Zehirli kurbağa yavrularının yamyamlık savaşından nasıl galip çıktığı anlaşıldı

Araştırma ekibi, Güney Amerika’ya özgü zehirli ok kurbağalarına odaklandı

Parlak mavi rengiyle öne çıkan zehirli ok kurbağaları, Guyana, Surinam, Brezilya ve Venezuela'nın doğu kısmında yaşıyor (Wikimedia Commons)
Parlak mavi rengiyle öne çıkan zehirli ok kurbağaları, Guyana, Surinam, Brezilya ve Venezuela'nın doğu kısmında yaşıyor (Wikimedia Commons)
TT

Zehirli kurbağa yavrularının yamyamlık savaşından nasıl galip çıktığı anlaşıldı

Parlak mavi rengiyle öne çıkan zehirli ok kurbağaları, Guyana, Surinam, Brezilya ve Venezuela'nın doğu kısmında yaşıyor (Wikimedia Commons)
Parlak mavi rengiyle öne çıkan zehirli ok kurbağaları, Guyana, Surinam, Brezilya ve Venezuela'nın doğu kısmında yaşıyor (Wikimedia Commons)

Finlandiya’daki Jyväskylä Üniversitesi’nden bilim insanları, zehirli bir kurbağa türünün yavruları arasındaki "yamyamlık savaşına" ışık tuttu.
Araştırmacılar, iribaşlar arasında ölümüne savaş diye niteledikleri mücadeleden sağ çıkan yavruların hayatta kalmasını sağlayan faktörleri irdeledi.
Araştırma ekibi, Güney Amerika’ya özgü zehirli ok kurbağalarının Latince adı Dendrobates tinctorius olan bir türüne odaklandı.
Bu kurbağa türü, yavrularını metamorfoz geçirene, yani iribaş durumundan yetişkin kurbağalara dönüşme sürecine girene dek ortak kullanılan ufak su havuzlarına hapsediyor.
Bu türün iribaşları saldırgan yamyamlar diye niteleniyor ve söz konusu küçük su havuzlarındaki kaynaklar çok sınırlı.
Dolayısıyla bireylerin metamorfoza kadar hayatta kalabilmesi için çetin bir rekabete girmesi gerekiyor. Ölümüne savaştan sağ çıkan bir ya da birden fazla birey kurbağaya dönüşebiliyor. Bazen yamyam iribaşların birbirlerinin yaşamasına izin verdiği durumlar da oluyor.
Finlandiyalı araştırmacılar, iribaşlar arasındaki rekabeti ve bunların aldığı kararları hangi faktörlerin şekillendirdiğini görmek istedi.
Bu büyük mücadelede genellikle daha iri olan yavrular daha cılız olanları yiyor. Ancak Behavioral Ecology adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan bulgular, akrabalık ilişkilerinin de iribaşın yenme olasılığını etkilediğini gösterdi.
Gözlemler, iribaşların kardeş olmadığı yabancı iribaşlara, küçük kardeşlerine kıyasla daha saldırgan davrandığını ortaya koydu.
Diğer bir deyişle, yamyam iribaşlar kardeşlerini ayırt edebiliyor ve davranışlarını buna göre uyarlayabiliyordu.
Yeni gözlemler sayesinde bilim insanlarının iribaşları doğal ortamlarında bulması ve gözlemlemesi de kolaylaşacak.
Zira bu durum, ebeveyn kurbağaların yavrularını bırakacakları havuzu nasıl seçtiğine dair de fikir verebilir.
 
Independent Türkçe, Science Daily



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging