planlarımızı uygulamamızı engellemeyeceklerini, yaşam ve kalkınmanın temeli olarak kurulmasına yol açan bağımsız bir su sistemi inşa etmek için geliştirme sürecini sürdüreceğiz. Başkenti Kudüs olan devletimiz kurulana dek daha fazla projeyi destekleyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Abbas, Dünya Su Günü'nün herkesin bu değerli kaynağa ilgi duyması ve yeryüzündeki tatlı su bolluğunu tehdit eden ciddi sorunlara çözümler hakkında ciddi şekilde düşünülmesi adına  önemli bir fırsat olduğunu düşünüyor. Açıklamasında on milyonlarca insanın hayatını tehdit eden su sorununa değinen Abbas, Filistinlilerin mustarip olduğu ve “İsrail’in ihlallerinde ısrarı sonucunda her geçen gün daha da şiddetlenen su işgali sorununa adil çözümler getirmenin ve çözüm üretmenin öneminin gözden kaçırılmaması” gerektiğine vurgu yaptı. Abbas, su kaynaklarının yağmalanması ve Filistinlilere su sağlanmasına yönelik çabaların engellenmemesi gerektiğine dikkat çekti. Abbas ayrıca, İsrail’in tüm uluslararası yasa ve sözleşmelerle güvence altına alınan temel bir insan hakkı olan suyun, vatandaşlara ulaştırmaya yönelik tüm çabaları engellediğini bildirdi.
Abbas, İsrail'i yerin altındaki ve üstündeki su kaynaklarını kontrol etmekle mi suçluyor?
Filistin Devlet Başkanı, İsrail’in şimdiye kadar ki toprak ve sulardaki işgal hırslarının yasadışı genişlemenin temeli olduğunu söyledi. Filistin Merkezi İstatistik Bürosu ve Su Kurumu tarafından yapılan ortak basın açıklamasında, İsrail işgalinin Filistinlilerin yüzde 85'inden fazlasını ele geçirmesi sonucunda, Filistinlilerin kişi başına ortalama su tüketiminin, Dünya Sağlık Örgütü'nün standartlarına göre dünya çapında önerilen minimum günlük 100 litreden daha az olduğunu aktardı. Açıklamada, Filistinlilerin kişi başına düşen ortalama su tüketimin 84,2 olduğunu, bu ortalamanın Batı Şeria’da 82,4 litre, Gazze Şeridi’nde ise 86,6 litre olduğu vurgulanarak, Gazze Şeridi’ndeki yüksek su kirlilik oranı hesaba katıldığında kişi başına düşen tatlı su payının günde 26,8 litre olduğu kaydedildi.
İsrail önlemleri, Filistinlilerin doğal kaynaklardan yararlanmalarını sınırlıyor.  Özellikle su ve evsel kullanımı Tel Aviv merkezli Mekorot İsrail Ulusal Su Şirketi’nden su alınarak açık giderilmeye çalışılıyor. Evsel kullanım için satın alınan su miktarı 2020 yılında 90,3 milyon metreküpe ulaştı. Bu 53,3 milyon metreküpü Filistin kaynaklarından akan su olmak üzere 448,4 milyon m3 olan mevcut su miktarının yüzde 20'sini oluşturmakta. 299.1 milyon m3 yeraltı kuyularından akan su ise mevcut suyun yüzde 1’ini oluştururken, 5,7 milyon metreküp  su ise tuzdan arındırılan içme suyu. Açıklamalara göre, Gazze Şeridi’ndeki kıyı havzasından 2020 yılında çıkarılan su miktarı 190,5 milyon metreküp. Bu miktar su rezervlerinin deniz seviyesinin altında 19 metreye düşmeye neden olan  yıllık 50 ila 60 milyon metreküpü  aşılmaması adına çok büyük bir rakam.



Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
TT

Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)

Hizbullah, İsrail'le yıllardır süren ve bir ay önce tüm Lübnan'ı kapsayacak şekilde genişleyerek yoğunlaşan savaş sahasına silahlarını birer birer sokuyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz günlerde “(Hizbullah'ın) Güney Litani bölgesinde yüzlerce tünel ve sığınak kazdığını ve İsrail güçlerinin burada bir miktar modern Rus silahı bulduğunu” açıkladı.

Bu açıklama, ABD'de yayınlanan Washington Post gazetesinin İsrailli yetkililere dayandırdığı, İsrail'in Lübnan'a düzenlediği saldırılar sırasında, Rus ve Çin yapımı tanksavar silahlarının bulunduğu haberinden saatler sonra geldi.

Askeri uzmanlar Hizbullah'ın silahlarını, özellikle de füzelerini kullanma konusundaki isteksizliğini birden fazla faktöre bağlıyor: Bunlardan ilki, İsrail'in iletişim araçlarını bombalayarak ve genel sekreterine suikast düzenleyerek Lübnan'ın tüm bölgelerine, özellikle de Hizbullah'ın etkisi ve kontrolü altındaki bölgelere karşı yürüttüğü yoğun hava savaşında kullandığı sürpriz unsurudur. İkincisi, İsrail'in silah depolarının büyük bir kısmını imha etmesinin yanı sıra, zamanında oraya ulaşamaması ve bu durumun Hizbullah'ta, Tel Aviv'in kendisine giden tüm ikmalleri kesme niyeti göz önüne alındığında, savaşın uzun olacağı ve tüm füzelerin aynı anda kullanılmasının uygun olmayacağı kanaatine yol açmasıdır.

Tanksavar silahları

Askeri ve stratejik Uzman Tuğgeneral Hasan Jouni, "Netanyahu'nun bahsettiği modern Rus silahlarını ve söylediklerinin doğruluğunu belirlemenin mümkün olmadığını, özellikle de Hizbullah'ın kullanmadan önce benzer bir silahı ortaya çıkarmayacağı" görüşünde. Rusya ve Çin'de geliştirilen tanklar için hafif silahların modern olup olmaması fark etmediğinden büyük bir önem taşımıyor. Uzun menzilli füzeler Hizbullah’ın elinde ama İsrail'in girdiği bölgede değil.”

Sürpriz oyun

Jouni, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada "Hizbullah'ın sürprizler oyununda, silahların ve bunların kullanımının kademeli olarak tespit edilmesinde ustalaştığına" inanıyor ve şuna dikkat çekiyor: "Son zamanlarda Golani üssünü vuran ve çok sayıda ölüme yol açan saldırı İsrail askerleri arasında meydana gelen yaralanmalar, hedefleme doğruluğu, zamanlama ve etki açısından öncekilerden farklıydı. Bu nedenle Hizbullah'ın kullanmaya başladıkları modern insansız hava araçları neslindendir.”

“Füzelere gelince, Hizbullah, savaşın uzun olduğunu bildiği için bunları kademeli olarak kullanıyor ve son zamanlarda 100 kilometre menzilli ve 100 kilogram patlayıcı başlık taşıyan Nasr 1 füzesini kullandı ve daha uzağa giden, varlığın tüm noktalarına ulaşan füzelere sahip” dedi.

Couni, "Dengeyi değiştiren silahlardan söz edemeyiz, bunun yerine grubun, iki ülkedeki eşitsiz nüfuza bakılmaksızın, Lübnan'da kaybedilen güvenlik ile İsrail'de kaybedilen güvenlik arasındaki denklemi istikrara kavuşturma çabasından söz edebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.

Füzelerin kademeli kullanımı

Gazze'de savaşın başladığı Ekim 2023'ten bu yana Hizbullah'ın İsrail'e ateşlediği füzeler arasında, patlayıcı yükü 300 ile 500 kilogram arasında değişen "Katyuşa" ve "Burkan" füzeleri yer alıyordu.

Hizbullah, geçen Eylül ayı sonuna kadar balistik füzelerini Tel Aviv'deki Mossad karargâhını bombalamak için kullanmadı; bunun sorumlusunun "çağrı cihazları ve radyo cihazlarının katliamına ilave olarak liderlerinin suikastı olduğunu" belirtti.

İsrail Ordu Radyosu geçtiğimiz günlerde Hizbullah'ın balistik füze kullanımını yoğunlaştırmaya başladığını ve son zamanlarda Rusya'da üretilen taşınabilir tanksavar füzeleri "Kornet" ile "Fadi 1" ve "Fadi 2" füzelerini birden fazla kez kullandığını belirtti. Bunlar, "noktasız alan bombalamasında" kullanılan taktiksel "yerden yüzeye" füzelerdir.

Ayrıca İsrail insansız hava araçlarını düşürmek için İran yapımı uçaksavar karadan havaya füzelere de başvurdu.

Hizbullah, en az iki olayda İsrail savaş uçaklarına karşı yaklaşık 90.000 feet yükseklikteki hedeflere ulaşabilen radar güdümlü füze kullandı ve onları geri çekilmeye zorladı.

Füze cephaneliği

İsrail'deki araştırma merkezlerine göre Hizbullah 150.000 ila 200.000 arasında normal balistik ve güdümlü olmayan füzeye sahiptir; bunlar 150 kilometreye kadar menzile sahip kısa, orta ve uzun menzilli füzelerdir. Ayrıca 10,000 hassas balistik füzeye ve İsraillilerin 75 olarak tahmin ettiği Yakhont karadan denize hassas füzeleri bulunmaktadır. Husiler tarafından kullanılanlar gibi sürat teknelerine sahiptir. Sayıları muhtemelen on binleri bulan çok sayıda insansız hava aracına sahip olduğunu da unutmamak gerekir.

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) tahminlerine göre Hizbullah'ın elinde yaklaşık 150.000 roket ve füze bulunuyor.