Bilim insanları, Güneş'te yaklaşık 20 bin kilometre derinliğinde bir 'ateş kanyonu' açıldığını tespit etti.
3 Nisan Pazar günü oluşan dev yarıktan plazma iplikleri uzaya savruluyor. Bu da Güneş fırtınasının bugün ve yarın Dünya'yı etkileyebileceği anlamına geliyor.
Space Weather'ın aktarımına göre söz konusu kanyon taçküre kütle atımına yol açabilir. Ayrıca savrulan plazma Dünya'ya yönelebilir.
Yıldızdaki patlamaların uzaya büyük kütleli plazmalar savurmasına taçküre kütle atımı (CME) adı veriliyor. Güneş rüzgarı diye bilinen bu plazmalar, Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşime girip, manyotesferde geçici bozulmalara yol açtığında Güneş fırtınası adını alıyor.
Birleşik Krallık'ın hava tahmin kurumu Met Office, Güneşin orta kesiminde iki 'plazma patlaması' meydana geldiğini doğruladı. Kızılötesi dalga boylarında gözlem yapmak için donatılmış teleskopların patlamaları gözlemlediği belirtildi.
İlk plazma ipliği 3 Nisan'da, ikincisiyse 4 Nisan'da ortaya çıktı.
ABD'deki Uzay Hava Tahmin Merkezi de 6 ve 7 Nisan'da Güneş fırtınasının gezegeni etkileyebileceğini öngördü ve uyarı yayımladı.
Uzmanlara göre Güneş fırtınaları radyo iletişimini, elektrik şebekelerini, navigasyon sinyallerini etkileyebiliyor. Ayrıca uzay araçları ve astronotlar için risk oluşturabiliyor.
Buradan hareketle uzmanlar, beklenen Güneş fırtınasının elektrik kesintilerine neden olabileceği veya uyduları devre dışı bırakabileceğine dair uyarıyor.
Yakın tarihte bu tür olaylardan yalnızca ikisi kaydedilmişti. Bunlardan biri 1859'da, diğeri de 1921'de meydana gelmişti. Carrington Olayı diye bilinen ilki nedeniyle telgraf telleri alev almış, iletişim önemli ölçüde aksamıştı.
Öte yandan, ateş kanyonundan kaynaklanan olası bir Güneş fırtınası, kuzey enlemlerinde görsel şölen de yaratabilir. Zira aurora veya kutup ışıkları diye de bilinen kuzey ışıkları da Güneş fırtınalarının gezegenin manyetosferiyle etkileşime girmesinden kaynaklanıyor.
Güneş'te hareketlilik giderek artacak
Bilim insanları, Güneş'teki patlamaların birkaç yıl içinde giderek artacağını ve zirve noktasına ulaşacağını belirtiyor. Çünkü Güneş, şu anda hareketli bir evrede.
Yıldız her 11 yılda bir, sakin veya fırtınalı geçen bir döngüsünü tamamlıyor ve yenisini başlatıyor. Güneş'in 2019'da 25. döngüsüne girdiği biliniyor. Bu döngülerden sakin olanına, yani yıldızdaki patlamaların ve lekelerin minimum seviyeye indiği dönemlere 'solar minimum' adı veriliyor.
Güneş lekelerinin arttığı ve patlamaların da sıklaştığı evrelerse 'solar maksimum' diye adlandırılıyor.
Uzmanlara göre yıldız şu anda hareketli bir dönemden geçiyor. Ancak henüz başında olduğu için 2022'nin çok şiddetli olaylara tanıklık etmeyeceği düşünülüyor.
2025'teyse solar maksimum evresi zirve noktasına ulaşacak. Bu nedenle bilim insanları özellikle 2025 civarında şiddetli patlamaların Dünya'yı etkilemesini bekliyor.
Independent Türkçe, Livescience, India Today, Space Weather
