Kudüs Gücü Komutanı Kaani, İsrail’in hızla ortadan kaldırılacağına söz verdi

Fuad Hüseyin’den Reisi’ye: Irak, İran'ın güvenliğine yönelik saldırıların çıkış merkezi olmayacak.

Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, Tahran’da konuşma yaptı. (Reuters)
Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, Tahran’da konuşma yaptı. (Reuters)
TT

Kudüs Gücü Komutanı Kaani, İsrail’in hızla ortadan kaldırılacağına söz verdi

Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, Tahran’da konuşma yaptı. (Reuters)
Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, Tahran’da konuşma yaptı. (Reuters)

İran Devrim Muhafızları’nın dış operasyonlarını yürüten Kudüs Gücü’nün komutanı İsmail Kaani, uzun bir yokluğun ardından yeniden ortaya çıktı ve İsrail'i ‘ortadan kaldırma’ tehdidini yineledi. Kaani, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) başkenti Erbil’e düzenlenen balistik füze saldırısını savundu. Bu açıklamalar, İran’ın, Viyana’daki nükleer görüşmelerde ‘askıda olan sorunları’ aşmak için bölgesel gerilimi azaltması yönündeki ABD’nin koşullar öne sürdüğü bir süreçte yapıldı.  
Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, İran’ın ‘küresel hegemonyaya ve Siyonizme karşı mücadelenin ön saflarında yer aldığını’ vurguladı ve ‘Siyonist varlığın ortadan kaldırılmasını hızlandırma sözü vererek İsrail’in yıkımının hız kazandığını’ belirtti. Kaani, Irak-İran Savaşı’nda maruz kaldığı ‘kimyasal bir yaralanmanın’ nüksetmesi sonucu bir yıl önce ölen ‘Kudüs Gücü Generali’ni’ anma töreninde konuştu. Devrim Muhafızları’na yakın kaynaklar, General Muhammed Hicazi’nin başka bir nedenle ölmüş olabileceğini iddia etmişti.  
Kaani, konuşmasında, güçlerinin İsrail, Yemen, Lübnan, Irak ve Suriye’deki faaliyetlerinden üstü kapalı bir şekilde övünerek bahsetti. İsrail’de son haftalarda 14 kişinin ölümüne neden olan saldırıları desteklediğini ifade etti. Reuters haber ajansına göre Kaani bu bağlamda şunları syledi:
"Dünyada Siyonist varlıkla mücadele eden ve ona karşı çıkan her grubu destekliyoruz. Bu desteği sürdüreceğiz. İsrail kameralarla donatılmış, sürekli gözetilen bir askeri kışladır, İsrail Siyonist polis devleti herkesin her adımını izlemektedir.”  
Elleri kolları bağlı oturmadıklarını vurgulayan Kaani sözleirni şöyle sürdürdü:
“Gerektiğinde inisiyatifi ele alacağız. Son zamanlarda Siyonist oluşum bize karşı harekete geçmek istedi. İslam rejimi, dünyanın herhangi bir yerinde çıkarlarımızı tehdit ederlerse, onları bulduğumuz yerde cevap vereceğimizi söyledi. Tabii biz nerede olduğunuzu gayet iyi biliyoruz. Örneğin Erbil’de. Irak’takilerin çoğu Mossad’ın Erbil’de bir üssü olduğunun farkında değil ancak İslam rejimi, düşmanını iyi takip ediyor ve onunla nasıl başa çıkması gerektiğini biliyor.”  
İran Devrim Muhafızları 13 Mart’ta Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) başkenti Erbil’e, 10’un üzerinde kısa menzilli balistik füze fırlatmıştı. İran bu bölgedeki ‘İsrail üssünü’ hedef aldığını açıkladı, IKBY yönetimi ise söz konusu bölgenin yerleşim alanı olduğunu bildirdi. Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Hüseyin Selami 23 Mart’ta yaptığı açıklamada, unsurlarına yönelik herhangi bir saldırıya tereddütsüz misilleme yapacaklarını vurguladı. Selami “Bu gerçek ve ciddi bir mesajdır. Bize zarar verirseniz saldırılarımıza şahit olursunuz ve füze darbelerimizin acısını tadarsınız” dedi.
Uzmanlar, Erbil saldırısının gerekçesi hakkında ihtilafa düştü. Bazıları saldırının, İsrail’in Suriye’de DMO mevzilerine gerçekleştirdiği hava saldırılarına misilleme olarak yapıldığını iddia ederken Devrim Muhafızları’na yakın kaynaklar ise Erbil saldırısının, Kirmanşah eyaleti yakınlarındaki bir insansız hava aracı üssüne düzenlenen saldırının intikamı olduğunu ileri sürdü. Daha sonra İsrail basınında, İHA üssüne düzenlenen İsrail operasyonunun ayrıntılarına yer verildi.  
Tahran’a resmi ziyarette bulunan Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’in gündeminde de Erbil saldırısı vardı. Ziyaretinin ikinci gününde, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi tarafından kabul edilen Fuad Hüseyin şunları söyledi:
"Irak, İran veya herhangi başka bir ülkenin güvenliğine yönelik tehdit ve saldırıların çıkış merkezi olmayacaktır. İran’ın güvenlik başta olmak üzere çıkarlarının tehdit edilmesini engellemek için kapsamlı bir iş birliğine hazırız.”  
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi de şu açıklamada bulundu:
“Tahran ve Bağdat'ın güvenlik çıkarları iç içedir, düşmanlar bunamüdahale edemez. Tahran komşu ülkelerden, özellikle Irak’tan, İran İslam Cumhuriyeti’ni hedef alan yabancılara izin vermemesini bekliyor. Bu hem federal hükümetin kontrolü altındaki alanlar hem de Kürdistan bölgesinin kontrolündeki bölgeler için geçerli. Komşu ülkelerin, düşmanların entrikalarından haberdar olmasını bekliyoruz.”  
Reisi’nin İran Cumhurbaşkanlığı’nın internet sitesinde yer alan konuşmasında şu ifadelere yer verildi:
“Bölgesel yönetimin bir ihmali söz konusu. Ancak İslam Cumhuriyeti, Siyonist rejimin hareketlerini yakından takip ediyor. Bu rejimle yapılan iş birliği gizlenemez. Irak da dahil olmak üzere herhangi bir ülke üzerinden bölgenin güvenliğini tehlikeye atmalarına izin vermeyeceğiz.”  
Tahran'ı ziyaret eden Irak heyetinde Ulusal Güvenlik Müsteşarı Kasım el-Araci de bulunuyordu.
Fuad Hüseyin, İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile düzenlediği ortak basın toplantısında, iki ülke arasındaki güvenlik sorunlarının diplomatik yollar ve diyalogla çözülmesi gerektiğine vurgu yapmıştı.  
İsrail, İran ile küresel güçler arasında yapılan ‘2015 nükleer anlaşmasının’ yeniden canlandırılmasına karşı çıkıyor. Tel Aviv yönetimi, Washington'ın Devrim Muhafızları’nı ABD terör örgütleri listesinden çıkarma eğiliminden duyduğu endişeyi dile getirmişti. Avusturya’nın başkenti Viyana’da gerçekleştirilen nükleer müzakerelerde sona yaklaşılmışken, Rusya kendisine uygulanan yaptırımların İran ile ticari ilişkilerine etki etmeyeceği yönünde garanti talep etti. Rus engelinin aşılmasının ardından, Tahran’ın Devrim Muhafızları Ordusu’nun ‘terör listesinden’ çıkarılmasında ısrarcı olması, müzakereleri durma noktasına getirdi. Çeşitli kaynaklara göre ABD, ‘Devrim Muhafızları’nın bölgesel faaliyetlerini azaltması’ karşılığında Devrim Muhafızları’nı ‘terör listesinden’ çıkarmayı teklif etti ancak Tahran bu teklifi kabul etmedi. İddialara göre ABD’nin koşullarından biri de Kasım Süleymani suikastının intikamına dair herhangi bir girişimde bulunulmamasıydı. Reuters haber ajansına geçen hafta açıklamada bulunan İranlı bir diplomat, ABD’nin Kudüs Gücü’nü listede tutmaya devam ederek Devrim Muhafızları’nı ‘terör listesinden’ kaldırmayı teklif ettiğini ancak İran’ın bunu kabul etmediğini aktardı.
Diğer yandan Washington Post’a değerlendirmelerde bulunan üst düzey bir ABD’li yetkili, Joe Biden yönetiminin Devrim Muhafızları’nı terör listesinden kaldırmayı düşünmediğini bildirdi.   
ABD ile uzlaşılamamasının ardından Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri Komutanı önceki gün “Kasım Süleymani’nin öldürülmesinin karşılığı Tüm Amerikalıları öldürmek değildir. Biz intikamımızı onun izinden giderek farklı yöntemlerle almalıyız” dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD yönetiminin bu açıklamalara ilişkin tutumuna ilişkin bir soruya yanıt olarak, "Vatandaşlarımızı koruyacağımızı defalarca ifade ettik. Buna ABD’ye halen hizmet edenler ve daha önce hizmet etmiş olanlar da dahildir” dedi.   
 
Cumhuriyetçilerden mesaj
ABD Kongresi'ndeki bir grup Cumhuriyetçi temsilci, önümüzdeki kasım ayında yapılacak ara seçimlerde çoğunluğu elde etmeleri durumunda nükleer anlaşmanın canlandırılmasını engelleyecekleri açıklamasında bulundu. Cumhuriyetçi Araştırma Komisyonu’nun Twitter hesabından Farsça olarak şu açıklama yapıldı:
“Cumhuriyetçiler olarak, İranlı milletvekillerine, Temsilciler Meclisi’nde kontrolü ele geçirdiğimizde nükleer anlaşmanın yeniden canlanmasını engellemek ve maksimum baskı politikasına dönmek için elimizden geleni yapacağımızı garanti ederiz.”  



İran ve İsrail: Büyük projelerin açmazı

İran'ın Gazze ve Lübnan'daki kolları ağır darbeler aldı (AFP)
İran'ın Gazze ve Lübnan'daki kolları ağır darbeler aldı (AFP)
TT

İran ve İsrail: Büyük projelerin açmazı

İran'ın Gazze ve Lübnan'daki kolları ağır darbeler aldı (AFP)
İran'ın Gazze ve Lübnan'daki kolları ağır darbeler aldı (AFP)

Refik Huri

İran'ın tarihi geriye dönük olarak düzeltmenin imkânsız bir iş olduğunu kabul etmesi kolay değil. Coğrafyayla oynaması ve Ürdün Kralı İkinci Abdullah'ın Arap ve Sünni ayından Şii Hilali koparmak olarak adlandırdığı projeyi gerçekleştirmek umuduyla, Hegel'in tarihin kurnazlığı olarak adlandırdığı şeye karşı koymaya devam etmesi bir yanılsamadır. Hiçbir orta güç, bölgesel projesine hizmet etmek için savaşlara, kaosa ve istikrarsızlığa İran kadar bel bağlamamıştır. Donald Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesinden önce bile, Mollaların yönettiği İslam Cumhuriyeti kadar fırtınanın ortasında duran bir bölgesel güç daha yoktur.

İran, onlarca yıl içinde İslami direniş adı altında silahlı mezhepçi örgütler kurarak en tehlikeli siyasi, askeri, güvenlik ve ideolojik yatırımı yaptı. Ardından bu örgütleri kendisini korumaya, İsrail ve en başta ABD olmak üzere Tahran'ın bütün düşmanlarına karşı vekaleten savaşmaya teşvik etti. Direniş ekseni ve arenalar birliği stratejisi aracılığıyla İsrail ile yaşanan çatışmada kendisini askeri bir aktör olarak dayattı. ABD'ye karşı olan ve onu Batı Asya’dan çıkarmak isteyen, ama bir anlaşma şansı varsa Washington’dan yana oynayan bir oyuncu, Arap sahnesinde bölgesel bir siyasi aktör olarak empoze etti. Çin, Rusya ve Kuzey Kore ile Richard Fontaine ve Andrea Kendall Taylor'ın kargaşa ekseni adını verdiği bir tür örtülü ittifaka da ulaşmış durumda. Kargaşa ekseni, ABD öncülüğündeki uluslararası sisteme karşı duruş ve çok kutuplu sisteme çağrıdır. Çoğulcu bir sistemin yokluğunda, kargaşa ekseninin kaos yaratmak için bir sistem projesine ihtiyacı yoktur.

Ancak İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin İslam Cumhuriyeti'nin gücünün en önemli bileşeni olarak kabul ettiği direniş ekseninin nispeten düşük maliyeti, jeopolitik ve stratejik olarak maliyetli hale geldi. Zira öncelikle Hamas, İsrail'i sarsan Aksa Tufanı operasyonunun Filistin'i özgürleştirme dalgasının başlangıcı olacağını sandı. İkincisi, Hizbullah Güney Lübnan cephesi üzerinden Hamas'a destek savaşı başlatmaya karar verdi. Üçüncüsü, İran Suriye'de yayıldı. İlk önce Gazze’nin yapıları ve halkı bir imha savaşına maruz kaldı. Ardından Hizbullah ağır darbe aldı. Son olarak da Suriye'de Esed rejimi devrildi, böylece İran Suriye köprüsünü, Filistin kalesini, Arap derinliğini ve Lübnan arenasını kaybetti.

Esasında İran'ın bölgesel projesi, Velayet-i Fakih yönetimine giden yolda bir aşama olan Filistin'i kurtarma projesinden daha büyük ve her iki proje de şu anda çıkmaza girmiş durumda. Filistin'i kurtarma projesi sadece İsrail ve kıyamet silahlarına değil, ABD ve Avrupa duvarlarına tosladı ve Rusya ile Çin tarafından da kabul edilebilir bir proje değil. Ayrıca 22 Arap ülkesini temsil eden Arap Zirvesi, 2000'li yılların başındaki Beyrut Zirvesi'nden itibaren barışın stratejik bir tercih olduğunu teyit etti. İran'ın bölgesel projesi, ABD'yi askeri, güvenlik ve hatta ekonomik olarak Ortadoğu'dan çıkarmak gibi zorlu bir meydan okuma ile çatışıyor. Aynı zamanda kendi halkı, liderleri, ittifakları ve önemli stratejik konumu bulunan büyük ve güçlü bir Arap dünyasıyla da çatışıyor.

Filistin’i gerçekten kurtarmak isteği bir yana, kurtarma gücüne sahip olmayan Tahran, İsrail ile anlaşmazlık yoluyla da olsa iki devletli çözüm yoluna taş koymaya katkıda bulunuyor.  Binyamin Netanyahu hükümeti Filistin devletinin kurulmasını reddediyor ve Batı Şeria ile Gazze'yi ilhak etmeyi amaçlıyor. Mollalar rejimi, Batı Şeria ve Gazze'de kurulacak Filistin devleti projesini engellemede İsrail’in ağırlığına ek ağırlık katıyor. Nitekim İsrail, Filistin devletinin kurulmasının Filistin'de bir İran terör üssü kurma projesi olduğunu iddia etmeye başladı. Netanyahu’ya göre sorun, İran'ın Suriye'den çekilmesinden ve İsrail'in Suriye ordusundan kalan stratejik silahları imha eden hava saldırıları düzenlemesinden ve Tahran adına savaşan örgütlerin zayıflatılmasından sonra bile devam ediyor. Hiçbir şey onun bu tutumunu değiştirmiyor. Oysa Irak’ın nükleer reaktörünü yerle bir eden saldırıyı düzenleyen 69. Filo'ya komuta eden pilotun İngiliz dergisi The Economist’e verdiği röportajda da söylediği gibi İsrail için en büyük tehdit İran değil, Filistinlilerle geçinememek ve birlikte yaşayamamaktır. Çünkü İsrail'in karşı karşıya olduğu asıl zorluk, ‘askeri gücünü stratejik kazanımlara ve barışa dönüştürmektir’, aksi takdirde kan daha uzun yıllar akmaya devam edecektir.

Büyük açmaz ikilidir; İran'ın bölgesel projesi, kendi kapasitesinden, Batı ile çatışmasından ve İsrail ile vekiller üzerinden savaşmasından daha büyüktür. Keza İsrail'in bölgesel projesi, Tel Aviv'in ekonomik, askeri ve sosyal olarak taşıyabileceğinden daha büyüktür. Batı ve Doğu'nun İsrail'in aşırılığına ve Filistin devletinin kurulması fırsatının kaçırılmasına yönelik sabrını zorlamaktadır. General Şaron'un dediği gibi, Washington'un hizmetinde olan “yüzen bir uçak gemisi” konumundan çıkıp Amerikan korumasına ihtiyaç duyan İsrail'in yükünü ABD'nin ne kadar süre ve ne ölçüde taşıyacağı da bilinmemektedir. Buradaki ders, herkesin göreceği şekilde duvara asılı olan Amerikalı stratejik analist Anthony Cordesman'ın şu sözüdür: “Savaşlar riskleri ortadan kaldırmakla ilgili değil, riskleri yönetmekle ilgilidir.”

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.