İran'dan 24 ABD'li yetkiliye yaptırım kararı

İran'dan 24 ABD'li yetkiliye yaptırım kararı
TT

İran'dan 24 ABD'li yetkiliye yaptırım kararı

İran'dan 24 ABD'li yetkiliye yaptırım kararı

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada ABD’li yetkililere yönelik yaptırım listesinin güncellendiği duyuruldu. Listeye aralarında ABD'nin Beyrut Büyükelçisi Dorothy Shea ve ABD’nin Kudüs Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Jonathan Schreier’in de bulunduğu 15 ABD’li yetkilinin dahil edildiği belirtildi. Söz konusu karar nükleer anlaşmayı canlandırmak için yapılan müzakerelerin sonuçlanması beklenirken geldi.
İran Dışişleri Bakanlığı'nın ‘Telegram’ hesabı üzerinden yayımladığı güncellenmiş listede, aralarında Hazine Bakanlığı ve ABD Ordusu'ndaki eski yetkililer, büyükelçiler ve iş adamlarının da bulunduğu 24 ABD'li yetkilinin isimleri yer alıyor. Reuters haber ajansının aktardığına göre listeye dahil edilen yetkililerin neredeyse tamamı, İranlı yetkililere, politikacılara ve şirketlere yaptırım uygulayan ve İran ile büyük güçler arasındaki nükleer anlaşmadan çekilen Trump yönetiminde çalışıyordu.
Viyana'da büyük güçler ile İran arasında 2015 yılında imzalanan İran nükleer anlaşmasını canlandırmayı amaçlayan müzakereler yaklaşık bir ay önce askıya alınmışken, söz konusu duyuru, ABD tarafından İran'ın balistik füze programına yaptırımlar uygulanmasından iki hafta sonra geldi.
Yayımlanan güncellenmiş yaptırım listesine, eski ABD Genelkurmay Başkanı George William Casey, eski ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Joseph Votel, Eski ABD Afganistan Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Austin Scott, eski ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın avukatı Rudy Giuliani eklendi.
İran Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, bu isimlerin ‘terör eylemlerine katıldıkları, terörizmi teşvik edip destekledikleri ve insan haklarını ciddi şekilde ihlal ettikleri gerekçesiyle’ yaptırım listesine alındıklarını belirtti. Fransız haber ajansına (AFP) göre açıklamada, ‘özellikle yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgından ötürü meydana gelen durumda ilaç, ekipman ve tıbbi hizmetlere erişimin engellenmesini içeren ABD yaptırımlarının milyonlarca İranlının hayatını tehlikeye attığına’ dikkat çekildi.
İran Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin Beyrut Büyükelçisi Dorothy Shea ve ABD’nin Kudüs Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Jonathan Schreier’i ‘bölgedeki Siyonist varlığın terör ve baskı eylemlerini desteklemekle’ suçladı.
İran ocak ayında benzer bir hamlede bulunarak, Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) İran sınırları dışındaki operasyonlarının beyni Kasım Süleymani’nin 2019 yılında Bağdat'ta ABD’ye ait bir insansız hava aracı (İHA) saldırısında öldürülmesine misilleme olarak, çoğu ABD ordusundan olmak üzere 51 ABD’liye yaptırım uygulamıştı. Geçen yıl İran, Trump ve birkaç üst düzey ABD yetkilisine de yaptırım uyguladı.
İran destekli Husi milislerinin geçen ay Saudi Aramco tesisine düzenlediği füze saldırısının ve DMO’nun üstlendiği Irak'ın Kürdistan bölgesine düzenlenen ‘balistik’ füze saldırısının akabinde 30 Mart'ta ABD, İran'ın balistik füze programının tedarikçilerine mali yaptırımlar uygulama kararı aldığını duyurmuştu.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.