NASA: Güneş Sistemi dışında şimdiye dek 5 bin gezegen keşfedildi

"Her biri yeni bir dünya, yepyeni bir gezegen. Her biri için heyecanlanıyorum çünkü onlara dair hiçbir şey bilmiyoruz"

Varlığı doğrulanan ötegezegen sayısı gün geçtikçe artıyor (NASA)
Varlığı doğrulanan ötegezegen sayısı gün geçtikçe artıyor (NASA)
TT

NASA: Güneş Sistemi dışında şimdiye dek 5 bin gezegen keşfedildi

Varlığı doğrulanan ötegezegen sayısı gün geçtikçe artıyor (NASA)
Varlığı doğrulanan ötegezegen sayısı gün geçtikçe artıyor (NASA)

NASA, şu ana dek Güneş Sistemi’nin ötesinde, gezegen olduğu teyit edilmiş, 5 binden fazla gök cismi keşfedildiğini duyurdu.
NASA Ötegezegen Arşivi’ne en son eklenen 65 gezegenle birlikte ötegezegen sayısı dün 5 bine ulaştı. Bu arşiv, birden fazla yöntemle varlığı doğrulanmış, hakemli bilimsel dergilerde yayımlanmış ötegezegenleri içeriyor.
Güneş Sistemi’nin dışında, başka yıldızların yörüngelerinde dönen gezegenlere, 'ötegezegen' adı veriliyor.
Bilim insanları son derece gelişkin araçlar sayesinde giderek daha fazla sayıda ötegezegen adayı keşfediyor. Ancak bunların teyit edilmesi için ileri araştırmalar gerekiyor ve ötegezegenlerin yüzeyinde neler olduğuna dair fikir edinmek hâlâ çok zor.
NASA Ötegezegen Bilim Enstitüsü’nde görev alan, arşivden sorumlu bilim insanı Jessie Christiansen, 'Bu sadece bir sayı değil' dedi.
Christiansen, "Her biri yeni bir dünya, yepyeni bir gezegen. Her biri için heyecanlanıyorum çünkü onlara dair hiçbir şey bilmiyoruz" ifadesini kullandı. 
Güneş Sistemi’nin dışındaki ilk gezegenler 1990'larda keşfedilmişti. 2000'lerin başındaysa sadece 100 kadar ötegezegen teyit edilebilmişti. O yüzden uzmanlar bugünü, 'ötegezegen keşiflerinin altınçağı' diye niteliyor.
Bu gök cisimleri, 'gezegen avcısı' diye nitelenen güçlü teleskoplar sayesinde tespit ediliyor. Bunlar arasında Spitzer Uzay Teleskobu, Kepler Uzay Teleskobu ve Geçiş Halindeki Öte Gezegen Araştırma Uydusu gibi uzay araçları yer alıyor.
Şimdiye kadar, teyit edilen ötegezegenlerin yüzde 30'u gaz devlerinden oluşuyor. Jüpiter veya Satürn gibi gazdan oluşan gezegenler, bu sınıfta yer alıyor.
Keşfedilen gezegenlerin yüzde 31'i süper Dünya ve yüzde 35'i de Neptün benzeri diye niteleniyor. Dünya'nın kütlesinden daha büyük, fakat gaz devlerinden çok daha küçük gezegenlere 'süper Dünya' adı veriliyor.
Bilinen ötegezegenlerin yalnızca yüzde 4'ü Dünya veya Mars gibi kayalık gezegenlerden oluşuyor.
Arşive yeni eklenen 65 gök cismi, çoğunlukla süper Dünya ve Jüpiter boyutunda gezegenleri içeriyor. Araştırmacılar bunlar arasında Dünya büyüklüğünde iki gezegenin yer aldığını belirtiyor. Ancak söz konusu gezegenlerde sıcaklık 327 santigrat dereceye ulaşıyor. Yani bunlar yaşanabilir olmaktan çok uzak.
Ancak ötegezegen keşifleri hızlandıkça, yaşanabilir koşullara sahip olduğu anlaşılan gezegen sayısı da artıyor. Ayrıca hesaplamalar, Samanyolu Galaksisi'nde en az 300 milyon yaşanabilir gezegen olduğunu gösteriyor.
Christiansen, "Bu görevi aldım çünkü eskiden ötegezegen keşfi yepyeni ve çok heyecan verici bir şeydi" ifadelerini kullandı:
"Şimdi, neredeyse sıradanlar. Meslektaşım David Ciardi geçen gün şuna dikkat çekti: Bugün insanların yarısı, ötegezegenlere dair bilgi sahibi olmadığımız bir zamanda hiç yaşamadı."
Independent Türkçe, CNN International, New Atlas



OpenAI davası: Elon Musk bilgisayar kullanmadığını savundu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

OpenAI davası: Elon Musk bilgisayar kullanmadığını savundu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Teknoloji devi Elon Musk'ın avukatları, yapay zekayla ilgili bir mahkeme dosyasında, milyarderin dizüstü bilgisayarı hakkında sosyal medyada yaptığı birçok paylaşıma rağmen, "bilgisayar kullanmadığını" iddia etti.

Wired'ın haberine göre bu iddia, Musk ve yapay zeka girişimi xAI'ın Sam Altman ve OpenAI'a açtığı davayla ilgili pazar günü mahkemeye sunulan dosyada yer aldı.

Davada OpenAI'ın kurucu ortağı Musk, OpenAI'ın kuruluş anlaşmasında belirtilen "insanlığın yararına" kullanma şartına uymak yerine Microsoft'a kâr sağlamak amacıyla yapay zeka geliştirdiği için sözleşme ihlali yaptığını iddia etti.

Pazar günkü dava, OpenAI'ın Musk ve xAI'ı keşif sürecine uymamakla suçlamasının ardından geldi. Ancak Musk'ın avukatları, 14 Haziran'da OpenAI'a "Musk'ın cep telefonunu incelediklerini, e-postalarını incelediklerini ve Musk'ın bilgisayar kullanmadığını" bildirdiklerini söyledi.

X'teki birkaç çalışan Wired'a, Musk'ın çoğunlukla telefonundan çalıştığını ancak bazen dizüstü bilgisayar kullandığını belirtti. Musk'ın kendi sosyal medya paylaşımları da en az bir dizüstü bilgisayara sahip olduğunu ve kullandığını gösteriyor.

Musk, Aralık 2024'te yaptığı paylaşımda "Bu benim dizüstü bilgisayarımın fotoğrafı" yazmıştı.

Almanya'daki bir adam bana bu havalı çıkartmayı verdi, bu yüzden daha iyi bilgisayar alıp çıkartmayı kaybetmek istemiyorum.

Musk, bir ay önce aynı dizüstü bilgisayarı gösteren bir fotoğraf paylaşmış ve bir kişinin oyun konfigürasyonuna dair sorusuna yanıt olarak "hâlâ bir hayranımın uzun zaman önce yaptığı @DOGE çıkartmasıyla eski dizüstü bilgisayarımı kullanıyorum" yazmıştı.

Temmuz 2021'de Musk, X'te Mac'in yanı sıra bir "masaüstü PC" kullandığını söylemişti.

Wired'a göre, Washington'daki Eisenhower Executive Office Building'deki Musk'ın ofisinin fotoğraflarında da bir oyun bilgisayarı görünüyordu.

Musk ve xAI'nin avukatları, Wired'ın yorum talebine yanıt vermedi. The Independent, cevap hakkı için xAI'a ulaştı.

Musk ve Altman, Musk'ın 2015'te kurulmasına katkıda bulunduğu OpenAI'ın faaliyete geçmesinden bu yana anlaşmazlık içinde. OpenAI, yapay zekanın tüm insanlığa fayda sağlaması için kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kurulmuş olsa da 2018'de yönetim kurulundan ayrılan Musk'ı öfkelendirecek şekilde daha ticari bir yapıya büründü.

OpenAI, 2022'de ChatGPT'yi piyasaya sürerek yapay zeka alanında öncü bir kuruluş haline geldi. Öte yandan Musk, kendi kâr amacı güden yapay zeka şirketi xAI'ı kurdu.

Musk, OpenAI'ı sözleşme ihlali nedeniyle dava etti ve kuruluşun kâr amacı gütmeyen kuruluş olarak kurucu misyonuna ihanet ettiğini söyledi. Yargıç, OpenAI'ın kâr amacı güden bir şirket olmasını engelleme talebini reddederken, gelecek yıl yapılacak bir duruşma düzenlemeyi teklif etti.

Bu yıl OpenAI, devam eden yasal mücadeleleri sırasında haksız rekabet ve yatırımcılar ve müşterilerle olan iş ilişkilerine müdahale edildiği iddiasıyla Musk'a karşı ayrı bir dava açtı.

Independent Türkçe