İran'dan 24 ABD'li yetkiliye yaptırım kararı

İran'dan 24 ABD'li yetkiliye yaptırım kararı
TT

İran'dan 24 ABD'li yetkiliye yaptırım kararı

İran'dan 24 ABD'li yetkiliye yaptırım kararı

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada ABD’li yetkililere yönelik yaptırım listesinin güncellendiği duyuruldu. Listeye aralarında ABD'nin Beyrut Büyükelçisi Dorothy Shea ve ABD’nin Kudüs Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Jonathan Schreier’in de bulunduğu 15 ABD’li yetkilinin dahil edildiği belirtildi. Söz konusu karar nükleer anlaşmayı canlandırmak için yapılan müzakerelerin sonuçlanması beklenirken geldi.
İran Dışişleri Bakanlığı'nın ‘Telegram’ hesabı üzerinden yayımladığı güncellenmiş listede, aralarında Hazine Bakanlığı ve ABD Ordusu'ndaki eski yetkililer, büyükelçiler ve iş adamlarının da bulunduğu 24 ABD'li yetkilinin isimleri yer alıyor. Reuters haber ajansının aktardığına göre listeye dahil edilen yetkililerin neredeyse tamamı, İranlı yetkililere, politikacılara ve şirketlere yaptırım uygulayan ve İran ile büyük güçler arasındaki nükleer anlaşmadan çekilen Trump yönetiminde çalışıyordu.
Viyana'da büyük güçler ile İran arasında 2015 yılında imzalanan İran nükleer anlaşmasını canlandırmayı amaçlayan müzakereler yaklaşık bir ay önce askıya alınmışken, söz konusu duyuru, ABD tarafından İran'ın balistik füze programına yaptırımlar uygulanmasından iki hafta sonra geldi.
Yayımlanan güncellenmiş yaptırım listesine, eski ABD Genelkurmay Başkanı George William Casey, eski ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Joseph Votel, Eski ABD Afganistan Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Austin Scott, eski ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın avukatı Rudy Giuliani eklendi.
İran Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, bu isimlerin ‘terör eylemlerine katıldıkları, terörizmi teşvik edip destekledikleri ve insan haklarını ciddi şekilde ihlal ettikleri gerekçesiyle’ yaptırım listesine alındıklarını belirtti. Fransız haber ajansına (AFP) göre açıklamada, ‘özellikle yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgından ötürü meydana gelen durumda ilaç, ekipman ve tıbbi hizmetlere erişimin engellenmesini içeren ABD yaptırımlarının milyonlarca İranlının hayatını tehlikeye attığına’ dikkat çekildi.
İran Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin Beyrut Büyükelçisi Dorothy Shea ve ABD’nin Kudüs Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Jonathan Schreier’i ‘bölgedeki Siyonist varlığın terör ve baskı eylemlerini desteklemekle’ suçladı.
İran ocak ayında benzer bir hamlede bulunarak, Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) İran sınırları dışındaki operasyonlarının beyni Kasım Süleymani’nin 2019 yılında Bağdat'ta ABD’ye ait bir insansız hava aracı (İHA) saldırısında öldürülmesine misilleme olarak, çoğu ABD ordusundan olmak üzere 51 ABD’liye yaptırım uygulamıştı. Geçen yıl İran, Trump ve birkaç üst düzey ABD yetkilisine de yaptırım uyguladı.
İran destekli Husi milislerinin geçen ay Saudi Aramco tesisine düzenlediği füze saldırısının ve DMO’nun üstlendiği Irak'ın Kürdistan bölgesine düzenlenen ‘balistik’ füze saldırısının akabinde 30 Mart'ta ABD, İran'ın balistik füze programının tedarikçilerine mali yaptırımlar uygulama kararı aldığını duyurmuştu.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.