Rusya - Ukrayna savaşı tüm şiddetiyle devam ederken, Rus Donanması'na ait Moskva'nın batması gündemden düşmüyor.
Kremlin'in Karadeniz Filosu'ndaki amiral gemisinin batırılmasına ilişkin henüz netleşmeyen birçok nokta var.
Şimdiye dek bilinenleriyse sizin için derledik.
1 - Gemi nasıl battı?
Ukraynalı yetkililer, Karadeniz'deki Rus kruvazörünü 13 Nisan'da Neptün füzeleriyle vurduklarını ve gemide yangın çıktığını iddia etmişti.
Rusya ise aynı gün gemide yangın çıktığını doğrulamış fakat kruvazörün yüzer durumda olduğunu iddia etmişti.
Rusya Savunma Bakanlığı, ertesi gün yapılan açıklamadaysa alevlerin güvertedeki mühimmatları patlattığını, mürettebatın gemiyi terk etmek zorunda kaldığını ve kruvazörün fırtınalı deniz koşulları nedeniyle kıyıya çekilirken battığını öne sürmüştü.
Gemiyi Ukrayna ordusunun vurup vurmadığıysa henüz netleşmedi.
CNN'e konuşan ve kimliklerini paylaşmayan ABD'li yetkililer, son istihbaratlara göre Ukraynalı yetkililerinin açıklamalarının nispeten daha güvenilir olduğunu düşündüklerini söyledi.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ise dünkü açıklamasında "Bu, Rusya için büyük bir darbe. İki hikaye arasında bir seçim yapmak zorunda kaldılar. Birinci hikaye, bunun sadece beceriksizlik olduğu, diğeriyse saldırıya uğradıklarıydı. İkisi de onlar için iyi bir sonuç değil" demişti.
Öte yandan Moskva, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 24 Şubat'ta başlattığı savaşın ilk gününde, Rus ordusunun Yılan Adası'ndaki Ukraynalı askerlere düzenlediği saldırıda da yer almıştı.
Saldırıda Ukraynalı askerlerden biri Rusların teslim olma çağrısına "Rus savaş gemisi, s***ir git!" diyerek karşı çıkmış, daha sonra kruvazör adayı bombalamış ve Ukraynalı askerler esir alınmıştı. İki taraf arasındaki esir değişimiyle serbest bırakılan ve telsizdeki konuşmayı yapan Roman Hribov adlı askereyse madalya verilmişti.
2 - Bu boyuttaki bir gemi en son ne zaman savaşta kaybedilmişti?
BBC'nin paylaştığı bilgilere göre 186,4 metre uzunluğundaki Moskva'da 510 kişilik mürettebat yer alıyordu.
Saatte 59 kilometre hıza çıkabilen kruvazörün menziliyse 19 bin kilometreydi.
Guardian'ın aktardığına göre savaş gemisinde 16 adet Vulkan gemisavar füzesi ve bir adet S-300 hava savunma sistemi yer alıyordu.
General Belgrano, USS Phoenix adıyla II. Dünya Savaşı'nda ABD Donanması'nda yer almış ve 1941'de Japon İmparatorluğu'nun düzenlediği Pearl Harbor saldırısından sağ çıkmıştı (Reuters)
Moskva, 1982'deki Falkland Savaşı'nda Birleşik Krallık Donanması'na ait HMS Conqueror nükleer denizaltısının etkisiz hale getirdiği Arjantin'e ait General Belgrano kruvazöründen bu yana bir savaşta batırılan en büyük gemi.
185 metrelik uzunluğu ve saatte 60 kilometreye çıkan hızıyla Moskva'ya benzer özelliklere sahip General Belgrano'da yaklaşık 1100 kişilik mürettebat görev yapıyordu.
Moskva olayında can kaybı yaşanıp yaşanmadığı henüz bilinmezken, Arjantin Donanması'na ait kruvazör battığında 323 kişi ölmüştü.
3 - Kruvazörün kaybı Kremlin için ne ifade ediyor?
CNN'e konuşan eski ABD Donanması Kaptanı Carl Schuster, Moskva'nın batmasına ilişkin "Putin'in Rus Donanması'nın kapasitesini artıracağı sözünü vermesinin üzerinden 10 yıl geçti. Bu olay da donanmanın yeterliliğine dair şüphe yarattı. Putin, Rus ordusuna verdiği sözlerin hiçbirini tutamıyor gibi görünüyor" dedi.
ABD tarafından fonlanan Denizcilik Analizi Merkezi'nden (CNS) Michael Kofman da "Karadeniz Filosu'nun amiral gemisi Moskva'nın batırılması sadece önemli bir kayıp değil, karmakarışık haldeki Rus askeri harekatının durumunun da bir sembolü" dedi.
Öte yandan ABD merkezli Savaş Çalışmaları Enstitüsü'nden (ISW) Mason Clark, Katerina Stepanenko ve George Barros ise olayın Rus ordusu için zannedildiği kadar büyük bir darbe yaratmadığını savundu.
Moskva'nın çoğunlukla Ukrayna'daki havaalanlarına ve lojistik merkezlere füze saldırısı düzenlemek için kullanıldığını belirten analistler, Rusya'nın karadaki herhangi bir saldırı sisteminin ya da hava saldırı aracının da aynı şeyi yapabileceğini söyledi.
4 - ABD - Çin gerginliğinde önemi olabilir mi?
Bazı analistler için Moskva'nın batırılması, ABD-Çin arasındaki Tayvan gerginliğinde de mercek altına alınabilecek nitelikte bir olay.
Tayvan, tek taraflı olarak 1912'de Çin anakarasında yönetimi elen geçiren Çin Komünist Partisi'nden (ÇKP) bağımsızlığını ilan etmişti. Fakat ÇKP, Tayvan'ın halen Çin anakarasının bir parçası olduğunu savunuyor. ABD ise birçok kez Çin'in herhangi bir askeri müdahalesine karşı Tayvan'ı destekleyeceğini açıklamıştı.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Rand Corporation'dan Timothy Heath, Rus kruvazörünün batırılmasının olası bir savaş durumunda hem ABD hem de Çin için "suustü gemilerinin zayıflığını" vurgulayacağını söyledi.
Öte yandan ABD Donanması'nda denizaltı komutanlığı yapan emekli asker Thomas Shugart, Rusya - Ukrayna arasındaki açmazın ABD - Çin arasındaki gerginlikten farklı olduğunu savundu.
Shugart, Moskva kruvazöründeki hava savunma sistemlerinin ABD Donanması'na ait destroyer türü gemilerdeki daha modern Aegis savunma sistemleriyle kıyaslanamayacağı, Ukrayna'nın gemisavarlarının da Çin'in elindekiler kadar gelişkin olmadığı yorumunu yaptı.
Kiev ve Kremlin arasındaki savaşın 51. gününde de çatışmalar sürüyor.
Independent Türkçe, CNN, BBC, Guardian, AA, Washington Post
Filistinli sağlık görevlileri, Batı Şeria'da yerleşim karşıtı protesto gösterisinde İsrail askerleri tarafından vurularak öldürülen 26 yaşındaki Ayşenur Ezgi Eygi'nin cesedini taşıyor. (AP)
Nablus Valisi Gassan Daglas, işgal altındaki Batı Şeria'nın Nablus kentinde bulunan bir hastane morgunda, Türk asıllı ABD vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi ve 13 yaşındaki Filistinli Bana Bekr’in cesetleri önünde konuşuyor. (AFP)