Kamışlı’da rejim güçleri ile SDG arasında gerilim

Haseke’de rejimin kontrolü altında olan ‘güvenlik bölgesinden’ bir kare. (Şarku’l Avsat)
Haseke’de rejimin kontrolü altında olan ‘güvenlik bölgesinden’ bir kare. (Şarku’l Avsat)
TT

Kamışlı’da rejim güçleri ile SDG arasında gerilim

Haseke’de rejimin kontrolü altında olan ‘güvenlik bölgesinden’ bir kare. (Şarku’l Avsat)
Haseke’de rejimin kontrolü altında olan ‘güvenlik bölgesinden’ bir kare. (Şarku’l Avsat)

Suriye'nin kuzeydoğusundaki Haseke ve Kamışlı kentlerinde, rejim güçleri ile Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) bağlı İç Güvenlik Güçleri (Asayiş) arasındaki gerilim yeniden tırmandı. Asayiş güçleri, rejim güçlerinin kontrolündeki ‘güvenlik bölgesini’ kuşattı. Bu arada rejime bağlı Dördüncü Tümen güçleri, Halep’te Kürt nüfusun ağırlıklı olduğu Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerine uyguladığı ablukayı sürdürüyor.
Yerel kaynaklar, rejim güçleri ile özerk yönetim yetkililerinin, Rus subayların arabuluculuğuyla, Kamışlı’da bir toplantı düzenlediğini aktardı. Toplantıda, Kamışlı ve Haseke’de ‘rejim güçlerine yönelik kuşatmanın’ sona erdirilmesi karşılığında, Halep’teki Kürt mahallelerine yönelik ablukanın kaldırılmasının tartışıldığı öğrenildi. 
İç Güvenlik Güçleri, Kamışlı ve Haseke şehirlerinde rejime bağlı güçlerin konuşlandığı ‘güvenlik bölgesine’ giriş ve çıkışların tümünü trafiğe kapattı. Ayrıca askeri havaalanına giden yol ile, Seba Bahrat kavşağında da yeni kontrol noktaları oluşturdu. Haseke şehir merkezinde de ‘güvenlik alanına’ giden yollar kapatıldı. Rejim güçleri ise bu hareketliliklere herhangi bir tepki göstermedi. Dördüncü Tümene bağlı askerler, Halep’in Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerine yaklaşık on gündür, ilaç ve bazı ürünlerin sevkiyatının yapılmasını engelliyor. Daha önce de yakıt, un ve temel gıda maddelerinin bölgeye girişini engellemiştiler. Şeyh Maksud ve Eşrefiye’de Eczacılar Birliği üyesi bir kaynak, bölgeye ilaç sevkiyatı yapılamadığını aktardı. Şam’daki ilaç şirketlerini arayıp niçin ilaç göndermediklerini sorduklarında, Dördüncü Tümen’e bağlı askerlerin ilaç sevkiyatına izin vermediği yönünde yanıt aldıklarını bildirdi. Söz konusu bölge sakinlerinin, ilaç ve gıda eksikliği nedeniyle zor günler geçirdiği öğrenildi. Sınırlı miktarda gıda maddesi girişi fiyatları da yükseltti, ablukadan önce 1500 lira olan ekmek fiyatı 4 bine yükseldi. Dördüncü Tümen, Beşşar Esed’in kardeşi Mahir Esed tarafından yönetiliyor.  
Bu arada Haseke Valisi Gassan Halil, önceki gün yaptığı açıklamada, İç Güvenlik Güçlerini, Haseke kentini kuşatmak ve şehre gıda girişini engellemekle suçladı. Halil, Ramazan ayı koşullarında, şehre un ve akaryakıt sevkiyatı yapılmasının engellenmesinin vatandaşları zor durumda bıraktığını söyledi ve kuşatmanın bir an önce kaldırılması çağrısında bulundu. Halil ayrıca, ‘Rus dostların aracılığı ile Asayiş yetkilileri ile görüştüklerini ve meseleye bir çözüm bulmaya çalıştıklarını’ ifade etti. Fırınların şimdilik stokları kullanarak çalışabildiğini belirten Halil, bir an önce uzlaşma sağlanmasını istedi. Asayiş güçleri ayın 9’unda Kamışlı’nın en büyük fırını Baas Fırını’nı ele geçirerek, Halep’teki Dördüncü Tümen’in ablukayı kaldırılması için baskı kurmayı denemişti. Devlet Fırınları yetkilisi Abdullah Husar, Baas Fırını’nın üretimi durdurduğunu ve çalışanların kovulduğunu bildirdi. Husar, şehre un ve yakıt girişinin engellenmesi nedeniyle fırınların düşük kapasitede hizmet verdiğini ve bu soruna bir an önce çözüm bulunması gerektiğini söyledi.  
Rejim temsilcileri ile özerk yönetim sorumlularının toplantılarından ne gibi bir sonuç çıktığı ya da gerilimin temel nedeninin ne olduğu tam olarak öğrenilemedi. Washington liderliğindeki uluslararası koalisyon tarafından desteklenen SDG güçleri, Haseke şehir merkezi ve ilçelerinin çoğunu kontrol ediyor. Ancak rejime bağlı güçler, Haseke ve Kamışlı merkezinde ‘güvenlik alanı’ olarak adlandırılan bölgelerde varlık gösteriyor. Ayrıca Haseke’nin 15 kilometre doğusunda Cebel Kevkeb bölgesinde rejime ait büyük bir askeri üs bulunuyor, şehirdeki tek havaalanı da rejimin kontrolünde.  
SDG güçleri ise Halep’in Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerinde varlık gösteriyor, ancak bu bölgelerin giriş ve çıkışları rejim tarafından kontrol ediliyor.  



Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.