Libyalılar, Ramazan'da eşi görülmemiş fiyat artışından şikayetçi

Libya Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammed Ali el-Huveyc, Trablus'ta bir pazarı teftiş ediyor (Enformasyon Bakanlığı Ofisi)
Libya Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammed Ali el-Huveyc, Trablus'ta bir pazarı teftiş ediyor (Enformasyon Bakanlığı Ofisi)
TT

Libyalılar, Ramazan'da eşi görülmemiş fiyat artışından şikayetçi

Libya Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammed Ali el-Huveyc, Trablus'ta bir pazarı teftiş ediyor (Enformasyon Bakanlığı Ofisi)
Libya Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammed Ali el-Huveyc, Trablus'ta bir pazarı teftiş ediyor (Enformasyon Bakanlığı Ofisi)

Libya'daki yerel makamlar, bazı tüccarların gıda fiyatlarında ‘yasadışı’ artışa gittiğini ileri sürüp, bu tüccarlara karşı mücadelesini yoğunlaştırsa da fiyatlardaki keskin artış nedeniyle vatandaşlar arasında baş gösteren sıkıntı halinin yayılması engellenemedi.
Libyalılar, pazarlar ve mağazalar üzerinde yeterli kontrolün olmaması ışığında, Ramazan ayının ilk gününden bu yana tüm emtia fiyatlarında fahiş fiyat artışları yaşandığını ve fiyatların yükselmeye devam ettiğini söylüyorlar.
Vatandaşların düşük ve bazen de geciken maaşlar nedeniyle zam sürecine ayak uyduramadıklarına dair artan şikayetleri doğrultusunda, gıda fiyatlarındaki artış ülkenin batısındaki ve doğusundaki çoğu Libya şehrini etkiledi.
Sirte Belediye Başkanı Muhtar el-Madeni, önceki gün, sebze pazarlarında zabıtalar tarafından sabit bir devriye ile fiyatların denetlenmesi ve fahiş fiyatlara engel olunması talimatı verdi.
Madeni, Zabıta Dairesi Başkanı, Gıda ve İlaç Dairesi’nden delegeler ve Tüketiciyi Koruma Dairesi Müdürü ile yaptığı görüşmede, belediyedeki veteriner eczanelerinde denetimler yapılmasının altını çizdi.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti’ne (UBH) bağlı Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı, yüksek fiyat dalgasına karşı koymak için bazı emtiaların fiyatlarını düşürmek ve vatandaşlara maliyeti fiyatından satmak için bir dizi şirkete, fabrikaya ve tüccara yardım girişimini duyurdu.
Batı Libya'daki güvenlik yetkilileri de birden fazla pazardaki bazı toptancıları, ‘fiyatlarda spekülasyon yaparak piyasayı manipüle ettikleri’ gerekçesiyle gözaltına aldı.
İç Güvenlik Teşkilatı, bazı tüccarların gözaltına alınmasına ilişkin açıklamasında, “Ruhları para karşısında zayıflamış bir grup simsar. Amaçları, sonuçlarını ve vatandaş üzerindeki olumsuz etkisini göz ardı ederek hızlı kazanımlar elde etmek” ifadelerini kullandı.
Libya Yatırım Otoritesi Eski Başkanı Dr. Muhsin ed-Derice, konuya ilişkin açıklamasında, “Enflasyonun nedenleri çok açık ve analize ihtiyaç yok. Enflasyonun nedenleri bazı ithal malların fiyatlarındaki artış. Tüm dünyada çeşitli ürünlerin fiyatlarında ve nakliye maliyetlerinde artış var ve bu yerel ürünlerin fiyatlarında artışa yol açtı. Yapılabilecek en kötü şey, ithal malları satın almak için Libya dinarı miktarını artırmaktır; çünkü bu ithal malların fiyatlarını düşürmeden talebi arttırır. Bu durum daha yüksek bir fiyat artışına yol açacaktır. Ancak, doğru yön, ithal malların fiyatının düşmesi için döviz kurunun değer kaybetmesidir” dedi.
Fiyatlar bölgeden bölgeye değişmekle birlikte, özellikle sebze, meyve, et ve yağda Ramazan ayının başından bu yana önemli artışlar kaydediliyor. Bir litre yağın fiyatı 8 dinardan 12 dinara, 25 kilogramlık bir un paketinin fiyatı 38 dinardan 57 dinara yükseldi.
Libya Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammed Ali el-Huveyc, işletmelerin Bakanlıkça belirlenen fiyatlara ne ölçüde uyduğunu tespit etmek ve yerel piyasadaki mal akışını takip etmek üzere başkent Trablus'taki bir dizi pazarda inceleme yaptıklarını belirtti. Huveyc’e bu inceleme sırasında Trablus'taki ekonomi ve ticaret gözlemcisi Abdurrauf el-Cabiri ve bakanlığın fiyat dairesi başkanı Salim en-Neccar eşlik etti. El-Huveyc, pazarcıları belirlenen fiyatlara tam olarak uymaya çağırdı.
Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'nın, piyasada ihlal yapanlara ve emtia spekülatörlerine karşı yönetmelik ve yasalara uygun olarak gerekli tüm önlemleri alacağını vurgulayan El-Huveyc, Libya Merkez Bankası ile koordineli olarak iş insanlarına finansal kolaylıklar sağlandığına dikkat çekti ve tedarik işlemlerini birden fazla dış pazar aracılığıyla düzenlemek için bir dizi önlemin alındığını duyurdu.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24