عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Başağa yakın zamanda Trablus’a geçeceğini duyurdu

Petrol Tesisleri Mufafızları, Dibeybe’ye karşı olmadıklarını bildirdi.

İngiltere’nin Libya Büyükelçisi Caroline Hurndall, Bingazi Belediye Başkanı Sakır Bucvari ile görüştü. (İngiltere Büyükelçiliği)
İngiltere’nin Libya Büyükelçisi Caroline Hurndall, Bingazi Belediye Başkanı Sakır Bucvari ile görüştü. (İngiltere Büyükelçiliği)
    Kahire/Halid Mahmud
TT
TT

Başağa yakın zamanda Trablus’a geçeceğini duyurdu

İngiltere’nin Libya Büyükelçisi Caroline Hurndall, Bingazi Belediye Başkanı Sakır Bucvari ile görüştü. (İngiltere Büyükelçiliği)
İngiltere’nin Libya Büyükelçisi Caroline Hurndall, Bingazi Belediye Başkanı Sakır Bucvari ile görüştü. (İngiltere Büyükelçiliği)

Libya’daki İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa, çalışmalarına yalnızca ülkenin başkenti Trablus'tan başlayacağı taahhüdünü yineledi. Hükümetinin, ‘devir teslim aşamasına’ yaklaştığını belirten Başağa, rakibi Abdulhamid Dibeybe’yi ‘iki yıl daha görevde kalmak için’ yabancı büyükelçilerle iletişim kurmakla itham etti.  
Dün katıldığı bir televizyon programında Türkiye ile ilişkiler ilişkin de açıklamalarda bulunan Başağa şunları söyledi:
“Türkiye ile ilişkiler değişmiş değil, çünkü Libya’nın zor zamanlarında uzanan sağlam bir ilişkimiz var. Türk askerleri Libya’da resmi bir anlaşma çerçevesinde bulunuyor. Sadece Libyalıların isteği ya da arzusu dahilinde olmayan yabancı güçlerin ülkeden ayrılmasını isteyeceğiz. İleride Libya istikrara kavuştuğunda, hükümet ve Temsilciler Meclisi’nin anlaşmaları çerçevesinde olanlar hariç herhangi bir yabancı gücün ülkede bulunması kabul edilmeyecektir.
Hakkındaki ‘yolsuzluk’ suçlamalarını reddeden Başağa, içişleri bakanı görevindeyken Denetim Bürosu’nun tüm soruşturmalarından aklandığını vurguladı. Ayrıca hükümetinin ancak Trablus’ta göreve başlayacağını ve yakın bir zamanda ‘devir teslim aşamasına’ gelineceğini belirtti. 
Ukrayna’nın Libya Büyükelçisi ile görüşen Başağa; “Herkesin tüm ülkelerin egemenliğine saygı duyması gerektiğine inanıyoruz. Halkın kendi geleceğini belirleme hakkına saygı gösterilmemesi ya da bu hakkın görmezden gelinmesi asla kabul edilemez. Bu hem Ukrayna hem de Libya için geçerlidir.” dedi.  
Ulusal Birlik Hükümeti Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Ülkedeki tüm krizlerin aşılması ve tarafların uzlaşması için tek çözüm yolu diyalogdur” ifadesini kullandı. Doha Forum 2022’ye katılan Menguş, Libya’daki krizin çözümünün, geçiş aşamasını sonuçlandıracak olan seçimlerin gerçekleştirilmesi olduğunu vurgulamıştı. Menguş, Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen Doha Forumu'nda yaptığı konuşmada, Libya'nın ekonomik olarak sıkıntı yaşadığını belirterek şunları söyledi:
“Libya'daki ekonomik krizin sorumlularından hesap sorulmalı ve bu sorumluluğu sadece hükümet değil Libyalılar da üstlenmeli. Libya Merkez Bankası, Ulusal Petrol Şirketi ve bazı bakanlıklarda sorunlar var. Hükümetimiz, kalkınma yolunda ilerleyebilmemiz için bu krizin aşılmasının tek yolunun diyalog olduğunu biliyor."
Diğer yandan, Libya Savunma Bakanlığına bağlı Petrol Tesisleri Muhafızları, Başkanı Ali ed-Dib'in arazi ödeneği ve diğer bazı taleplerinin yerine getirilmesi amacıyla Dibeybe’yi tehdit ettiği yönünde yayılan video kaydının sahte olduğunu duyurdu. Petrol Tesisleri Muhafızları’ndan yapılan açıklamada, sosyal medyada art niyetli kişilerin Dib ve Dibeybe arasındaki telefon görüşmesini, montaj yaparak çarpıttığı belirtildi. Kurum olarak Ulusal Birlik Hükümeti Savunma Bakanlığına bağlı oldukları ve idari olarak Ulusal Petrol Şirketi bünyesinde görev aldıkları vurgulanan açıklamada, Libya anayasasına uygun bir şekilde görev yaptıkları ifade edildi.  
İngiltere’nin Libya Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada da Libya’daki tüm siyasi taraflara, Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams’ın girişimine katkıda bulunmaları çağrısı yapıldı. İngiltere'nin Libya Büyükelçisi Caroline Hurndall, ülkenin doğusundaki Bingazi kentini ziyaret ederek Bingazi Belediye Başkanı Sakır Bucvari ile görüştü. Bingazi kentini ilk defa ziyaret ettiğini ve bundan mutluluk duyduğunu belirten Hurndall, görüşmede İngiltere ve Libya şirketlerinin çeşitli alanlarda iş birliği yapma fırsatlarını değerlendirdi. Tobruk’taki Temsilciler Meclisi daha önce Hurndall’ı, Dibeybe hükümetini desteklemekle suçlamış ve ‘istenmeyen kişi ilan edilerek sınır dışı edilmesini’ talep etmişti.  

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.