En fazla ölüme yol açan kanser türü olan akciğer kanseri hakkında bilmeniz gerekenler

En fazla ölüme yol açan kanser türü olan akciğer kanseri hakkında bilmeniz gerekenler
TT

En fazla ölüme yol açan kanser türü olan akciğer kanseri hakkında bilmeniz gerekenler

En fazla ölüme yol açan kanser türü olan akciğer kanseri hakkında bilmeniz gerekenler

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre kanser, ABD’de kalp hastalığından sonra önde gelen ikinci ölüm nedeni.
Şarku’l Avsat’ın Eat This, Not That (Bunu Yiyin, O Değil) adlı sağlık sitesinden aktardığına göre, Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu ve Dana-Farber Kanser Enstitüsü’nde kanser önleme profesörü ve Chu Ailesi Küresel Kanser Önleme Merkezi direktörü Dr. Timothy Rebek, “Her zaman iyi tedavilere ihtiyacımız olacak. Ancak bu sorundan bir türlü kurtulamıyoruz. Halk sağlığı üzerinde bir etki yaratmak için kanseri önlemeliyiz” ifadelerini kullandı.

1-En ölümcül kanser hangisi?
Tüm kanser ölümlerinin %23’ü akciğer kanserinden kaynaklandığından, kanser söz konusu olduğunda en çok ölüme bu kanser türü neden oluyor. İnsanlar daha az sigara içtiklerinde akciğer kanseri riski azalıyor ama ne yazık ki tamamen sona ermiyor. Çünkü hala birçok insan bu hastalığın semptomlarını gösteriyor. Konuyla ilgili olarak radyasyon onkoloğu Dr. Gregory Videtic, “Bu durum genellikle kanserin, olmasını istediğimizden daha yaygın olabileceği anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.

2-Bu ölümcül kanserin sebepleri neler?
Akciğer kanserinin bir numaralı nedeni; vakalarının yaklaşık %90’ına neden olan sigara. Onkolog Nathan Bennell, “Akciğer kanseri nedeniyle ölen insanların çoğu ya sigara içiyor ya da eskiden sigara içiyordu. Dolayısıyla sigara, akciğer kanserinin yüz karası. Şurası bir gerçek ki, akciğeri olan herkes kanserojenlere maruz kalabilir ve akciğer kanseri geliştirebilir, bu nedenle bu, herkesi endişelendirmesi gereken bir hastalık. Tütün dumanı, insanoğlunun bildiği en bağımlılık yapan maddelerden biridir. Bağımlılık ise bir hastalık. Sigara içmek, genellikle ergenlik döneminde bağımlılığa dönüşür. Sigara içseniz de içmeseniz de kimse akciğer kanserinden ölmeyi hak etmez” dedi.

3-Akciğer kanserinin erken belirtileri neler?
Cleveland Clinic’e göre, akciğer kanserinin erken belirtileri şunlar:
Geçmeyen öksürük
Ses kısıklığı
Balgamda kan veya öksürükle çıkan balgam
Zayıflama
Hırıltı
Sık ve açıklanamayan enfeksiyonlar
Öksürük veya gülmeyle kötüleşen göğüs ağrısı

4-Akciğer kanserinden nasıl korunulur?
Kurul sertifikasına sahip bir onkolog ve Johns Hopkins Kimmel Kanser Merkezi'ndeki Akciğer Kanseri Programı direktörü olan Julie Brahmer’e göre, “Hiçbir şey akciğer kanserine yakalanmamayı garanti etmese de, pasif içicilikten kaçınıp sigara da içmezseniz akciğer kanseri riski azalır. Yüksek risk altındaysanız da muayeneleri kaçırmamanız gerekir” dedi. Brahmer ayrıca, sağlık taramasının, akciğer kanserini ciddi aşamalara geçmeden önce tespit etmek için sahip olduğumuz en iyi araç olduğunu vurguladı.

5-Bilimsel gelişmeler akciğer kanserinin tanı ve tedavisine katkı sağlıyor
Akciğer kanseri semptomlarından endişe duyan herkes bir uzmana danışmaktan çekinmemeli.
Göğüs hastalıkları uzmanı Peter Mazzoni, “Birçoğumuz kariyerimize kanser, kara bir lekeyken başladık. Ama şimdi tüm bu gelişmeler, bu senaryoyu muazzam bir umutla doldurdu. Erken teşhis için uğraşabilirsiniz. Yüksek risk altındaysanız test yaptırabilirsiniz. Erken evrede kanser teşhisi konulursa ameliyat olmadan bu süreci atlatma ihtimali daha yüksek. Hastalığın daha ileri safhalarında da kanserin tedavi edilmesinde inanılmaz derecede umut veren büyük değişiklikler var” ifadelerini kullandı.



Mars'a ve diğer gezegenlere gönderilmek üzere minik bir uzay aracı tasarlandı

Fotoğraf: (Schafer ve ekip arkadaşları/Nature)
Fotoğraf: (Schafer ve ekip arkadaşları/Nature)
TT

Mars'a ve diğer gezegenlere gönderilmek üzere minik bir uzay aracı tasarlandı

Fotoğraf: (Schafer ve ekip arkadaşları/Nature)
Fotoğraf: (Schafer ve ekip arkadaşları/Nature)

Bilim insanları Dünya atmosferinin erişilmesi güç bölgelerini ve nihayetinde diğer gezegenleri incelemek için güneş enerjisiyle çalışan küçük uzay araçları fırlatmak istiyor.

Fikrin arkasındaki araştırmacılar, bu küçük cihazların havada süzülebildiğini ve taşıdığı algılama araçlarıyla hem iklimimizi izleyebileceğini hem de Mars'ı keşfedebileceğini söylüyor.

Geleneksel uzay araçlarının aksine atmosferde süzülmek için yakıt gerektirmiyorlar. Bunun yerine, 150 yıldır nesneleri havaya kaldırmak için kullanılan ve fotoforez diye bilinen süreçle ışıktan elde edilen enerjiyi kullanıyorlar.

Bu uzun geçmişe rağmen, fotoforezin pratik kullanımı gerçekten küçük nesnelerle veya çok güçlü yapay ışıkla sınırlıydı ve pratik cihazlar işe yaramıyordu. Ancak araştırmacılar delikli levhalardan, doğal güneş ışığını kullanarak havada kalabilen, 1 santimetre uzunluğunda bir uçan cihaz yaptıklarını düşünüyor.

Uçan yapı, küçük desteklerle birbirine tutturulmuş iki adet ince, delikli zardan yapıldı. Bunlarla küçük bir disk oluşturuluyor ve daha sonra bu disk havada kalabiliyor.

Bu araçlar Dünya atmosferinin üst katmanlarına kadar ulaştırılabilir. Biraz daha büyütülebilirlerse, atmosferi izlemek ve diğer bilimsel çalışmalar için kullanılmalarını sağlayacak antenler ve devreler taşıyabilirler.

Bilim insanları aynı tasarımın nihayetinde diğer gezegenlere de götürülebileceğini öne sürüyor. Örneğin halihazırda Mars'a uydu göndermek neredeyse imkansız derecede pahalı ancak bu küçük uzay aracıyla bunu yapmak araştırmacıların o gezegendeki koşulları izlemesine olanak tanıyabilir.

Penn Üniversitesi'nden Igor Bargatin yeni araştırmayla ilgili bir makalede, "Bu teknolojinin tam potansiyeli gerçekleştirilebilirse, bu türden bir sürü veya bir dizi fotoforetik uçan araç gelecek 10 yıl içinde mezosferin sıcaklığı, basıncı, kimyasal bileşimi ve rüzgar dinamikleri hakkında yüksek çözünürlüklü veriler toplayabilir" diye yazıyor.

Çalışma, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Photophoretic flight of perforated structures in near-space conditions" (Yakın uzay koşullarında delikli yapıların fotoforetik uçuşu) başlıklı makalede anlatılıyor.

Independent Türkçe