Asit püskürten 'çılgın karıncalar' gizemli bir patojene yenik düştü

İstilacı karıncaların saldırıları yavru tavşanları kör etmişti

Bilim insanları bu karıncaları, 'ekolojik yıkım topu' diye niteliyor (Teksas Üniversitesi, Austin)
Bilim insanları bu karıncaları, 'ekolojik yıkım topu' diye niteliyor (Teksas Üniversitesi, Austin)
TT

Asit püskürten 'çılgın karıncalar' gizemli bir patojene yenik düştü

Bilim insanları bu karıncaları, 'ekolojik yıkım topu' diye niteliyor (Teksas Üniversitesi, Austin)
Bilim insanları bu karıncaları, 'ekolojik yıkım topu' diye niteliyor (Teksas Üniversitesi, Austin)

Güney Amerika kökenli istilacı bir karınca türünün mantarlara yenik düştüğü anlaşıldı.
Asit püskürten, sarımsı ve kahverengi bir gövdeye sahip karıncalar son 30 yılda ABD’yi istila etmişti. 
Evlere zarar veren, yerli türlerin azalmasına ve hatta bebek tavşanların kör olmasına sebebiyet veren karıncalarla mücadelede mantarlar, umut ışığı oldu.
Önceki yıllarda karıncaların püskürttüğü formik asit yüzünden kör olan yavru tavşanlar bulunmuştu.
ABD’deki Teksas Üniversitesi, Austin'nden araştırmacılar, hakemli bilimsel dergi PNAS’ta doğal bir mantar patojenini inceledikleri bir makale yayımladı.
Ekip, Florida'daki bazı istilacı karıncaların şişmiş karınlarında mantar sporları tespit etmişti. Yeni araştırmada mantarın, karıncaların ömrünü kısalttığı ortaya kondu.
Daha önce hiç görülmemiş ölümcül patojene Myrmecomorba nylanderiae adı verildi. Hastalığa neden olabilen canlılara, virüslere ve diğer yapılara patojen adı veriliyor.
Söz konusu patojen, yalnızca istilacı karıncaları etkiliyor. Bu da Latince adı Nylanderia fulva olan ve halk arasında 'çılgın karınca' diye bilinen böceklerin kurduğu kolonilerin çökmesine neden olabilir.
İstilacı türler uzmanı ve araştırmanın baş yazarı Edward LeBrun, "Bu, çılgın karıncaların yok olacağı anlamına gelmiyor" dedi:
"Patojenin herhangi bir çılgın karınca popülasyonuna bulaşmasının ne kadar süreceğini tahmin etmek imkansız. Ama bu bizi büyük ölçüde rahatlatacak çünkü bu popülasyonların da bir ömrü var."
Araştırma ekibi mantarın etkisini anlamak için bir de deney yaptı. Teksas’taki bir parkta çılgın karıncaların yuvalama alanlarına mantar bulaştırıldı.
Sonunda mantarın yayılıp karıncaları öldürdüğü ve parkı yerli türler için güvenli hale getirdiği görüldü.
Bulgular mantarın bulaştığında popülasyonun hızla azalttığını ve 4 ila 7 yıl içinde topluuğu yok ettiğini gösteriyor.
Ekip, benzer sonuçlar elde etme umuduyla patojeni Teksas'taki diğer bölgelerde denemeyi planlıyor.
Independent Türkçe, CNET, Newsweek



Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
TT

Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)

Rebecca Whittaker 

Britanyalı bilim insanları, hükümetin 50 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,5 milyar TL) bir fonla desteklediği program kapsamında küresel ısınmayla mücadelede güneş ışığını engelleme tekniklerini deneyebilir.

Birkaç hafta içinde onaylanacak jeomühendislik projesinde bilim insanları, ışığı yansıtan parçacık bulutlarını atmosfere fırlatmak veya deniz suyu spreyleri kullanarak bulutları daha parlak hale getirmek gibi teknikleri inceleyebilir.

Başka bir yöntemse, ısıyı hapseden bir battaniye görevi gören doğal sirüs bulutlarını inceltmeyi içeriyor.

Projenin başarılı olması halinde Dünya yüzeyine daha az güneş ışığı ulaşacak ve böylece yeryüzü geçici olarak soğuyacak.

Bu, gezegeni soğutmanın nispeten ucuz bir yolu olarak düşünülse de yöntemi eleştirenler, hava örüntülerinde felaketlere yol açabileceği ve hatta yağmurları, gıda üretiminde hayati önem taşıyan bölgelerden başka yerlere kaydırabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğer bilim insanlarıysa jeomühendisliğin, iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıtların kullanımını durdurma çabalarını azaltabileceğini söylüyor.

Proje, ARIA diye bilinen İleri Araştırma ve Buluş Ajansı tarafından finanse ediliyor.

Birleşik Krallık hükümeti tartışmalı deneye 50 milyon sterlin ayırdı ancak gelecek 4 yıl boyunca kullanmak üzere, vergi mükelleflerinin parasından verilen toplam miktar 800 milyon sterlin (yaklaşık 41 milyar TL).

Jeomühendislik projesini yöneten ARIA Program Direktörü Profesör Mark Symes "Karbonsuzlaşma hayati önem taşıyor ancak mevcut gidişatımız, sıcaklık kaynaklı çok sayıda iklim devrilme noktasını tetikleme riski taşıyor" diyor.

Bu program, iklim felaketini önlemek için gereken zaman diliminde Dünya'yı güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl soğutabileceğimiz (veya soğutup soğutmamamız gerektiği) konusunda kritik ve cevapsız soruları araştıracak.

ARIA'nın geçen yıl yayımladığı bir belgede Symes bu tür devrilme noktalarına örnek vermişti. Bunlar arasında Arktik kış deniz buzlarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının yok olması ve bunun sonucunda ekosistem kaybı, karadaki büyük buz örtülerinin çökmesi ve bunun küresel deniz seviyesinin kayda değer derecede yükselmesine yol açması yer alıyordu.

Symes, çözümün fosil yakıtların yakılmasının durdurulması ve sera gazlarındaki fazlalıkların ortadan kaldırılması olduğunu ancak bunun, devrilme noktalarının başlangıcını önleyecek kadar hızlı gerçekleşmeyebileceğini söylüyor.

Bunun yerine bu projenin "karbonsuzlaşma için zaman kazanmamıza" katkı sağlayacağını umuyor.

Profesör Symes, projede zehirli maddeler kullanılmayacağını, açık hava deneyleri öncesinde çevresel etki değerlendirmesi yayımlanacağını ve bölgedeki topluluklara danışılacağını ifade ediyor.

Projelerin detaylarının gelecek haftalarda yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news